Ziemia Kłodzka nr 260.pdf

(21556 KB) Pobierz
Ziemia Kłodzka nr 260/ marzec 2016
Spis treści
Priorytety współpracy zagranicznej
Dolnego Śląska
str. 5
Linia kolejowa do Lądka-Zdroju
i Stronia Śląskiego powraca
str. 6
Rondo im. Żołnierzy Wyklętych
w :Ludwikowicach Kłodzkich
str. 7
Marszałek w Nowej Rudzie
str. 8
Wrocław - stacja I etapu
Szlaku sw. Wojciecha
str. 9
Bądźmy Rodziną
str. 11
XXVI Polsko – Czeskie Dni
Kultury Chrześcijańskiej w Bielawie str. 12
Zrozumieć Naszą Współczesność
str.14
Inauguracja obchodów 1050-lecia
Chrztu Polski w Nowej Rudzie
str. 16
Ks. Gerhard Hirschfelder
a Rodzina Kolpinga
str. 17
Droga Krzyżowa
bł. ks. Gerharda Hirschfeldera
str. 23
Spacer do Szczytnej, aby podziwiać kościół
parafialny pw. Jana Chrzczciciela
str. 27
Cecowa-Kałyniwka Czesi i Słowacy
na Ukrainie
str. 29
Obrazy myślami malowane
str. 32
Cichociemni Przywracani pamięci
str. 34
MINIEUROLAND ZNÓW NAJLEPSZY str. 36
Polecamy nową publikację
Wacław Szpakowski 1883–1973.
Linie rytmiczne
str. 37
„Kobieta w twórczości Katarzyny
Popińskiej" – wystawa
str. 38
Marek Jan Karaś „Fotosynteza”
str. 38
„Milczenie dźwięków" – wystawa
str. 38
„Arcydzieła Polskiej Emigracji”. Prolog
51. Festiwalu Henryka Wieniawskiego
w Szczawnie-Zdroju
str. 39
Cykl "Do przytulenia" autorstwa
Marii Downarowicz
str. 39
Miesiąc Lwowski we Wrocławiu. Europejska
Stolica Kultury 2016
str. 40
Wydawca/nakladatel/herausgeber:
Stowarzyszenie Komitet Obywatelski Ziemi Kłodzkiej
Wydawnictwo Ziemia Kłodzka
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh.Getta 4,
tel./fax +48 74 8725308, redakcja@ziemia.klodzka.com
Współwydawcy/spolunakladatelé/mitherausgeber:
Solidarność Polsko-Czesko-Słowacka,
Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu
Czasopismo Ziemia Kłodzka jest dofinansowane
przez Samorząd Województwa Dolnośląskiego
Nakład/náklad/auflage:
2000 egz/kopie/exemplare
Druk/tisk/druck:
Usługi Poligraficzne Bogdan Kokot
vel Kokociński, 57-400 Nowa Ruda, ul. A. Krajowej 15.
Redakcja zastrzega sobie prawo skrótów i adiustacji
dostarczonych materiałów - nie zamówionych nie zwraca.
Redakce si vyhrazuje právo na zkratky a adjustace
dodan�½ch materiálů - neobjednané nevrací.
Die Redaktion behält sich das Recht vor, die zugeschickten
Texte zu kürzen und zu korrigieren - unbestellte Texte werden
nicht zurückgeschickt.
3
Obsah
Priority pro mezinárodní spolupráci
Dolního Slezska
s. 5
�½elezniční trať do Lądka Zdrój
a Stronia Slezského se vrátí
s. 6
Kruhov�½ objezd Proklet�½ch vojáků
v Ludwikowicach Kłodzkk�½ch
s. 7
Maršál v Nowé Rudě
s. 8
Wroclaw - stanice I etapy stěžky
sv. Vojtěcha s. 9
Zůstaňme Rodinou
s. 11
XXVI Polsko - české dny křesťanské
kultury v Bielawě s. 12
Pochopit naši současnost
s.14
Slavnostní otevření oslavy 1050 let
polského křesťanství v Nowé Rudě
s. 16
Kněz Gerhard Hirschfelder
a rodina Kolpinga
s. 17
Křížová cesta požehnaného kněze
Gerharda Hirschfeldera
s. 23
Procházka do Szczytna pro obdivování
farní kostela sv. Jana Křtitele
s. 27
Cecowa-Kałyniwka Češi a Slováci
na Ukrajině
s. 29
Obrázy myšlenkami malované
s 32
Cichociemni vrácení paměti
s. 34
MINIEUROLAND opět nejlépší
s. 36
Doporučujeme novou publikaci.
Wacław Szpakowski 1883–1973.
Linie rytmiczne
s. 37
"�½ena ve tvorbě Katarzyny Popińské."
- V�½stava
s. 38
Marek Jan Karaś "Fotosyntéza"
s. 38
„Milczenie dźwięków" - v�½stava
s. 38.
„Arcydzieła Polskiej Emigracji”.
Prolog 51. Festivalu Henryka Wieniawského
v Szczawně-Zdroju
s. 39
Řada "Do przytulenia"
od Marie Downarowicz
s. 39
Lvovsk�½ měsíc ve Wroclawi.
Evropské hlavní město kultury 2016, s. 40
Inhaltsverzeichnis
Prioritäten für die internationale
Zusammenarbeit Niederschlesien
S. 5
Die Bahnlinie nach Bad Ladek
und Seitenberg wird wieder hergestellt S. 6
Der Kreisel in Ludwigsdorf benannt
nach den verdammten Soldaten
S. 7
Der Marschall in Neurode
S. 8
Breslau - Station der ersten Etappe
des Hl. Adalbert – Weges
S. 9
Seien wir eine Familie
S. 11
XXVI Polnisch – Tschechische Christliche
Kulturtage in Langenbielau
S. 12
UNSERE GEGENWART VERSTEHEN
S. 14
Eröffnungsfeier des 1050 Jahrestages
der Taufe Polens in Neurode
S. 16
Kaplan Gerhard Hirschfelder
und die Kolpingfamilie
S. 17
Kreuzweg von Kaplan
Gerhard Hirschfelder
S. 23
Ein Spaziergang nach Rückers,
um die Johannes der Täufer - Pfarrkirche
zu bewundern.
S. 27
Cecowa-Kałyniwka Tschechen
und Slowaken in der Ukraine
S. 29
Bilder mit Gedanken gem alt
S. 32
Wiederherstellung des Andenkens an
die Soldaten der geheimen Spezialeinheit
der polnischen Armee
S. 34
MINIEUROLAND WIEDER DAS BESTE S. 36
Wir empfehlen eine neue Publikation
von Wacław Szpakowski 1883-1973.
Rhythmischen Linien.
S. 37
„Die Frau im Schaffen von Katarzyna
Popińska" – Ausstellung
S. 38
Marek Jan Karaś „Photosynthese "
S. 38
"Schweigen der Klänge" – Ausstellung S. 38
"Meisterwerke der polnischen Emigration."
Prolog des 51. Henryk Wieniawski-Festivals
in Bad Salzbrunn
S. 39
Die Serie "Zum Umarmen"
von Maria Downarowicz
S. 39
Lemberger Monat in Breslau. Europäische
Kulturhauptstadt 2016
S. 40
Redaktor Naczelny/Šéfredaktor/Chefredakteur:
Teresa Bazała.
Redakcja/redakce/redaktion:
Helmut Dohnalek (red. czeska),
Joanna Golak, Julian Golak, Ryszard Grzelakowski, Josef
Krám (red. czeska), Elisabeth Kynast-Schmidt (red. niemiecka),
Warcisław Martynowski, Petr Neuman (red. czeska), Irena
Rogowska, Horst Ulbrich, Manfred Spata (red. niemiecka).
Przygotowanie DTP/příprava DTP/
vorbereitung DTP:
Piotr Golak.
Rada naukowa czasopisma:
prof. dr hab. Lesław Koćwin,
prof. dr hab. inż. arch. Jacek Suchodolski, prof. dr hab. Jan
Waszkiewicz, prof. dr hab. Anna Kowalska, prof. dr hab.
Stanisław Czaja, prof. PhDr, Rudolf �½áček, Dr., prof. dr hab.
Krzysztof Ruchniewicz, prof. dr hab. Arno Herzig, prof. dr hab.
Małgorzata Ruchniewicz, ks. prof.dr hab. Tadeusz Fitych, prof.
dr hab. Maciej Szymczyk, prof. Konrad Czapliński, dr Roman
Baron, PhD., dr Manfred Spata,dr Piotr Chrzczonowicz, dr
Ryszard Gładkiewicz, dr Marek Obrębalski, dr Rainer Sachs,
Doc. PhDr. Ondřej Felcman., CSc., prof. dr hab. Zbigniew
Kurcz, Igor Wójcik
Tłumaczenia/překlady/Übersetzung:
Irena Rogowska, Horst Ulbrich, Petr Neuman, Joanna Golak,
Katarzyna Rima Katbeh, Grzegorz Ferenz
Regionalne czasopismo transgraniczne
REGIONALNY MIESIĘCZNIK TRANSGRANICZNY. Ukazuje się od 1989 r.
57-400 Nowa Ruda, ul. Boh. Getta 4
tel./fax 74 872 53 08
e-mail: redakcja@ziemia.klodzka.com
www.ziemia.klodzka.com
Na okładce/na obálce/titelbild:
Ratusz we Wrocławiu
Fot. Julian Golak
4
Ziemia Kłodzka nr 260/ marzec 2016
Drodzy Czytelnicy Ziemi Kłodzkiej!
Niech Światło Wielkanocnego Poranka opromienia Waszą codzienność i daje
pocieszenie w każdej chwili życia. Życzymy Wam zdrowia, radości i pokoju
od Zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, który zwyciężył śmierć i nadał
wszystkiemu sens.
Redakcja czasopisma „Ziemia Kłodzka
Od kladského Pomezí Glatzer Bergland”
Liebe Leser der „Ziemia Kłodzka”!
Möge das Licht des Ostermorgens Ihren Alltag bestrahlen und zu jeder Zeit
des Lebens Trost spenden. Wir wünschen Ihnen Gesundheit, Freude
und Frieden vom auferstandenen Jesus Christus, der den Tod besiegt
und allem einen Sinn gegeben hat.
Redaktion der Zeitschrift “Ziemia Kłodzka
Od kladského pomezí Glatzer Bergland”
Vážení čtenáři časopisu "Ziemia Kłodzka"!
Nechť Vám světlo Velikonočního rána prosluní každ�½ den a potěší Vás v každé
chvíli Vašeho života. Přejeme Vám hodně zdraví, radosti a klidu od vzkříšeného
Ježíše Krista, kter�½ zvítězil nad smrtí a dal všemu v�½znam.
Redakce časopisu „Ziemia Kłodzka
Od kladského Pomezí – Glatzer Bergland”
Patrzę na krzyż Twój
Chryste, mój Panie
Jak wielka boleść
była Twoim udziałem
Dotykam Twoich ran
w nich me ocalenie
Patrzę na Twoją twarz
pochyloną w bólu
cierpieniu ponad siły
Krew spływa z Twej umęczonej
Głowy
cierniowa korona
rani Twe czoło
O Święta Głowo
Pana mojego
Zatapiam moje cierpienie
w Twoim bólu
to moje takie małe
wobec Twojego
męki niewypowiedzianej
Brak słów
nie ma takich
które mękę Twą wypowiedzą
Jezu, cierpiący za mnie
za całą ludzkość
za moją siostrę, brata
za tych, które cierpią
którzy ranią
którzy nie rozumieją
Twojego poświęcenia za nich
za nas
może odeszli od Ciebie
Jezu, pogodzony z cierpieniem
naucz mnie
godzić się na krzyż
na moją ludzką mękę
Wzorze dla moich myśli
niewypowiedzianych
dla ciemnych nocy
niemocy, bólu i zwątpienia
W Tobie odpowiedź na me cier-
pienia
To niewiarygodne
jak potrafisz kochać
aż po krzyż
Tylko Ty, Panie
na zawsze
Autorka:
Anna Leśniewska z Wrocławia
Krzyż
Patrzę na krzyż Twój
Chryste zbolały
Bólem za ludzkość
Pochylona głowa
Jakbyś chciał Panie
Ucałować człowieka
Stojącego przed Tobą
Ręce rozciągnięte na
Drzewie krzyża
Jakbyś chciał objąć człowieka
I otwarte serce dla każdego
Kto w Tobie ucieczki szuka
Ocalenia
Ziemia Kłodzka nr 260/ marzec 2016
Julian Golak
5
PRIORYTETY WSPÓŁPRACY ZAGRANICZNEJ  
DOLNEGO ŚLĄSKA
Współpraca z regionami
krajów sąsiednich jest oczy-
wista, ale wymaga znaczne-
go wzmocnienia, szerszego
otwarcia i intensyfikacji.
Proponuję większą uwa-
gę poświęcić na rozwinęcie
dotychczasowej współpracy
zagranicznej Dolnego Śląska
i skierowanć ją  do krajów Gru-
py Wyszehradzkiej oraz na
Ukrainę i Białoruś.
Województwo Dolnośląskie
graniczy z Republiką Czeską na
bardzo długim odcinku granicy
państwowej, bo aż  420 km. To
wspólna granica z krajami libe-
reckim, kralowohradeckim, par-
dubickim i ołomunieckim. Żad-
ne inne polskie województwo
nie ma tak długiej granicy z
innym państwem. To sąsiedz-
two jest bardzo ważne, ale
także zobowiązujące, wymaga
ciągłej pielęgnacji i rozwijania
wzajemnych stosunków. Szcze-
gólnie, że nasze wzajemne kon-
takty obywatelskie rozpoczę-
ły się już w latach 80-tych XX
wieku. Były to odważne akcje,
które w swoim założeniu miały
nieść wolne słowo przez ściśle
strzeżoną granicę. Prowadzone
były przez kurierów Solidarno-
ści Polsko-Czesko-Słowackiej.  
W 2016 roku obchodzimy
35 rocznicę powstania tej zasłu-
żonej organizacji, której Sejmik
Województwa Dolnośląskiego
nadał najwyższe wyróżnienie,
tzn. Złotą Odznakę Zasłużony
dla Województwa Dolnoślą-
skiego. W 1981 roku tą orga-
nizację założyli mieszkańcy
Dolnego Śląska, między innymi
Mirosław Jasiński, Jarosław Bro-
da, Aleksander Gleigewicht.To
właśnie Oni przenieśli do Cze-
chosłowacji ideę przesłania do
narodów Europy Wschodniej,
którą uchwalił I Zjazd Solidar-
ności w Gdańsku. Wkrótce do
tej organizacji przystąpili Vaclav
Havel, Anna Sabatova, Petr Po-
spichal, ks. Vaclav Maly i inni.
W komunistycznej Czecho-
słowacji to przesłanie spowo-
dowało popłoch i mobiliza-
cję wszystkich służb tajnych
oraz  wzmożone kontrole gra-
niczne, szczególnie w górach,
gdzie wiodły szlaki kurierów
SPCz-Su, którzy przenosili przez
granicę niezależne, zakazane
przez komunistów wydawnic-
twa, części do drukarni oraz
inne marerialy poligraficzne.
Wkrótce okazało się, że to
właśnie w Polsce trzeba dru-
kować w języku czeskim dzieła
V. Havla, Pelca, czy Skvoreckie-
go. Ukazuje się drukiem cała
seria złotej kolekcji literatury
czeskiej i słowackiej, która tra-
fia do sąsiadów przez zieloną
granicę, wykorzystywaną przez
kurierów w trudnych warun-
kach górskich.
Odważni kurierzy tacy jak
Mieczysław Piotrowski, pseudo-
nim „Ducin”, Jan Mroczkowski,
czy Zdzisław Dumański przeno-
szą przez zieloną granicę wolne
słowo- zabronione przez wła-
dzę komunistyczną w Czecho-
słowacji, wydawnictwa, między
innymi takie jak Kultura Paryska
Jerzego Giedroycia. Spotkania
w górach i miejsca nielegalnych
przerzutów upamiętnia Szlak
Kurierów SPcz- S, którym każ-
dy turysta może przejść np. w
Górach Złotych.
W taki sposób powstawa-
ła nowa metoda komunikacji
społeczej, która chciała obejść
komunistyczne zakazy i cenzu-
rę, szczególnie na pograniczu i
w górach Ziemi Kłodzkiej, na-
zwana póżniej  „dyplomacją
obywatelską”. Również dzisiaj
powinniśmy powrócić do tej
metody komunikacji społecz-
nej, bowiem to właśnie na
pograniczu można  zaobser-
wować bardzo dobre stosunki
polsko- czeskie.
W 2016 roku obchodzimy
20-rocznicę powstania Euro-
regionu Glacensis, który był
pierwszym wyłącznie polsko-
czeskim euroregionem. W tym
roku już po raz 27 organizowa-
na jest największa polsko-cze-
ska akcja społeczno-kulturalna
pn. Polsko-Czeskie Dni Kultury
Chrześcijanskiej „Bądźmy Ro-
dziną”. W ramach tej akcji zor-
ganizowano do tej pory ponad
1600 różnorodnych wydarzeń
społeczno- kulturalnych wzdłuż
350 km granicy państwowej,
tzn. od Złotego Stoku do Krze-
szowa.
Rok 2016 jest także 1050
rocznicą Chrztu Polski, a wiarę
chrześcijańską otrzymaliśmy
właśnie od Czechów. Było
to wielkie wydarzenie, które
wprowadziło Polskę na dro-
gę przemian cywilizacyjnych.
Wproprowadziło kraj naszych
przodków do Europy. Warto
pamiętać o tym wydarzeniu w
2016 roku, bowiem ta rocznica
powinna być także nowym im-
pulsem do rozwoju współpracy
polsko-czesko-słowackiej. Waż-
nym wydarzeniem będzie także
otwarcie Szlaku turystycznego
Św. Wojciecha, którego I etap
z Pragi do Wrocławia zostanie
uroczyście zainaugurowany w
dniu 23 kwietnia br.w Pradze.
W nowej perspektywie fi-
nansowej UE konieczne jest
większe wsparcie współpracy
na pograniczu, bo to jest pa-
pierek lakmusowy aktualnych
stosunków polsko- czeskich.
Według mnie należy także
nawiązać ściślejszą i bardziej
regularną współpracę z regio-
nami przygranicznymi Słowacji
oraz regionem Adżarii (Gruzja)
Współpraca z Białorusią
i Ukrainą powinna być rozwi-
jana poprzez akcje skierowa-
ne na wymiany młodzieżowe,
organizację szkół letnich oraz
podtrzymywanie polskości w
regionach, w których mieszkają
polskie rodziny, np. w obwo-
dzie grodzieńskim na Białoru-
si lub w obwodzie lwowskim
i stanisławowskim na Ukrainie.
Od 15 lat Stowarzyszenie
Komitet Obywatelski Ziemi
Kłodzkiej organizuje wakacje
edukacyjne dla dzieci i mło-
dzieży ze szkół na grodzieńsz-
czyżnie. 50-osobowe grupy
z Lidy i Grodna przyjeżdżają na
Dolny Śląsk.
W 2016 roku szkoła let-
nia będzie zorganizowana
we Wrocławiu z okazji ESK Wro-
cław - 2016. Młodzież uczest-
niczyć będzie w różnorodnych
wydarzeniach kulturalnych, a
także zapozna się z działalno-
ścią strefy Schengen poprzez
wizytę w Republice Czeskiej.
Podczas spotkań integracyj-
nych przekona się jak można
żyć w wolnym kraju, poprzez
Julian Golak, wiceprzewodniczący
Sejmiku Województwa Dolnośląskiego
relacje z rówieśnikami we
Wrocławiu oraz w sąsiednich
gminach.
Trzeba także kontynu-
ować współpracę ze szko-
łami na Ukrainie, bowiem
wymiany młodzieżowe są
najlepszym  sposobem na
odkrywanie wspólnej historii
i przełamywanie narosłych
przez lata stereotypów. Na-
leży kontynuować i wspierać
akcję pn. „Mogiłę pradziada
ocal od zapomnienia”, która
od kilku lat jest wyjątkową
metodą edukacji historycznej
i patriotycznej. Jest to jedyne
na taką skalę przedsięwzięcie
w Europie, podczas którego
młodzież dobrowolnie poświę-
ca swoje wakacje i pracuje na
zaniedbanych i zniszczonych
cmentarzach, szczególnie na
Ukrainie Zachodniej.
Należy rówież wspierać
działania samorządów ukrań-
skich i organizacji pozarządo-
wych, które próbują nawiązy-
wać kontakty i uczyć się de-
mokracji oraz walki z korupcją.
Polska jest postrzegana
na Ukrainie jako przyjaciel
i adwokat spraw ukraińskich
w Europie. Mam nadzieję, że
również samorząd wojewódz-
twa dolnośląskiego będzie
rozwijał współpracę z Ukrainą.
Wystąpienie Juliana Golaka-
radnego Sejmiku Województwa
Dolnośląskiego na sesji Sejmiku
w dniu 25 lutego 2016 roku.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin