Ziemia Kłodzka nr 221.pdf

(8158 KB) Pobierz
Wydawca:
WydaWnictWo Ziemia KłodZKa,
SPCzS i
indeks: 383 864, iSSn 1234-9208
Wydawca: WYDAWNICTWO ZIEMIA K£ODZKA, SPCzS i OKiS
OKiS
Indeks: 383 864, ISSN 1234-9208
Listopad/Listopad/November 2012
Luty/Únor/February 2011
Nr 200
Nr 221
Dom Muzeum prof. Josepha Wittiga
wybitnego niemieckiego teologa, filozofa i pisarza,
autora Kronik Nowej Rudy i Słupca.
„Jako pisarz wszedł ze swoją teologiczno-po-
etycką twórczością do historii niemieckiej literatury.
Jako teolog wyprzedził w swych poglądach epokę.
Jako człowiek zaliczany bywa do wielkich postaci
religijnych XX wieku” (ks. prof. Alojzy Marcol).
Ośrodek Edukacji Ekologicznej. Szlak kulturo-
wo-przyrodniczy im. prof. Josepha Wittiga na ziemi
kłodzkiej.
Dom prowadzi Fundacja Odnowy Ziemi Nowo-
rudzkiej w Nowej Rudzie.
Do dyspozycji pracownia, mieszkanie oraz do-
datkowo 7 miejsc noclegowych.
Dom Pracy Twórczej. Ośrodek Edukacji
Ekologicznej im. prof. Josepha Wittiga
ul. Słupiecka 42, 57-402 Nowa Ruda
tel./fax. +4874 872 5308
www.domwittiga.ng.pl
fassers der Chronik von Neurode / Nowa Ruda und Schlegel / Słupiec.
Wittig-Museum
, Haus des bedeutenden deutschen Theologen, Philosophen und Schriftstellers, Ver-
„Als Schriftsteller hat Wittig mit seinem theologisch-dichterischen Schaffen einen festen Platz in der
Geschichte der deutschen Literatur. Als Theologe war er seiner Zeit weit voraus. Als Mensch ist er zu den
großen Gestalten des Glaubens im. XX. Jahrhundert zu zählen“ (Prof. Alojzy Marcol).
Das Haus der kreativen Arbeit nach Joseph Wittig benannt. Zur Verfügung steht eine Wohnung und
zusätzlich 7 Übernachtungsplätze.
Das Hass wird von der Stiftung zur Erneuerung der Region Nowa Ruda geleitet.
Urodził się w Słupcu koło Nowej Rudy. Po ukończeniu w 1899 r. Gimnazjum Św. Ma-
cieja we Wrocławiu studiował teologię – najpierw we Wrocławiu, a następnie w Ber-
linie i Rzymie. W 1903 r. przyjął święcenia kapłańskie. W 1915 roku został profesorem
zwyczajnym na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozkwit jego
twórczości pisarskiej przypadł na lata 1922-1924 i 1928-1932. Oprócz dzieł czysto na-
ukowych opublikował wiele opowiadań – historii o Panu Bogu. Głośny artykuł Wittiga
„Zbawieni”, krytykujący oficjalną wykładnię kościelną grzechu i spowiedzi, w konse-
kwencji doprowadził do jego ekskomuniki w 1925 roku.
W 1927 r. powrócił na Ziemię Kłodzką i wraz z żoną zamieszkał w wybudowanym przez siebie domu
w Słupcu-Dolinie. W marcu 1946 roku został powtórnie przyjęty do wspólnoty kościelnej. Zmarł trzy lata
po opuszczeniu Ziemi Kłodzkiej, pochowany został w Meschede w Niemczech.
Prof. Joseph Wittig jest autorem „Kroniki Nowej Rudy”, którą napisał na jubileusz 600-lecia miasta.
prof. Joseph Wittig
(1879-1949) – pisarz, teolog, filozof
Ziemia Kłodzka
nr 221
Spis treści
Joanna Golak - Uroczyste zakończenie XXIII
Polsko-Czeskich Dni Kultury Chrześcijańskiej
– Červeny Kostelec 2012
str. 4
Sprawozdanie z XXIII Polsko-Czeskich Dni Kultury
Chrześcijańskiej „Bądźmy Rodziną”
15 VIII – 31 X 2012 r.
str. 5
Jerzy Pokój - Święto Dolnego Śląska
str. 8
Jerzy Pokój - Insygnia i symbole Dolnego Śląska str. 9
Dolnośląska Nagroda Kulturalna "SILESIA"
- Sejmiku Województwa za rok 2012
str. 10
Tytuł Honorowego Obywatela Dolnego Śląska
CIVI HONORARIO
str. 12
Henryk Koch - Konferencja historyczna:„Ku przyszłości
– miejsce Polski i Czech na XXI wiecznej mapie,
problemy demograficzne, społeczne i polityczne.
Między tożsamością a multikulturalizmem”
str. 14
Bp Ignacy Dec – Wiara i rozum
str. 16
Medal dla kogoś, kto lubi służyć innym
str. 19
Elżbieta Gargała - Krok w stronę słońca,
czyli Dni Poezji w Broumovie
str. 20
Věra Kopecká - 13. Dny poezie v Broumově
19. – 21. 10. 2012 v heslechv
str. 21
Otwarcie ronda im. Vaclava Havla we Wrocławiu str. 7
Joanna Golak - Wystawa „Szlak do Wolności”
str. 22
Teresa Bzała - Śladami naszych Ojców
na Wileńszczyźnie
str. 23
Michał Śliwiński - Zagrożenie barszczem
Sosnowskiego w Łężycach
str. 25
Grzegorz Pisarski - studenci z Nowej Rudy
na Królewskim Śląskim Uniwersytecie Fryderyka
Wilhelma we Wrocławiu w latach 1880-1918
Część 1: 1880-1900
str. 27
dr Anna Jagiełło-Szostak - Jak chronić wspólne
polsko–niemieckie dziedzictwo kulturowe?
str. 32
Krzeszów - Europejska Perła Baroku
str. 31
Ryszard Grzelakowski - 210 lat Teatru Zdrojowego,
Dworku Chopina w Dusznikach-Zdroju
str. 34
Henryka Wiaderna - Miłosierdzie istotą
chrześcijańskiej doskonałości
str. 36
Jacek Suchodolski - Lasówka/Kaiserswalde
str. 37
Silesia Art Biennale wystawa
„Outside in inside out”
str. 44
XI edycja wystawy „Znad Dunaju, Wełtawy i Wisły.
Medalierzy i ich dzieła”
str. 44
Konkurs fotograficzny: Dolnośląski kalendarz społecz-
ny na 2013 r. „Młodzi, wykształceni, bezrobotni" str. 45
W kręgu Kultur. VII Miedziowe Spotkania
z... Kulturą Austriacką
str. 45
Międzynarodowy Festiwal im. Felixa
Mendelssohna-Bartholdy'ego
str. 46
Międzynarodowy Festiwal Teatralny Zderzenie str. 46
Wrocławskie promocje dobrych książek
str. 46
Wydawca/nakladatel/herausgeber:
Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej
Wydawnictwo Ziemia Kłodzka
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh.Getta 4,
tel./fax +48 74 8725308, redakcja@
Współwydawcy/spolunakladatelé/mitherausgeber:
Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka,
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Czasopismo Ziemia Kłodzka jest dofinansowane
przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego
www.dolnyslask.pl
Nakład/náklad/auflage:
2000 egz/kopie/exemplare
Druk/tisk/druck:
Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot
vel Kokociński, 57-400 Nowa Ruda, ul. A. Krajowej 15.
Redakcja zastrzega sobie prawo skrótów i adiustacji
dostarczonych materiałów - nie zamówionych nie zwraca.
Redakce si vyhrazuje právo na zkratky a adjustace
dodan�½ch materiálů - neobjednané nevrací.
Die Redaktion behält sich das Recht vor, die zugeschickten
Texte zu kürzen und zu korrigieren - unbestellte Texte werden
nicht zurückgeschickt.
3
Obsah
Joanna Golak – Feierlicher Abschluss der XXIII.
Polnisch-Tschechischen Tage der Christlichen Kultur
– Červeny Kostelec 2012
s. 6
Jerzy Pokój – Feiertag Niederschlesiens
s. 8
Jerzy Pokój - Insignien und Symbole von
Niederschlesien
s. 9
Niederschlesischer Kulturpreis "SILESIA" – des
Woiwodschaftsarlaments für 2012
s. 10
Der Titel des Ehrenbürgers von Niederschlesien
CIVI HONORARIO
s. 12
Henryk Koch – Historische Konferenz: "In Richtung
Zukunft – der Platz Polens und Tschechiens auf der
Karte des 21. Jahrhunderts, demographische, soziale
und politische Probleme. Zwischen Identität und
Multikulturalität“
s. 14
Bp Ignacy Dec - Glaube und Vernunft – der Weg zur
Wahrheitserkenntnis
s. 16
Orden für jemand, dem Dienen Freude macht
s. 19
Elżbieta Gargała - Schritt in Richtung Sonne
oder Tage der Poesie Broumov
s. 20
Věra Kopecká - 13. Dny poezie v Broumově
19. – 21. 10. 2012 v heslechv
s. 21
Eröffnung des Vaclav Havel - Kreisverkehrs
in Wroclaw
s. 7
Joanna Golak – Ausstellung „Die Freiheitsroute” s. 22
Teresa Bazała – Auf den Spuren unserer Väter
in den Gebieten um Wilna
s. 23
Michał Śliwiński – Bedrohung mit Heracleum
sosnowskyi Manden in Friedersdorf
s. 25
dr Anna Jagiełło-Szostak - Wie kann man das
gemeinsame deutsch-polnische kulturelle
Erbe schützen?
s. 32
Grüssau – die Europäische Perle Des Barocks
s. 31
Ryszard Grzelakowski – 210 Jahre des Kurtheaters,
des Chopin Palais in Bad Reinerz
s. 34
Henryka Wiaderna – Die Barmherzigkeit ist
das Wesen der christlichen Vollkommenheit
s. 36
Jacek Suchodolski - Lasówka/Kaiserswalde
s. 37
Silesia Art Biennale Ausstellung „Outside
in inside out”
s. 44
Xi. Auflage der Ausstellung „Von der Donau, Moldau
und Weichsel her. Medailleure und ihre Werke” s. 44
Fotowettbewerb: Niederschlesischer sozialer Kalender
für 2013. „Junge, gebildete und arbeitslose"
s. 45
Im Kreis der Kulturen. VII. Kupfer - Treffen mit der ...
österreichischen Kultur.
s. 45
Internationales Felix Mendelssohn-bartholdy
Festival
s. 46
Internationales Theater-Festival Zderzenie
s. 46
Breslauer Promotion für gute Bücher
s. 46
Redaktor Naczelny/Šéfredaktor/Chefredakteur:
Inhaltsverzeichnis
Joanna Golak - Slavnostní zakončení XXIII. ročníku
Polsko-česk�½ch dnů křesťanské kultury
– Červen�½ Kostelec 2012
s. 6
Jerzy Pokój - Svátek Dolního Slezska
s. 8
Jerzy Pokój - Insignie a symboly Dolního Slezska
s. 9
Dolnoslezská kulturní cena SILESIA za rok 2012
s. 10
Titul čestného občana Dolního Slezska
CIVI HONORARIO
s. 12
Henryk Koch - Historická konference „K budoucnosti -
místo Polska a Česka na mapě 21. století, demografické,
sociální a politické problémy. Mezi identitou a
multikulturalismem“
s. 14
Biskup Ignacy Dec - Víra a rozum
- cesta k poznání pravdy
s. 16
Vyznamenání pro člověka, kter�½ rád pomáhá jin�½m s. 19
Elżbieta Gargała - Krok směrem ke slunci,
neboli Dny poezie v Broumově
s. 20
Věra Kopecká -13. Dny poezie v Broumově
19.-21. 10. 2012 v heslech
s. 21
Otevření kruhového objezdu Václava Havla
ve Vratislavi
s. 7
Joanna Golak-V�½stava „Cesta k svobodě“
s. 22
Teresa Bazała - Po stopách našich otců ve Vilensku s. 23
Michał Śliwiński - Ohrožení bolševníkem
Sosnowského v Łężycích
s. 25
Dr. Anna Jagiełło-Szostak - Jak chránit společné
polsko-německé kulturní dědictví?
s. 32
Krzeszów - evropská perla baroka
s. 31
Ryszard Grzelakowski - 210 let koncertní síně
Dworek Chopina v Dusznikách-Zdroji
s. 34
Henryka Wiaderna - Milosrdenství podstatou
křesťanské dokonalosti
s. 36
Jacek Suchodolski - Lasówka/Kaiserswalde
s. 37
Silesia Art Biennale - v�½stava „Outside
in inside out“
s. 44
Xi. ročník v�½stavy „Mezi Dunajem, Vltavou a Vislou.
Medailéři a jejich díla”
s. 44
Fotografická soutěž: Dolnoslezsk�½ sociální kalendář
pro rok 2013 „Mladí, vzdělaní, nezaměstnaní“
s. 45
V okruhu kultur - VII. Měděné setkání s...
rakouskou kulturou
s. 45
Międzynarodowy festival Felixe Mendelssohna-
Bartholdyho
s. 46
Mezinárodní divadelní festival STŘETNUTÍ
s. 46
Knižní veletrh ve Vratislavi
s. 46
Regionalny miesiêcznik transgraniczny
Teresa Bazała.
Redakcja/redakce/redaktion:
Helmut Dohnalek
(red. czeska), Joanna Golak, Julian Golak,
Ryszard Grzelakowski, Josef Krám (red. czeska),
Elisabeth Kynast-Schmidt (red. niemiecka),
Warcisław Martynowski, Petr Neuman (red. czeska),
Irena Rogowska, Jacek Suchodolski, Horst Ulbrich
(red. niemiecka).
Przygotowanie DTP/příprava DTP/
vorbereitung DTP:
Sławomir Kamieniarz.
Tłumaczenia/překlady/Übersetzung:
Regionalny Miesięcznik TRansgRaniczny. Ukazuje się od 1989 r.
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh. Getta 4
tel./fax 74 872 53 08
e-mail: redakcja@ziemia.klodzka.com
www.ziemia.klodzka.com
Na okładce/na obálce/titelbild:
Irena Rogowska, Horst Ulbrich, Petr Neuman,
Joanna Golak, Katarzyna Rima Katbeh
Kościół Św. Jakuba
w Červenym Kostelcu
fot. Julian Golak
4
Joanna Golak
Ziemia Kłodzka
nr 221
UrOczySte zakOńczenIe XXIII POlSkO-czeSkIch
DnI kUltUry chrześcIjańSkIej – Červeny kOStelec 2012
20 października 2012 roku
w Červenym Kostelcu (Republi-
ka Czeska) miało miejsce uro-
czyste zakończenie XXIII Polsko-
Czeskich Dni Kultury Chrześci-
jańskiej. Dni rozpoczęły się już
w połowie sierpnia br. i trwały
do końca października pod ha-
słem „Bądźmy Rodziną”. W 22
ośrodkach po polskiej i czeskiej
stronie granicy państwowej zor-
ganizowano ponad 60 różno-
rodnych wydarzeń społeczno-
kulturalnych.
Uroczystość
zakończenia
XXIII Dni rozpoczęła się mszą
świętą w kościele św. Jakuba.
Koncelebrze przewodniczył ks.
prałat Josef Socha – generalny
wikariusz diecezji Kralovoh-
radeckiej. Przy ołtarzu stanęli
księża z przygranicznych para-
fii czeskich oraz ksiądz prałat
Marian Kopko – proboszcz pa-
rafii Najświętszej Marii Panny
w Krzeszowie.
Petr Mědilek – starosta Če-
rvenego Kostelca serdecznie
przywitał gości z Polski oraz za-
prosił Juliana Golaka przewod-
niczącego Komitetu Organiza-
cyjnego do pierwszego podsu-
mowania Polsko-Czeskich Dni
Kultury Chrześcijańskiej.
Julian Golak w swoim wy-
stąpieniu zwrócił uwagę na
ideę Dni, która już od 23 lat
jest realizowana na pograniczu
polsko-czeskim. Hasło „Bądźmy
Rodziną” staje się z każdym ro-
kiem codzienną praktyką reali-
zowaną podczas wielu wspól-
nych akcji polsko-czeskich
i spotkań Czechów i Polaków.
Jest ich bardzo dużo, bowiem
granica państwowa już od kilku
lat nie jest barierą, ale stała się
pomostem, który znacznie uła-
twia kontakty i współpracę.
W części artystycznej wy-
stąpił chór z Červenego Kostel-
ca, a po mszy świętej wystąpiła
miejscowa orkiestra symfonicz-
na pod dyrekcją Jířego Kabrta,
której koncert został entuzja-
stycznie przyjęty, a owacja na
stojąco trwała bardzo długo,
czym publiczność zmusiła dy-
rygenta do bisowania. W czę-
ści popołudniowej nastąpiło
otwarcie wystawy „Bądźmy
Rodziną”, a uroczystości zakoń-
czyło przedstawienie teatralne
przygotowane w Teatrze Miej-
skim w Červenym Kostelcu im. J.
K. Tyla przez teatr z Ząbkowic.
Do uczestników uroczystości
Marszałek Województwa Dol-
nośląskiego Rafał Jurkowlaniec
i Prezydent Wałbrzycha Roman
Szełemej skierowali specjalne
przesłania.
ks. prałat Josef socha, generalny wikariusz diecezji Hradec kralove wygłosił homilię
kościół Św. Jakuba w Červenym kostelcu
Petr Mědilek starosta Červenego kostelca przedstawił miejscową orkiestrę
symfoniczną pod dyrekcją Jířego kabrta
Ziemia Kłodzka
nr 221
5
SPrawOzDanIe z XXIII POlSkO-czeSkIch DnI kUltUry
chrześcIjańSkIej „BąDźmy rODzIną”
15 vIII – 31 X 2012 r.
XXIII Polsko-Czeskie Dni
Kultury Chrześcijańskiej trwały
od 15 VIII do 31 X 2012 roku.
Zorganizowane zostały w 17
ośrodkach w Polsce (Bielawa,
Boguszów Gorce, Bystrzyca
Kłodzka, Duszniki Zdrój, Jedli-
na Zdrój, Kudowa Zdrój, Krze-
szów, Mieroszów, Nowa Ruda,
Oleśnica, Pieszyce, Sokołow-
sko, Stary Lesieniec, Świdnica,
Wałbrzych, Wrocław, Ząbkowi-
ce oraz w 4 po stronie czeskiej
(Měziměsti, Červeny Kostelec,
Broumov, Neratov).
Organizatorami uroczyste-
go rozpoczęcia i zakończenia
DNI były miasta partnerskie
Ząbkowice Śląskie (29 IX) i Če-
rveny Kostelec (20 X).
W ramach DNI zorganizo-
wano 60 imprez kulturalnych,
turystycznych i sportowych,
konferencji, konkursów.
Odbyło się 8 koncertów
z udziałem 15 chórów, 7 ze-
społów muzycznych, 5 tanecz-
nych, 3 spektakle teatralne,
w których uczestniczyło około
5000 osób. Otwarto 9 wystaw,
w których zaprezentowało się
25 twórców z Polski i Czech
z udziałem około 1000 osób,
Zorganizowano
10-dniowy
Międzynarodowy Interdyscy-
plinarny Plener Artystyczny,
Przegląd Filmów Czeskich,
wycieczkę autokarowo-pieszą
w rejon Jesenika (PTTK Ząbko-
wice, Klub Czeskich Turystów),
wycieczkę dzieci polskich
i czeskich do Osówki, mecz pił-
ki nożnej (Sokołowsko) i biegi
uliczne w Měziměsti. Piknik
Historyczny w Ząbkowicach,
Spartakiada Osób Niepełno-
sprawnych. Odbyły się 3 rajdy
turystyczne w ramach Nowo-
rudzkiej Jesieni Ekologicznej.
Miały miejsce 4 konferencje,
podczas których wygłoszono
30 wykładów (Forum Muzeów
Domowych w Kudowie Zdro-
ju, „Wspólne dziedzictwo kul-
turowe” (Nowa Ruda), Sesje:
„Nauczanie Jana Pawła II jako
twórczy wkład w ewangeli-
zację kultury” (Świdnica), „Ku
przyszłości – miejsce Polski
i Czech na XXI-wiecznej mapie
Europy”. Głos zabrało 30 wy-
kładowców z Polski i Czech.
Przeprowadzono 7 kon-
kursów, głównie dla dzieci
i młodzieży, promujących wie-
dzę przyrodniczą i kulturową
o pograniczu, poezję religijną
z udziałem 500 uczniów na róż-
nych etapach. Organizatorzy
włączyli się w Europejskie Dni
Dziedzictwa, Rok Seniorów.
W organizację imprezy włą-
czyły się 32 instytucje: Ośrodek
Kultury i Sztuki we Wrocławiu,
biblioteki w Boguszowie-Gor-
cach, Pieszycach,
Ząbkowicach, Cen-
tra Kultury w Mie-
roszowie i Biela-
wie, Centrum Tury-
styczno-Sportowe
w Nowej Rudzie,
Fundacja Odnowy
Ziemi Noworudz-
kiej, Solidarność
Polsko - Czesko -
Słowacka, Towa-
rzystwa
Miło-
śników Bielawy
i Dusznik Zdroju,
Civitas Christiana,
Akcja Katolicka,
PTTK Ząbkowice,
Państwowa Wyż-
sza Szkoła Za-
wodowa w Wał-
brzychu, Polsko-
Czeskie Towarzy-
stwo Naukowe,
Stowarzyszenie
Neratov w Cze-
chach,
Szkoły
w Ząbkowicach,
w Nowej Ru-
dzie, Sokołow-
sku, Měziměsti,
Machovie,
w
Červenym
Kostelcu, Bro-
umovie. Parafie
w Pieszycach,
Neratovie, No-
wej
Rudzie,
Kudowie Zdro-
ju, Krzeszowie,
Ząbkowicach,
Bielawie i Boguszowie-Gor-
cach. Polski Klub Ekologiczny,
Polsko-Czeski Klub Artystycz-
ny Art. Studio, Klub Czeskich
Poetów, samorządy lokalne.
Wiele imprez współorganizo-
wali wolontariusze w dziedzi-
nie kultury. Wystawy: „Szlak
do wolności” (w wersji polskiej
i czeskiej) oraz wystawa Polsko-
Czeskie Dni Kultury Chrześci-
jańskiej „Bądźmy Rodziną” były
prezentowane w Ząbkowicach
Śląskich, Červenym Kostelcu,
Oleśnicy i Wałbrzychu. Ważnym
akcentem kończącym XXIII
edycję DNI był koncert orkie-
stry
symfonicznej w Červenym
Kostelcu. Listy gratulacyjne
skierowali do organizatorów
i uczestników DNI: Marszałek
Województwa Dolnośląskie-
go - Rafał Jurkowlaniec, wice-
marszałek - Jerzy Łużniak oraz
prezydent Wałbrzycha - Ro-
man Szełemej. Poszczególne
imprezy XXIII Polsko-Czeskich
Dni Kultury Chrześcijańskiej
zaszczycili swoją obecnością
konsulowie polscy i czescy,
Marzena Królak – nowy polski
konsul generalny RP w Pradze
oraz Arkadiusz Ignasiak – kon-
sul honorowy Republiki Cze-
skiej we Wrocławiu.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin