1. Pestycydy to
a. substancje chemiczne lub biologiczne, lub ich mieszaniny, włączając w to mikroorganizmy i wirusy, stanowiące składnik czynny środków ochrony roślin, środków chroniących żywność lub człowieka przed szkodnikami.
b. Stosowane są w rolnictwie do zwiększenia ilości oraz poprawienia jakości płodów rolnych, zapobiegania stratom żywności i materiałów technicznych w czasie magazynowania oraz w celach sanitarnych – do ograniczenia lub likwidacji chorób przenoszonych przez owady i gryzonie.
2. Wykorzystanie praktyczne pestycydów obejmuje:
a. zwalczanie (kontrolowanie) lub wabienie szkodników, niszczących roślin lub części roślin
b. zwalczanie patogenów ludzi, zwierząt i roślin
c. niszczenie chwastów
d. niszczenie listowia lub zwalczanie roślin niepożądanych, a nie będących chwastami
e. regulowanie lub stymulowanie wzrostu roślin lub części roślin (z wyłączeniem nawozów)
f. zwalczanie szkodników niszczących produkty roślinne
g. zwalczanie mikroorganizmów powodujących psucie się (gnicie) produktów roślinnych
h. zwalczanie lub wabienie organizmów zwierzęcych lub mikroorganizmów występujących w pomieszczeniach różnego typu (np. mieszkaniach, magazynach, pojazdach)
3. Zalety stosowanie
a. stosowanie pestycydów przyniosło i stale przynosi wiele korzyści w ochronie zdrowia oraz produkcji roślinnej i zwierzęcej
b. dzięki środkom owadobójczym
I. opanowano lub zlikwidowano wiele chorób zakaźnych przenoszonych przez owady (np. malaria, dżuma, żółta febra)
II. zwiększono higienę przez niszczenie domowych insektów (pcheł, wszy, karaluchów, mrówek)
c. w gospodarce rolnej i żywnościowej bez stosowania pestycydów nie jest możliwy
I. wzrost plonów z upraw
II. zmniejszenie masowych pomorów zwierząt i ptactwa w gospodarstwach hodowlanych
III. zmniejszenie strat żywności w trakcie magazynowania i transportu
4. Klasyfikacja
a. oprócz głównego kryterium podziału pestycydów, takie jak
I. budowa chemiczna
II. toksyczność
III. trwałość w środowisku
IV. drogi przenikania do organizmu szkodnika
V. forma użytkowa
b. zastosowanie
I. zoocydy
II. herbicydy
III. fungicydy
IV. bakteriobójcze
5. Zoocydy
a. środki do zwalczania szkodników zwierzęcych
I. insektycydy – owadobójcze
II. rodentycydy – przeciw gryzoniom
III. aficydy – działające na mszyce
IV. akarycydy – do niszczenia roztoczy
V. nematocydy - nicieniobójcze
VI. moluskocydy – do zwalczania ślimaków
VII. limacydy – do zwalczania ślimaków nagich
VIII. larwicydy – do zwalczania larw
IX. owicydy – do niszczenia jaj owadów
b. ze względu na sposób działania jako specyficzne można wyróżnić:
I. atraktanty – zwabiają szkodniki
II. repelenty – odstraszają szkodniki
c. podział ze względu na sposób wnikania:
I. kontaktowe – droga przenikania przez kontakt z ciałem szkodnika do układu nerwowego (np. u owadów w miejscach nieosłoniętych pancerzem chitynowym)
II. wewnętrzne – droga przenikania przez przewód pokarmowy (środki żołądkowe) lub drogi oddechowe szkodnika (środki duszące)
III. wgłębne – droga przenikania w głąb tkanek roślin, między innymi szkodniki na dolnej stronie liścia ulegają zatruciu
Ø często pestycydy mogą wnikać do organizmu szkodnika równocześnie różnymi drogami, co zwiększa ich skuteczność
6. Herbicydy
a. środki do zwalczania chwastów (chwastobójcze), w zależności od celu stosowanie mogą być:
I. totalne – niszczą wszystkie rośliny
II. wybiórcze – niszczą tylko określone gatunki roślin
I. arborycydy – niszczą zdrewniale części roślin
II. defolianty – środki do odlistniania
III. desykanty – środki do wysuszania części nadziemnych roślin przed zbiorem
IV. defloranty – środki do usuwania nadmiernej ilości kwiatów
c. działanie
I. stosowane dolistnie mogą przemieszczać się w roślinie - środki układowe
II. przez bezpośredni kontakt niszczyć zielone części - środki kontaktowe
III. stosowane doglebowo wnikają do chwastów przez korzenie lub niszczą je w okresie kiełkowania
IV. znane są również herbicydy działające kompleksowo
d. do grupy herbicydów działających kompleksowo zalicza się również regulatory wzrostu roślin
I. środki stymulujące lub hamujące procesy życiowe roślin
II. nie są typowymi herbicydami
III. wpływają na cechy
Ø morfologiczne
Ø anatomiczne
Ø na procesy fizjologiczne i biochemiczne
Ø głównie na fotosyntezę i oddychania
IV. stosując odpowiednie dawki, można uzyskać
Ø efekt stymulacji
Ø działanie inhibicyjne
V. efekty
Ø szybsze ukorzenienie sadzonek
Ø dojrzewanie owoców
Ø przedłużenie okresu kwitnienia
Ø hamowanie wyrastania pędów i źdźbeł
Ø zwiększenie zielonej masy
Ø zmiany w pokroju rośliny
VI. najczęściej stosowane są do aktywacji związywania owoców w uprawie pomidora i do przerzedzania zawiązków owoców jabłoni
7. Fungicydy
a. środki do zwalczania grzybów (grzybobójcze) i grzybostatyczne mogą być:
I. ochronne (zapobiegawcze) – utrzymujące się na powierzchni ochronnej roślin
II. wyniszczające – przenikające do tkanek roślin, niszczą patogena wraz z zakażoną tkanką
III. terapeutyczne – wnikają do tkanek, niszczą lub hamują rozwój organizmów patogennych
8. Bakteriobójcze
a. środki do zwalczania bakterii, grupa o najmniejszym znaczeniu (czasami łączona z fungicydami)
9. Pestycydy
a. pestycydy stosuje się w różnych postaciach i różnymi sposobami, w zależności od rodzaju szkodnika i chronionego obiektu (upraw)
b. najważniejszymi składnikami preparatów pestycydowych są substancje aktywne
I. to one decydują o mechanizmie i sile działania owado-, chwsto- i grzybobójczego
c. preparaty pestycydowe są mieszaninami złożonymi z substancji aktywnej i substancji pomocniczych
d. odpowiednia forma użytkowa ma umożliwić optymalne wykorzystanie właściwości substancji aktywnej (czynnej) w zwalczaniu szkodników i chorób roślin
e. oprócz substancji aktywnej każdy preparat zawiera substancje wypełniające lub rozcieńczające oraz substancje pomocnicze jak:
Ø emulgatory
Ø substancje zwilżające
Ø pieniące
Ø bufurujące
Ø synergizujące
Ø aktywujące
Ø adsorbenty
II. zapewniają one :
Ø równomierne rozprowadzenie substancji aktywnej i jej odpowiednie stężenie,
Ø nadają preparatowi właściwości fizyczne korzystne w stosowaniu, np.
§ przyczepność
§ zabezpieczenie przed zmywaniem i zwiewaniem
§ przed przedwczesnym rozkładem substancji aktywnej
Ø mogą wpływać na toksyczność preparatu
f. postać użytkowa powinna być
I. trwała
II. umożliwiać bezpieczne przechowywanie i przewożenie
g. informacje o formie użytkowej znajdują się na opakowaniu obok jego nazwy, np.
I. AB – przynęta w postaci ziarna
II. AL – ciecz
III. DP – proszek do opylania
IV. FK – świeca fumigacyjna (dymna)
V. EO – emulsja typu woda/olej
VI. EC – koncentrat do przygotowania emulsji wodnej
VII. WS – proszek do mokrego zaprawiania
VIII. WG – granulat do przygotowania zawiesiny wodnej
Ø często ta sama substancja aktywne jest wprowadzana do obrotu w kilku formach użytkowych i stężeniach
10....
MandolinkaBramborowa