Nalewki domowe Wodki krupniki likiery i miody.pdf

(1335 KB) Pobierz
N
A
K
A
Ż
D
Ą
O
K
A
Z
J
Ę
Nalewki
ZNAKOMITYCH
PRZEPISÓW
230
NALEWKI . WÓDKI . KRUPNIKI .
LIKIERY . MIODY
domowe
Kup książkę
S
P
I
S
T
R
E
Ś
C
I
SPIS TREŚCI
2
Kup książkę
WSTĘP
KILKA SŁÓW O TYM, JAK TO SIĘ ZACZĘŁO
MIODY PITNE
NALEWKI
SUROWIEC
KORZENIE I ZIOŁA
OWOCE ŚWIEŻE
OWOCE SUSZONE
OWOCE CYTRUSOWE
MIÓD
UŻYWKI
4
6
9
13
16
16
27
32
32
35
36
SPRZĘT
PODRĘCZNY SŁOWNICZEK
38
41
PRZYGOTOWANIE ZESTAWU
SPIRYTUS
WODA
CUKIER, MIÓD
OWOCE, ZIOŁA I PRZYPRAWY KORZENNE
SOKI I MORSY OWOCOWE
NALEW
MACERACJA
SKŁADNIKI POMOCNICZE
DOJRZEWANIE
KLAROWANIE I FILTROWANIE
ROZLEWANIE DO BUTELEK
O CZYM WARTO PAMIĘTAĆ
42
42
45
45
46
47
48
49
50
52
55
55
56
NALEWKI
RECEPTURY NA NALEWKI
NALEWKI OWOCOWE
NALEWKI KORZENNE, ZIOŁOWE I MIODOWE
58
60
68
116
WÓDKI
RECEPTURY NA WÓDKI
KRUPNIKI
WÓDKI WYTRAWNE I GORZKIE
WÓDKI SŁODKIE I PÓŁSŁODKIE
124
126
126
130
142
LIKIERY
RECEPTURY NA LIKIERY
LIKIERY ZE ŚWIEŻYCH OWOCÓW, KORZENNE I ZIOŁOWE
LIKIERY Z SOKÓW OWOCOWYCH
KREMY
154
156
174
202
210
MIODY PITNE
RECEPTURY NA MIODY PITNE
214
216
INDEKS
NALEWKI DOMOWE
234
3
Kup książkę
SPIS TREŚCI
W
S
T
Ę
P
Jeszcze nie tak dawno nieodłącznym elementem letniego pejzażu był wystawiony
w oknie gąsiorek napełniony owocami. W każdej rodzinie jest ktoś, kto pamięta albo
przechowuje spisane dawno temu receptury, według których nastawiano w domu nalew-
ki. Przekazywane z pokolenia na pokolenie przepisy na rozmaite domowe trunki ucho-
dziły za cenne wiano. Dziś zaniedbaliśmy tej tradycji, a przecież właśnie wódkami, likierami i na-
lewkami domowego wyrobu uświetniało się uroczystości rodzinne i z dumą częstowało gości.
Nalewki były specjalnością kuchni staropolskiej. Przypisywano im rozliczne właściwości
lecznicze, jako że od wieków – a dokładnie od czasów upowszechnienia się destylo-
wanego alkoholu – towarzyszą nam wszelkiego rodzaju mikstury i eliksiry sporządzane
w celach medycznych. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że nalewki stały się
połączeniem przyjemnego z pożytecznym. Jak przekonuje bywały w świecie Jędrzej Ki-
towicz: „Trunki wielkim panom były zwyczajne: rano herbata, czasem z mlekiem, cza-
sem bez mleka, zawsze z cukrem, potem wódka gdańska, persico [nalewka na pestkach
WSTĘP
brzoskwiń], cynamonka, dublet-hanyż, ratafia, krambambula [wódka korzenna]; i te dwie
ostatnie były najdroższe. […] Napiwszy się po kieliszku przejadali konfitur albo piernika
toruńskiego, po tym chleba z masłem lub sucharków cukrowych i znów powtórzyli raz
i drugi po kieliszku wódki. […] U małych panów i szlachty zamiast gdańskich wódek służy-
ła wybornie gorzałka przepalana, domowej roboty, z konfiturami w miodzie smażonymi,
pierniczkami i suchareczkami takimż, fabryki jejmość pani stolnikowej albo podczaszynej
z córkami i pannami służebnymi; i było to tak dobre, albo i lepsze jak owe gdańskie wódki
i konfitury włoskie drogo płacone”
1
.
Przeglądając stare książki kucharskie oraz przechowywane pieczołowicie po domach
kajety z przepisami gromadzonymi przez nasze babki i prababki, trudno oprzeć się wra-
żeniu, że przez całe wieki gotowało się „na oko”. Czy to znaczy, że nasi przodkowie
nie przywiązywali wagi do zawartości misek i talerzy? Jadali przecież suto, celebrując
posiłki, a stoły uginały się pod mnogością potraw i wymyślnych deserów. Jeśli dodać do
tego, że normą było pieczenie w domu chleba, wyrabianie konfitur, sporządzanie mary-
nat, robienie nalewek czy sycenie miodów, enigmatyczność dawnych przepisów może
dziwić współczesnego czytelnika. Rozwiązanie tej zagadki wydaje się proste: tego typu
Jędrzej Kitowicz,
Opis obyczajów za panowania Augusta III,
Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Wrocław
1951, ss. 463–464.
1
4
NALEWKI DOMOWE
Kup książkę
Zgłoś jeśli naruszono regulamin