Sudety - Przewodnik geoturystyczny.pdf
(
7004 KB
)
Pobierz
Autorzy: Stefan Cwojdziński, Justyna Pacuła
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy,
Oddział Dolnośląski,
al. Jaworowa 19, 53-122 Wrocław
Opracowanie mapy geologicznej i map geoturystycznych: Andrzej Biel, Justyna Pacuła
Projekt, redakcja oraz opracowanie typograficzne: Agnieszka Byliniak, Michał Janik
Na okładce: Róża bazaltowa w rezerwacie przyrody nieożywionej Wilcza Góra
(fot.
Justyna Pacuła)
© Copyright by Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy,
Warszawa 2015
ISBN 978-83-7863-501-7
Nakład: 3000 egz.
Druk: ARGRAF Sp. z o. o, ul. Jagiellońska 80, 03-301 Warszawa
Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jaką historię opowiada nam geologia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
9
Zarys budowy geologicznej zachodniej
części Sudetów i ich przedpola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Zachodniosudecka kraina bogactw mineralnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
1. Spojrzenie w głąb skorupy ziemskiej
Stara Kamienica–Lubomierz–Gryfów Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
2. Bazaltowy świat
Leśna–Lubań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
3. Prastare skały łużyc
Zgorzelec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
4. Brunatne paliwo
Pieńsk–Węgliniec (Gozdnica, Ruszów) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
5. Zagłębie ceramiki i szkła
Osiecznica–Nowogrodziec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
6. Piaskowcowy świat niecki północnosudeckiej
Lwówek Śląski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
7. Podziemny, miedziowy skarb
Bolesławiec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77
8. Niegdyś górnictwem stojący
Złotoryja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
9. Granitem bogaci
Jawor–Strzegom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
10. „Złote” nadzieje
Legnickie Pole–Wądroże Wielkie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Zalecana literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Wstęp
Na całym świecie geologia turystyczna, czyli geoturystyka, staje się coraz bar-
dziej popularna. W miejscach szczególnie atrakcyjnych pod względem rzeźby tere-
nu i budowy geologicznej są tworzone geoparki, wyznaczane ścieżki geoturystycz-
ne oraz stawiane tablice informacyjne. Wydawane są także różnorodne przewodniki
przeznaczone dla turystów pieszych, rowerowych i zmotoryzowanych chcących
zobaczyć i zrozumieć tajemnice ukrywane przez Ziemię. Współczesna technologia
informatyczna pozwala także na uzyskiwanie informacji geologicznej z internetu
bezpośrednio w telefonach komórkowych i tabletach.
W 2007 r. Państwowy Instytut Geologiczny wydał pilotażowy tom przewodnika „Su-
dety. Przewodnik geoturystyczny wzdłuż trasy drogowej Nysa–Złoty Stok–Kłodzko–Wał-
brzych–Jelenia Góra” (Cwojdziński, Kozdrój, 2007) opracowany w ramach tematu: Geo-
turystyczne mapy drogowe Polski. Autorzy przewodnika w przystępny sposób umożliwili
turystom zapoznanie się z geologią Sudetów wzdłuż wytyczonej trasy z licznymi nawiąza-
niami do najciekawszych miejsc leżących w jej pobliżu. Przewodnik, którego nakład jest
już wyczerpany, jest dostępny na stronie internetowej Państwowego Instytutu Geologicz-
nego − Państwowego Instytutu Badawczego (http://www.pgi.gov.pl/pl/wydawnictwa/
ksiazki/popularnonaukowe.html).
W 2013 r. wydano kolejną pozycję o podobnej tematyce pt. „Geostrada Sudecka.
Przewodnik geologiczno-turystyczny” (Stachowiak i in., 2013). Opisano w nim atrak-
cje geoturystyczne wzdłuż polsko-czeskiej trasy biegnącej od Bogatyni na zachodzie
po Opawę na wschodzie i przekraczającej granice obu państw w 7 miejscach. Wzdłuż
liczącej ponad 600 km trasy, ustawiono 21 tablic informacyjnych, na których wyja-
śniono najważniejsze etapy ewolucji geologicznej wybranego regionu. Każda tablica
ma swój odpowiednik w postaci ilustrowanego folderu, który jest dostępny w punk-
tach informacji turystycznej znajdujących się na trasie Geostrady. Informacje geolo-
giczne można znaleźć także na stronie internetowej: www.geostrada.eu.
Nowy przewodnik, przekazywany do rąk geoturysty, przygotowano dla trasy
drogową Jelenia Góra–Zgorzelec–Bolesławiec–Złotoryja–Jawor–Strzegom–Legnica,
o łącznej długości ok. 300 km (fig. 1). Tak pomyślana trasa przebiega przez różne
jednostki geologiczne Sudetów Zachodnich i ich przedpola. Obejmuje wiele cieka-
wych form rzeźby terenu oraz punktów widokowych. W jej pobliżu leżą znane
i mniej znane odsłonięcia, obiekty górnicze i pogórnicze, muzea, ekspozycje geolo-
giczne, skanseny górnicze, a także zabytki kultury materialnej świadczące o wyko-
rzystaniu kopalin skalnych w dawnych czasach. Z geologicznego punktu widzenia
trasa geoturystyczna rozpoczyna się w obrębie masywu karkonosko-izerskiego,
następnie przekracza tzw. uskok śródsudecki, dochodząc do kaczawskiego pasma
fałdowo-nasunięciowego oraz niecki (depresji) północnosudeckiej. Ważna odnoga
5
Wstęp
Fig. 1.
Mapa geologiczna obszaru opisanego w przewodniku na tle cieniowanego reliefu
6
Plik z chomika:
wupio
Inne pliki z tego folderu:
Regionalna_geografia_fizyczna_polski.pdf
(90682 KB)
Sudety w pytaniach i odpowiedziach - Staffa.pdf
(820 KB)
instrukcja_znakowania_szlakow_pttk_2014.pdf
(6211 KB)
schroniska_turystyczne_karkonoszy_i_gor_izerskich_wyd1.pdf
(18145 KB)
historia-turystyki-papierniak.pdf
(546 KB)
Inne foldery tego chomika:
Pliki dostępne do 21.01.2024
Audiobooki
Chorał gregoriański - moje nagrania
Chorał, śpiewniki, śpiew a cappella - nuty
Domowe przetwory, sery, wędliny, piwa, wina, nalewki
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin