Burke - O duchu i naturze rewolucji 2012.pdf

(10185 KB) Pobierz
EDMUND
BURKE
O duchu
i naturze rewolucji
e
EDMUND
BURKE
O duchu
i naturze rewolucji
W ybór pism
Wstęp
Rafał Olszowski, Bogdan Szlachta
Przekład
Agnieszka Wincewicz-Price
O środek Myśli Politycznej
Kraków 2012
Spis treści
Rafał Olszowski, Bogdan Szlachta,
Konserwatyzm Edmunda Burkę a
.........................................
Obrona społeczeństwa n a tu ra ln e g o ..........................................
P rzem ów ien ie w sprawie wnioskow anych p rzez niego
uchwał dotyczących pojednania z k o lo n ia m i.................
Do króla P o ls k i..............................................................................
List do posła Sir Herculesa Baroneta Langrishe w sprawie
katolików w I r la n d ii...........................................................
Refleksje i dane o n ie u r o d z a ju ..................................................
O duchu i naturze rew olucji francuskiej w odniesieniu
do innych k r a jó w ................................................................
Nota bibliograficzna ...................................................................
Indeks
V II
1
67
157
167
235
271
317
318
Rafał Olszowski, Bogdan Szlachta
K
onserwatyzm
E
dmunda
B
urke
’
a
dmund Burke uchodzi nie tylko za twórcę, a nawet
I r . ’'„ojca” konserwatyzmu1 jednego z głównych nur-
,
'j I L ^ j t ó w myśli politycznej ostatnich dwóch stuleci, ale
i za myśliciela, którego refleksja była bliska licznym
autorom tworzącym w XIX stuleciu w różnych miejscach
kontynentalnej części Europy; była ona bliska także Pola­
kom tworzącym od lat 30. XIX w. na terytoriach podzielo­
nych przez mocarstwa rozbiorowe pierwsze środowiska
zachowawcze; członkowie „krakowskiego grona”, pierwsze­
go środowiska zachowawczego, nawiązywali do jego uwag
raczej, niż do refleksji francuskich tradycjonalistów i nie­
mieckich romantyków politycznych: Antoni Zygmunt Hel-
cel, Aleksander Wielopolski i Paweł Popiel uznawali za
„prawdziwy konserwatyzm” raczej projekt „starego wiga”
z Wielkiej Brytanii niż pomysły Karla Ludwiga von Hallera
i Josepha de Maistre’a, spychające refleksję polityczną ku
niebezpiecznemu stanowisku usprawiedliwiającemu kon­
serwowanie
dla konserwowania tylko,
konserwowanie wszyst­
kiego
cojest i co było dla prostej tylko zasadniczej konsekwencji,
mimo że
konserwowanie odnosić należy do zachowywania czegoś
szczególnego tylko, nie zaś do zachowywania wszystkiego2.
Burke urodził się w dzień Nowego Roku 1729, nie w An­
glii, lecz w Irlandii, w Dublinie, w domu przy ulicy Arran
Quay 123. Okres, w którym przyszedł na świat, bywa nazy­
wany jedną z najczarniejszych epok w historii Irlandii.
Większość mieszkańców lokaju, wyznająca religię katolicką,
VIII
RAFAŁ OLSZOWSKI, BOGDAN SZLACHTA
była represjonowana przez anglikańską mniejszość. Mimo
posiadania nominalnego statusu odrębnego królestwa, Ir­
landia stanowiła wówczas faktycznie kolonię angielską.
Matką Edmunda była Mary Nagle, wywodząca się z szano­
wanej rodziny irlandzkiej szlachty pochodzenia normań-
skiego, mającej korzenie w posiadłości Blackwatervalley
w hrabstwie Cork. Wielu członków tej rodziny związanych
było z jakobitami4 co doprowadziło do utraty przez nich
,
własności i konieczności emigracji do Francji. Ojciec, Ri­
chard Burkę, był adwokatem, który najprawdopodobniej
dokonał konwersji na protestantyzm w 1722 r. z powodu
ograniczeń, jakie na możliwość praktykowania zawodów
prawniczych nałożyły dyskryminujące katolików Penal
laws5 Po ukończeniu edukacji w Trinity College w Dublinie,
.
młody Irlandczyk zdecydował się na emigrację do Anglii,
gdzie miał nadzieję znaleźć pracę spełniającą jego ambicje
literackie. Pierwszy znaczący sukces w tej dziedzinie odniósł
w 1757 r., kiedy jego traktat
Dociekania filozoficzne o pocho­
dzeniu naszych idei wzniosłości i piękna
zdobył sporą popular­
ność, wprowadzając autora na salony intelektualne. Dwa
lata później Burkę związał się z czasopismem „The Annual
Register”, które redagował przez wiele lat. Jego najważniej­
szym powołaniem stała się jednak kariera polityczna. Po
przyjęciu stanowiska sekretarza u prominentnego przy­
wódcy partii wigów Charlesa Watson-Wentwortha, drugiego
markiza Rockingham, w 1766 r. Burkę został wybrany do
parlamentu i rychło stał się jednym z czołowych polityków
wigowskich. Na niemal trzydzieści lat jego głównym polem
działania stała się Izba Gmin, nie zaniechał jednak aktywno­
ści publicystycznej. Do najważniejszych jego dzieł politycz­
nych zalicza się: A
Vindication of Natural Society
(1756),
Thoughts on the Cause ofthe Présent Discontents
(1770),
Speech
on American Taxation
(1774),
Speech on Moving the Resolutions
for Conciliation with the Colonies
(1775),
Speech on a Plan for the
better Security of the Independence of Parliament, and the Eco-
nomical Reformation ofthe Civil and other Establishments
(1780),

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin