Mikołaja Malinowskiego - Księga wspomnień.pdf

(7571 KB) Pobierz
RÓDA
DO
DZIEJÓ\r
POLSKI
POROZBIOROWYCH
III.
MIKOAJA
MALINOWSKIEGO
KSIGA
WSPOMNIE
,^
WYDA
JÓZEF
TRETIAK.
^
-
-
(
W
NAKADEM
KRAKOWIE
O.
-
I
SKAD
GÓWNY
W
KSIGARNI
AKADEMII
UMIEJTNOCI
GEBETHNERA
SPÓKI
1Q07.
/;.^^.
Mikof^i
POLSKI
RÓDA
DO
DZIEJÓW
POROZBIOROWYCH
III.
MIKOAJA
MALINOWSKIEGO
KSIGA
WSPOMNIE
WYDA
JÓZEF
TRETIAK.
W
NAKADEM
KRAKOWIE
G.
AKADEMII
UMIEJTNOCI
GEBETHNERA
I
SKAD
GÓWNY
W
KSIGARNI
SPÓKI
1907.
Drukarnia
Uniwersytetu
Jagielloskiego,
pod
zarzdem
J.
Filipowskiego.
OD
WYDAWCY.
Mikoaj
Malinowski
nalea
do
tej
modziey
filareckiej,
która
si
staa
cilub
uniwersytetu
wileskiego
i
tak
wielkie
mu
nadaa
znaczenie
w
dziejach
polskiej
owiaty.
Jego
zasugi
naukowe
polegaj
gównie
na
wydawaniu
materyaów
history-
cznych
w
czasach,
kiedy
dla
braku
poparcia
mao
kto
si
tern
latach
1843—1844
Malinowski
wydaje
róda
zajmowa.
do
dziejów
Polski,
w
r.
1846
Kronik
StryjkowsMego,
od
1846
W
do
1849
Kronik
Wapowskiego
w
przekadzie.
Jemu
te
za-
wdziczamy
wczeniejsze
o
lat
dwadziecia
od
tych
wydawnictw
wydanie
Jerozolimy
Wyzwolonej
Tassa
w
przekadzie
Piotra
Kochanowskiego,
opatrzone
obszern
przedmow
(Wilno
1826).
uczonego;
póniej
sawa
ta
Ju
to
wydanie
zjednao
mu
saw
z
tak
wzrosa,
polskiej
i
e
Jul.
Bartoszewicz
w
swojej
Historyi
literatury
nazywa
go
»jednym
najuczeszych
mów
polskich«,
mówi
o
nim:
»znakomito
wielka,
który
bra
udzia
w
ka-
dem
prawie
przedsiwziciu
naukowem, dotyczcem
historyi«.
Od
Bartoszewicza,
a
skdind
wiemy,
e
Malinowski
praco-
wa
take
nad
wiksz
prac
konstrukcyjn
(bya
ni
Historya
Jagiellonów
na
Wgrzech),
ale
pracy
tej
zapewne
nie
ukoczy,
i
gdy
z
nie
ogosi
drukiem,
i
dzi
niewiadomo
nawet,
co
si
stao
po
mierci
autora.
Nieznany
autor
krótkiego
wspo-
mnienia,
powiconego
Malinowskiemu
w
Kronice
Rodzinnej
prac,
powiada
o
niej,
z
r.
1875,
który,
musia
zna
ni
ow
e
Malinowski
wystpuje
tu
w
nieznanym
dotd
charakterze,
»jako
malarz
historyczny,
nalecy
do
rzdu
najznakomitszych
w
wiecie
«.
O
yciu
Mikoaja
Mahnowskiego
bardzo
niewiele
wiemy;
prawie
wcale
nie-
w
szczególnoci
jego
stosunki
rodzinne
s
Ksiga
Wspomnie
Malinowskiego.
^
znane.
Urodzony
nicy,
a
2
w
r.
1799,
w
r.
przywióz
dobr
znajomo
jzyków
klasycznych,
skoro
ju
na
pierwszym
i
zamiowanie
roku
studyów
uniwersyteckich
naley
do
najlepszych
uczniów
Gródka,
pisze
seminaryjn
rozpraw
o
filozofii
stoickiej,
a
za
drug
rozpraw
konkursow
na
temat
»0
duchu
mowy
poety-
dopodobnie
cznej
Homeracc
i
1819
zapisuje
ze
szkó
Winnickich
odbywa
nauki
gimnazyalne
w
Win-
si
na
uniwersytet
wileski.
Praw-
w
tyme
filareckiem
i
roku
otrzymuje
nagrod
pienin
list
pochwalny.
W
tego
yciu
bra
Malinowski
ywy
udzia,
dla
zna
je
dobrze
móg
wiele
o
niem
powiedzie
w
swoich
wiadcz
wspomnieniach.
Ze
cieszy
si
zaufaniem
kolegów,
t.
zaszczytne
stanowiska,
które
dostaway.
trzecim
W
bkitnym
j.
mu
w
zwizkach
koleeskich si
literackim
zwizku
Filaretów
by
Przewodnikiem
(po
Janie
Czeczocie
i
Józefie
Kowalewskim);
wraz
z
tymi
dwoma
poprzednikami
swymi
nalea
do
komisyi
konkursowej,
która
miaa
przyzna
nagrod
z
kolei
za
najlepsz
e
pie,
wyraajc
cele
filaretów.
Wiemy
wreszcie,
piastowa
urzd
sekretarza
Izby
poyczkowej
sekretarza
i
komitetu
egzaminacyjnego
przy
Towarzystwie
dla
wspierania
ubogich
uczniów
uniwersytetu,
a
take
wspóredaktorem
pisma
Dobroczynnoci
krajowej
i
zagranicznej.
Przeladowanie,
które
spado
na
Filaretów,
nie
mogo
omin.
Zosta
aresztowany,
ale
nieco
póniej
od
Zana,
i
jego
Czeczota,
Mickiewicza
i
innych,
bo
dopiero
1
listopada
1823,
osadzony
za
w
osobnej
celi
wiziennej
w
klasztorze
Bernar-
dynów,
gdzie
pozostawa
do
kwietnia
roku
nastpnego.
pamitniku
Malinowskiego,
który
obecnie
wydajemy,
znaj-
duje
si
bardzo
ciekawy
obraz
tego
ycia
wiziennego
spo-
sobów
porozumiewania
si
winiów
z
miastem.
Z
tego
pami-
tnika
dowiadujemy
si
równie,
w
tych
czasach
Malinowski
by
zarczony
z
p.
Guttówn,
zamieszka
w
Wilnie,
nazywa
Dzieje
W
a
i
e
j
))bogdank«,
stwo
to
jednak
widocznie
nie
przyszo
do
skutku,
skoro
pod
dat
o trzy
lata
póniejsz,
mówi
o
sobie,
jako
o
kawalerze:
»a
serce
wolne
byo
jak
u
ptaszka,
nie
kochaem
si
w
nikim«.
Nie
wiemy,
czemu
zawdzicza
Malinowski
to,
omina
go
kara,
która
spada
na
20
jego
kolegów,
nie
zosta
ska-
zany na
wygnanie
do
rosyjskich
gubernii.
Moe
tu
odegra
jak
i
tam
bowiem
»swoj
przysz
on«
mae-
e
e
Zgłoś jeśli naruszono regulamin