JURGEN OSTERHAMMEL-HISTORIA XIX WIEKU. PRZEOBRAŻENIE ŚWIATA.pdf

(11785 KB) Pobierz
Historia XIX wieku
Przeobrażenie świata
Jürgen Osterhammel
Historia XIX wieku
Przeobrażenie świata
Redakcja naukowa i posłowie
Witold Molik
Tłumaczenie
Izabela Drozdowska-Broering
Jerzy Kałążny
Adam Peszke
Katarzyna Śliwińska
Wydawnictwo Poznańskie
Poznań 2013
Mojemu synowi
Philippowi Dabringhausowi poświęcam
WPROWADZENIE
Każda historia dąży do tego, aby stać się historią powszechną.
Z socjologicznych teorii społeczeństwa globalnego wynika, że świat
jest „środowiskiem wszystkich środowisk”, ostatnim możliwym
kontekstem wszelkich historycznych zdarzeń i ich przedstawiania.
Skłonność do wychodzenia poza lokalność staje się z biegiem dziejów
coraz silniejsza. Historia powszechna neolitu nie miałaby jeszcze wiele
do powiedzenia na temat intensywnych kontaktów na odległość,
natomiast w historii powszechnej XX w. istnienie gęstej sieci powiązań
w wymiarze globalnym, którą John R. McNeill oraz William H. McNeill
nazwali human web, albo jeszcze lepiej: mnogość takich sieci, jest
faktem
[1]
.
Mocnym uzasadnieniem historii powszechnej jest dla historyka jej
nawiązywanie do świadomości ludzi żyjących w przeszłości. Nawet
dzisiaj, w dobie komunikacji satelitarnej i Internetu, miliony ludzi żyją
w wąskich, lokalnych ramach, z których nie potrafią się wyrwać realnie
ani mentalnie. Tylko uprzywilejowane mniejszości myślą i działają
globalnie. A przecież dzisiejsi historycy, szukający wczesnych śladów
globalizacji nie są pierwsi, którzy w XIX stuleciu – często i słusznie
nazywanym stuleciem nacjonalizmu oraz państw narodowych –
odkrywają działania świadczące o transgresji w wymiarze
transnarodowym, transkontynentalnym i transkulturowym. Już wielu
współczesnym poszerzone horyzonty myślenia i działania wydawały
się charakterystyczną cechą epoki. Przedstawiciele średnich i niższych
warstw społecznych w Europie i Azji spoglądali z nadzieją na leżące
gdzieś w oddali ziemie obiecane. Milionowe rzesze nie wahały się
wyruszyć w nieznane, a przywódcy państwowi i wojskowi uczyli się
myślenia w kategoriach polityki globalnej. Powstało pierwsze w historii
Zgłoś jeśli naruszono regulamin