PROGRAM WOKÓŁ PRZEDSZKOLA 2018.pdf

(9707 KB) Pobierz
Program
wychowania przedszkolnego
Program wychowania przedszkolnego
oparty na warstwicowej koncepcji
wychowania Stefana Kunowskiego
Autorzy
Małgorzata Kwaśniewska, Joanna Lendzion, Wiesława Żaba-Żabińska
Projekt okładki
Gustaw Nowak
Kierownik projektu
Iza Parlicka
Redakcja
Wiesława Żaba-Żabińska
Redakcja językowa
Beata Pędziwilk
Skład i łamanie
Marek Zapała
Wydawca oświadcza, że dołożył wszelkich starań, aby dotrzeć do wszystkich właścicieli i dysponentów praw autorskich.
Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość
możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej frag-
menty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty.
Szanujmy cudzą własność i prawo.
Więcej na
www.legalnakultura.pl
Polska Izba Książki
ISBN 978-83-8108-181-8
© Grupa MAC S.A. 2018
Grupa MAC S.A.
25-561 Kielce, ul. Witosa 76
tel. 41 366 55 55; faks 41 366 33 02
e-mail: mac@mac.pl; www.mac.pl
Spis treści
Wstęp
.................................................................................................................................................................................................... 4
1. Wychowanie integralne – warstwicowa koncepcja Stefana Kunowskiego ............................................................ 6
1.1. Warstwa biologiczna .......................................................................................................................................................... 8
1.2. Warstwa psychologiczna .................................................................................................................................................. 8
1.3. Warstwa socjologiczna ...................................................................................................................................................... 8
1.4. Warstwa kulturologiczna .................................................................................................................................................. 8
1.5. Warstwa duchowa............................................................................................................................................................... 8
2. Prawidłowości rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym ................................................................................................ 9
2.1. Zasadnicze cechy rozwoju fizycznego......................................................................................................................... 9
2.2. Zasadnicze cechy rozwoju psychicznego.................................................................................................................10
2.3. Zasadnicze cechy rozwoju społeczno-emocjonalnego ......................................................................................10
2.4. Zasadnicze cechy rozwoju kulturowego ..................................................................................................................11
2.5. Zasadnicze cechy rozwoju duchowego ....................................................................................................................12
3. Aktualne wyzwania edukacji przedszkolnej ....................................................................................................................14
3.1. Wielopodmiotowość edukacji przedszkolnej .........................................................................................................14
3.2. Wspieranie w przedszkolu dzieci ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi ....................................15
3.3. Wielojęzyczność jako wyzwanie w edukacji dzieci ...............................................................................................16
3.4. Wielokulturowość jako wyzwanie w edukacji dzieci............................................................................................17
3.5. Zadania nauczycieli w zakresie wprowadzania dzieci w świat technologii informacyjnej ....................17
3.6. Zadania nauczycieli w zakresie diagnozowania rozwoju dzieci.......................................................................19
4. Organizacja środowiska edukacyjnego w przedszkolu ...............................................................................................21
4.1. Zapewnienie optymalnych warunków do rozwoju dzieci .................................................................................21
4.2. Organizacja dnia pobytu dzieci w przedszkolu ......................................................................................................22
5. Cele edukacji przedszkolnej w odniesieniu do programu ..........................................................................................24
6. Struktura treści programowych ............................................................................................................................................27
7. Treści programowe i zakładane efekty edukacyjne.......................................................................................................31
7.1. Warstwa biologiczna – treści programowe i zakładane efekty edukacyjne ................................................31
7.2. Warstwa psychologiczna – treści programowe i zakładane efekty edukacyjne ........................................37
7.3. Warstwa socjologiczna – treści programowe i zakładane efekty edukacyjne ............................................90
7.4. Warstwa kulturologiczna – treści programowe i zakładane efekty edukacyjne ..................................... 107
7.5. Warstwa duchowa – treści programowe i zakładane efekty edukacyjne .................................................. 123
8. Informacje o autorkach programu ................................................................................................................................... 127
9. Polecana literatura przedmiotowa (od 2010 roku) ..................................................................................................... 128
Aneks
Załącznik nr 1
Arkusz obserwacji pedagogicznej dziecka w przedszkolu ...................................................................
133
Załącznik nr 2
Arkusz obserwacji do badania dojrzałości szkolnej dziecka ...............................................................
151
Załącznik nr 3
Arkusz obserwacji dziecka pięcioletniego/sześcioletniego (obserwacja dokonywana pod
kątem określenia dominujących inteligencji dziecka). Arkusz opracowany na podstawie
teorii inteligencji wielorakich Howarda Gardnera .................................................................................
207
Załącznik nr 4
Przykładowe scenariusze zajęć dla dzieci sześcioletnich, z wykorzystaniem treści
programowych z programu „Wokół przedszkola” .................................................................................
219
Załącznik nr 5
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów
przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego ...
235
3
Wstęp
Dokonywanie zmian jest naturalnym zjawiskiem w edukacji. Podstawową formą przeobrażania rzeczywi-
stości edukacyjnej jest reformowanie, którego istota polega na wprowadzaniu nowych elementów, z zało-
żenia mających poprawiać dotychczas funkcjonujący system. Aktualnie, od 2016 roku, jesteśmy świadkami
generowania kolejnych, istotnych zmian o charakterze strukturalnym i systemowym. Z punktu widzenia pe-
dagogiki przedszkolnej ważną zmianą było w tym kontekście wprowadzenie w 2017 roku nowej podstawy
programowej
1
. Zainicjowało to konieczność weryfikacji dotychczas wykorzystywanych w pracy pedagogicz-
nej z dziećmi programów wychowania przedszkolnego oraz ich korekty lub opracowywania całkiem nowych
koncepcji. Z uwagi na doświadczenia w tworzeniu programów autorskich, w Wydawnictwie MAC podjęto pra-
ce nad stworzeniem nowego programu, czego efektem jest publikacja pt.
Wokół przedszkola. Program edukacji
przedszkolnej oparty na warstwicowej koncepcji wychowania Stefana Kunowskiego.
Prezentowany program odpowiada założeniom
nowej podstawy programowej
(z 14 lutego 2017 roku)
oraz wytycznym ustawowym
2
, w myśl których program powinien być dostosowany do potrzeb i możliwości
dzieci, a jednocześnie treści edukacyjne mogą wykraczać poza zakres treści ustalonych w podstawie. Jest on
przeznaczony do pracy z dziećmi wszystkich grup wiekowych, w przedszkolach oraz innych formach wycho-
wania przedszkolnego, z uwzględnieniem dzieci o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych, w tym także
dzieci zdolnych. Intencją autorek programu było stworzenie takiej propozycji, która uwzględniałaby
huma-
nistyczne podejście do wychowanków,
opierałaby się na relacjach podmiotowych, odpowiadałaby wy-
zwaniom stawianym współcześnie edukacji, a jednocześnie posiadałaby przejrzystą strukturę, ułatwiającą
nauczycielom pracę z dziećmi. Wartością, na którą zwrócono szczególną uwagę, a niedocenianą wystarcza-
jąco w dotychczas obowiązujących programach, jest rozwój kulturowy i duchowy dziecka. Pozwoliła na to
wykorzystana w programie, jako główna idea,
warstwicowa koncepcja wychowania
Stefana Kunowskiego
(1909–1977), wybitnego pedagoga, uznanego za ojca pedagogiki integralnej, którą można umieścić w nurcie
współczesnej pedagogiki humanistycznej
3
.
Koncepcja ta obejmuje bowiem wszystkie obszary rozwoju i aktywności człowieka. Przedstawia jego
rozwój w pięciu warstwach (biologicznej, psychologicznej, socjologicznej, kulturologicznej i duchowej). Te,
jak górotwórcze warstwice, nakładają się na siebie zgodnie z rytmem okresów rozwojowych – przedszkol-
nego, szkolnego, dojrzewania, młodzieńczości i dorosłości
–
w granicach siedmioleci. Procesem tym kieruje
wychowanie. Stąd autor koncepcji wprowadził do pedagogiki kategorię „rozwoju wychowawczego”, którego
właściwy, czyli progresywny, przebieg stanowi tło dla ewentualnych nieprawidłowości
–
regresji lub degresji.
Integralne wychowanie, zdaniem autora, jest wypadkową działania czterech dynamizmów
– biosu
(natural-
ny rozwój człowieka przechodzący przez pięć warstw),
etosu
(bliższe i dalsze nieintencjonalne środowisko
wychowawcze),
agosu
(nauczyciele/wychowawcy wyposażeni w niezbędną wiedzę naukową i odpowiednie
środki edukacyjne) oraz
losu
(to, czego nie można zbadać, przewidzieć).
Należy zauważyć, że
bios
dziecka w wieku przedszkolnym obejmuje biologiczna warstwa rozwojowa. Jed-
nak okres zabawy (aktywność wychowanka przypisana przez S. Kunowskiego pierwszej warstwie, poprzedza-
1
2
3
Podstawa programowa wychowania przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz
innych form wychowania przedszkolnego
– Załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego
2017 r. (Dziennik Ustaw z dnia 24 lutego 2017 r., poz. 356).
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, art. 22a
(Dz. U. z 2015 r., poz. 2156 oraz z 2016 r., poz. 35, 64, 195, 668 i 1010), ogło-
szona dnia 21 grudnia 2015 r., obowiązuje od dnia 25 października 1991 r., historia od dnia 21 czerwca 1996 r., http://www.prawo.
vulcan.edu.pl/przegdok.asp?qdatprz=akt&qplikid=1 (dostęp 25.08.2016).
B. Śliwerski,
Współczesne teorie i nurty wychowania,
Kraków 2003, s. 175–196.
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin