zwiedzanie zakopanego.compressed(1).pdf

(510 KB) Pobierz
Zwiedzanie - Trasa I
TRASA: Skrzyżowanie ul. Krupówki, Nowotarskiej i Kościeliskiej - ul. Skibówki - ul. Krzeptówki - Droga Pod reglami -
ul. Strążyska - ul. Kasprusie - ul. Kościeliska.
Zaczynamy na najbardziej zatłoczonym skrzyżowaniu w Zakopanem - skrzyżowaniu ulic: Krupówki, Nowotarskiej i
Kościeliskiej - i kierujemy się na zachód, ulicą Kościeliską. Po minięciu skrzyżowania z ulicą Kasprusie dochodzimy do
Starego Kościoła. Ten niepozorny kościółek to kościół Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Klemensa. Był on pierwszym
zakopiańskim kościołem parafialnym. Powstał w latach 1847-51 z pomocą i pod czujnym okiem pierwszego
zakopiańskiego proboszcza - ks. Józefa Stolarczyka. Mimo wielu rozbudowom, remontom i zmianom, które "przeżył"
kościół, jego wystrój zachował swój dawny charakter dzięki starym ludowym obrazom i świątkom, znajdującym się na
ścianach bocznych oraz na balkonie chóru. Są tu także współczesne elementy - stylowe Stacje Męki Pańskiej malowane
przez Ewelinę Pęksową.
Za kościółkiem "na brzyzku" skrył się zabytkowy cmentarz. Powstał on w latach pięćdziesiątych XIX wieku na gruncie
ofiarowanym na ten cel przez Jana Pęksę. Do 1908 roku był to jedyny cmentarz w Zakopanem. W latach
międzywojennych stało się zwyczajem, że na "Pęksowym Brzyzku" - poza osobami, które miały tu wcześniejsze
grobowce rodzinne -chowano tu ludzi zasłużonych dla polskiej kultury i nauki; górali z urodzenia i górali z wyboru.
Stąd, wśród blisko 250-ciu grobów znajdujących się na starym cmentarzu, kilkadziesiąt to mogiły z nazwiskami, na
które często można się natknąć przy zagłębianiu się w historię Tatr i Zakopanego. Spoczywają tu m.in.: propagator tatr
i Zakopanego dr Tytus Chałubiński, wspomniany wyżej ks. Józef Stolarczyk, gawędziarz i muzyk Jan Krzeptowski Sabała,
twórca "stylu zakopiańskiego" Stanisław Witkiewicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Kornel Makuszyński, Władysław
orkan. Są tu też symboliczne groby Bronisława Czecha, Stanisława Ignacego Witkiewicza i Mariusza Zaruskiego.
Najpiękniej chyba te drewniane dzieła sztuki wyglądają jesienią, kiedy słońce oświetla nagrobki przykryte opadłymi,
kolorowymi liśćmi.
Na drodze między cmentarzem a Starym Kościołem natrafiamy na kamienna kapliczkę wybudowaną przez Pawła
Gąsienicę przed rokiem 1810. Jest to najstarszy obiekt sakralny w Zakopanem. Kaplica Gąsieniców (pod wezwaniem
św. Andrzeja i Benedykta), po okresie międzywojennym, kiedy to pełniła funkcję magazynu siana, została
odremontowana i stała się jedną z nielicznych pamiątek "przedstolarczykowego" Zakopanego. Wracamy na ul.
Kościeliską. Kierując się dalej w kierunku Krzeptówek po prawej stronie mijamy rodzinny dom Wnuków - pierwszy w
Zakopanem góralski dom piętrowy. Do 1937 roku mieściła się tu słynna kawiarnia "U Wnuka"
Docieramy do Willi "Koliba" (położonej nieco w dole, nad potokiem), obecnie siedziby Muzeum Stylu Zakopiańskiego.
Zaprojektowana przez Stanisława Witkiewicza, zbudowana w latach 1892-1893, przedstawiała wzór stylu
zakopiańskiego zanim stanął "Dom pod Jedlami". Jak to bywało chyba ze wszystkimi budynkami w Zakopanem i ten
przez dziesiątki lat pełnił różne funkcje (siedziba Hitlerjugend, Dom Dziecka) i został nieco sponiewierany przez jego
zmieniających się właścicieli (począwszy od pierwszego właściciela Natowskiego, który dobudował zachodnie skrzydło
budynku, co zupełnie zmieniło jego proporcje i zasady stylu założone przez Witkiewicza). W środku, w kilku pokojach,
oczy cieszą wnętrza willi z mnóstwem góralskich "drobiazgów": oryginalna kolekcja góralskich narzędzi, instrumenty
muzyczne, elementy ozdobne, serwisy z elementami stylu zakopiańskiego. Zachował się tu także oryginalny sosręb
rzeźbiony przez Wojciecha Brzegę.
MUZEUM CZYNNE:
•
•
•
- środa-sobota: 9:00-16:00
- niedziela: 9:00-15:00
- poniedziałek-wtorek: nieczynne
Kierujemy się dalej w tą samą stronę ulicą Kościeliską i wchodzimy w najciekawszą, zabytkową jej część. Po obu
stronach ulicy mijamy stu-, stupięćdziesięcioletnie chałupy, budowane zgodnie z ustalonym zwyczajem: zawsze
rontem na południe, osłonięte od zachodnich wiatrów zabudowaniami gospodarczymi, przykryte spadzistymi dachami.
Ok. 400 metrów za Willą "Koliba" mijamy znacznie różniącą się od otaczających ją domostw bogactwem zdobień
szczegółów konstrukcyjnych Willę "Cichą". Powstała ona w roku 1880, rozbudowana została w latach 30-tych XX wieku
przez jej gospodarza - nauczyciela, malarza, ucznia Matejki - Karola Kłosowskiego. Obecnie mieści pracownię malarza
Bronisława Kłosowskiego.
Zbaczamy nieco z ul. Kościeliskiej w prawo, na Drogę do Rojów. Tam pod nr 6 można obejrzeć chatę Gąsieniców-
Sobczaków z roku 1830. Obecnie mieści się tam Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich.
MUZEUM CZYNNE:
•
•
•
- piątek: 16:00-18:00
- sobota-niedziela: 10:00-16:00
- pozostałe dni do ustalenia. Wstęp wolny.
Wracamy z powrotem na ul. Kościeliską. Teraz czeka nas około kilometrowy spacerek aż do okazałego Sanktuarium M.
B. Fatimskiej na Krzeptówkach. Sanktuarium to jest wotum dziękczynnym za uratowanie życia papieża Jana Pawła II w
zamachu na Placu św. Piotra w Rzymie. Jego budowa rozpoczęła się w 1987 roku, a 6 czerwca 1997 roku zostało
konsekrowane przez Jana Pawła II. Bogaty wystrój wnętrz jest dziełem góralskich snycerzy, pracujących pod
kierunkiem proboszcza, ks. Mirosława Drozdka, kustosza sanktuarium, który również zaplanował otoczenie kościoła.
Przed wyjściem z kościoła dech w piersiach zapiera widok Giewontu wyglądającego zza szeroko otwartych drzwi
wejściowych. Na placu przed kościołem znajduje się pomnik Jana Pawła II.
Kierując się dalej ulicą Krzeptówki po przejściu ok. 500 metrów opuszczamy główną drogę skręcając w lewo,
przekraczamy Krzeptowski Potok, mijamy wąską drogą kilka domków i docieramy do Chaty Sabały. Jest to drewniany
budynek z XVIII wieku, w najstarszym typie budownictwa góralskiego. Mieszkał tu legendarny gawędziarz i grajek
góralski Jan Krzeptowski Sabała. Sama chata to 2 izby i skromne obejście gospodarskie.
Teraz, idąc polną drogą, docieramy do Drogi Pod Reglami i kierujemy się na wschód. Przed nami kilkanaście minut
odpoczynku od miejskiego zgiełku i spacerek na granicy lasu reglowego :).
Skręcamy w ulicę Strążyską, która po pewnym czasie przechodzi w ulicę Kasprusie. Tu pod numerem 27, wśród dużego
ogrodu, stoi Willa "Czerwony Dwór". Ten piękny budynek został zaprojektowany i wybudowany w 1902 roku przez
Wojciecha Roja według wzorów Witkiewiczowskich. Jest to typowy przykład niewielkiej, stylowej willi, w której
utrzymano zarówno proporcje stylu zakopiańskiego, jak i bogatą Witkiewiczowską ornamentykę, zarówno z zewnątrz
jak i wewnątrz budynku. Willa początkowo nosiła nazwę "Władysławka". Nazwa "Czerwony Dwór" zaistniała w 1907
roku, kiedy to kolejna właścicielka, Irena z Łukowskich Goszczyńska, pokryła dach czerwoną blachą. Mieszkali i gościli
tu m.in. Artur Rubinstein, Karol Szymanowski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Stefan Żeromski z synem Adamem, Zofia
Nałkowska, Rafał Malczewski.
Dalej natrafiamy na ostatni punkt wycieczki - Willę "Atma", której mieści się Muzeum Szymanowskiego. Dochodzi się
do niej ścieżką zbiegającą z ul. Kasprusie. Wybudowana została w 1905 roku. Nazwa "Atma" wywodzi się z sanskrytu i
znaczy "dusza". Nadano ją w 1926 roku po przebudowie domu i dobudowaniu piętra. 24 października 1930 roku na 6
lat zamieszkał tu Karol Szymanowski. Dom Szymanowskiego, po wieloletnich perypetiach, otwarty został 6 marca 1976
roku jako oddział Muzeum Narodowego w Krakowie. Przy remoncie pozostawiono układ pomieszczeń niemal
identyczny z tym, jaki był za czasów Szymanowskiego. Do dyspozycji zwiedzających są 4 pokoje pełne pamiątek po
kompozytorze i związanych z jego życiem.
MUZEUM CZYNNE:
•
•
- poniedziałek-wtorek: nieczynne
- środa-niedziela: 10:00-15:30
Wracając na ulicę Kasprusie i kierując się nią na północ docieramy do miejsca, skąd zaczęliśmy naszą pełną wrażeń
wycieczkę :).
Bibliografia:
•
•
•
•
•
Plan Miasta Zakopane; PPWK S.A., "Copernicus"; 2001
Plan Miasta Zakopane; Wydawnictwo Kartograficzne DAUNPOL Sp. Z o.o.; 2003
"Tatry, Zakopane. Przewodnik" - Sylwia Sądowska, Piotr Sądowski; Wydawnictwo Literat; 2003
"Zakopane. Spacery i wycieczki" - Ksenia Szczepanik-Ładygin; Oficyna Wydawnicza "Rewasz"; 2004
"Zakopane. Przewodnik historyczny" - Lidia Długołęcka, Maciej Pinkwart; Wydawnictwo PTTK "Kraj"; 1989
Zwiedzanie - Trasa II
TRASA: ul. Krupówki (przy Kościele Najświętszej Rodziny) - ul. Zamoyskiego - ul. Chałubińskiego - Rondo Kuźnickie -
Al. Przewodników Tatrzańskich - Droga Brata Alberta

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin