Wprowadzenie do SQL Server 2005 Express
· Data publikacji: 2005-11-16 19:33 |
· Odsłon: 17340 |
· Dodał: Wojciech Kowasz
Autor: Wojciech Kowasz
Spis treści
· Czym jest SQL Server 2005 Express?
· Instalacja
· Zarządzanie i konfiguracja
· Podsumowanie
7 listopada 2005 roku odbyła się jedna z najwiekszych premier w historii firmy Microsoft - ogłoszono wtedy oficjalnie dostępność aż trzech produktów jednocześnie. Wśród nich była kolejna wersja serwera baz danych Microsoft SQL Server 2005. Tym razem jednak korporacja wyszła naprzeciw początkującym programistom, hobbystom i użytkownikom o mniejszych wymaganiach udostępniając za darmo całą gamę produktów linii Express, a w tym SQL Server 2005 Express. To właśnie jemu poświęcony będzie niniejszy artykuł - od instalacji do konfiguracji i zarządzania.
Czym jest SQL Server 2005 Express?
Produkty nowej linii Express dedykowane są hobbystom oraz początkującym programistom chcącym poznać techniki tworzenia rozwiązań na platformie .NET Framework 2.0. SQL Server 2005 Express jest wersją pełnego serwera bazodanowego dostosowaną do potrzeb i środowisk takich użytkowników. Jest bezpośrednim następcą Microsoft Database Engine i podobnie jak MSDE również udostępniany jest bezpłatnie do pobrania z witryny Microsoft. SQL Server 2005 Express posiada jednak większe możliwości niż poprzednik - znacznie bardziej rozbudowano tu możliwości zarządzania i konfiguracji serwera, jak również optymalizację pracy. Doskonale integruje się również z nową odsłoną środowiska programistycznego Microsoft Visual Studio 2005, a także jego składnikami w wersjach Express.
SQL Server 2005 Express obsługuje bazy danych o rozmiarze do 4 GB, pracuje na serwerach z jednym procesorem i maksymalnie 1 GB pamięci RAM. Jest przy tym pozabawiony zaawansowanych funkcji, takich jak Analysis Services, Reporting Services, Data Transformation Services czy Notification Services. Pomimo tego z powodzeniem sprosta on jednak wymaganiom użytkowników indywidualnych i większości małych firm. Co więcej, darmowe produkty Express można wykorzystywać także w celach komercyjnych, a po stosownej rejestracji (firmy ISV) także redystrybuować wraz z własnymi aplikacjami.
Produkty linii Express z rodziny Microsoft Visual Studio takie jak Visual C# Express, Visual Web Developer Express itd. objęte są specjalną trwającą rok promocją, podczas której można je pobrać za darmo. Po roku, a więc od listopada 2006 produkty te będą dostępne za około 49 dolarów. SQL Server 2005 Express jednakże nawet po upływie roku ma być dostępny za darmo do pobrania.
Szczegółowe porównanie możliwości poszczególnych edycji SQL Server 2005, w tym także wersji Express, prezentujemy w artykule Porównanie możliwości SQL Server 2005.
Instalacja SQL Server 2005 Express
SQL Server 2005 w wersji Express zainstalować można na serwerach pracujących pod kontrolą systemów Windows Server 2003 Standard/Enterprise SP1, Windows Small Business Server 2003, Windows 2000 Server SP4 lub Windows XP Professional SP2. Minimalna ilość pamięci RAM, jaka musi być zainstalowana w komputerze to 192 MB, choć oczywiście dla uzyskania optymalnej wydajności zaleca się stosować przynajmniej 512 MB RAM.
Aby rozpoczać instalację, należy pobrać plik instalatora (dostępny chociażby w naszym dziale z plikami). Jeśli na komputerze nie jest zainstalowany .NET Framework w wersji 2.0, instalator SQL Server Express doinstaluje go przed rozpoczęciem właściwej pracy.
Podczas instalacji możliwy jest wybór składników (zależnie od potrzeb: albo silnik bazodanowy, albo narzędzia do komunikacji z serwerem), nazwy instancji (domyślnie SQL Server 2005 Express instaluje się jako /SQLExpress, lecz można to zmienić), kontekstu usług (domyślnie Usługa sieciowa) oraz trybu uwierzytelniania (Windows lub mieszany). Wreszcie pojawia się nowa opcja User Instances, która pozwala na tworzenie oddzielnych, prowizorycznych instancji bazy danych przez użytkowników nieposiadających praw administracyjnych - podczas instalacji można zdecydować, czy udostępnić im taką możliwość.
Zarządzanie i konfiguracja
Wraz z SQL Server 2005 Express dostarczane są narzędzia służące do konfigurowania serwera oraz zarządzania danymi przechowywanymi w bazach. W trybie graficznym (GUI) dostępne są dwa narzędzia: przystawka do konsoli Microsoft Management Console - SQL Server Configuration Manager do konfiguracji serwera oraz aplikacja SQL Server Surface Area Configuration pomagająca minimalizować płaszczyznę ewentualnego ataku. Dostępne jest także narzędzie wiersza polecenia SQLCMD.EXE, dzięki któremu możliwe staje się zarządzanie bazami danych i kierowanie zapytań do serwera. Jest to jedyne narzędzie zintegrowane z instalacją SQL Server 2005 Express, które pozwala na bezpośredni dostęp do danych.
Aby uprościć administrację serwerem, szczególnie mniej doświadczonym użytkownikom firma Microsoft równolegle opracowuje graficzny odpowiednik SQLCMD.EXE o poszerzonych funkcjach. Jest to SQL Server 2005 Management Studio Express - specjalna wersja konsoli do zarządzania bazami danych dedykowana wersji Express. W chwili premiery serwera Management Studio Express znajduje się wciąż w fazie projektu i można go pobrać (również z naszego działu z plikami) za pośrednictwem programu Community Technology Preview.
SQL Server Configuration Manager
Narzędzie SQL Server Configuration Manager jest przystawką do konsoli MMC. Umożliwia m.in. sterowanie usługami serwera, konfigurację protokołów sieciowych oraz zarządzanie natywnym klientem SQL zainstalowanym na serwerze.
Istotną informacją jest fakt, że domyślna konfiguracja SQL Server 2005 Express nie zezwala na przyjmowanie połączeń z zewnątrz, gdyż nasłuchiwanie poprzez protokół TCP/IP po instalacji jest wyłączone. Aby włączyć możliwość komunikacji serwera z innymi komputerami w sieci, należy w gałęzi Network configuration - Protocols for MSSQLSERVER wybrać właściwości protokołu TCP/IP i ustawić parametr Enabled na Yes. Aby zminimalizować ryzyko ewentualnego ataku, na następnej karcie właściwości można określić, na których adresach IP serwer ma oczekiwać połączeń.
Narzędzie SQL Server Surface Area Configuration
Narzędzie Surface Area Configuration jest zbiorem opcji dotyczących bezpieczeństwa serwera SQL Server 2005 Express. Szybko i łatwo można tu skonfigurować parametry dotyczące uruchamiania i obsługi usług systemowych skojarzonych z serwerem SQL oraz wyłączyć niepotrzebne w danym środowisku funkcje. Podczas edycji tej konfiguracji należy pamiętać, że im więcej usług zostanie włączonych, tym większe potencjalne ryzyko ich eksploatacji przez atakującego system.
Narzędzie SQLCMD.EXE
SQLCMD.EXE jest narzędziem dostępnym z wiersza polecenia, które umożliwia zarządzanie bazami danych, w tym także bezpośrednio danymi w nich zgromadzonymi. Aplikacja znajduje się w następującej lokalizacji (pod warunkiem instalacji serwera w domyślnym folderze):
%ProgramFiles%\Microsoft SQL Server\90\Tools\Binn
Wywołanie narzędzia bez parametrów spowoduje otwarcie pustej konsoli aplikacji. Wtedy można połączyć się z wybranym serwerem SQL Server 2005 Express, niemniej można to zrobić wcześniej za pośrednictwem odpowiednich parametrów.
Aby wywołać aplikację i połączyć się z wybranym serwerem używając uwierzytelniania Windows:sqlcmd /S Serwer\Instancja Aby wywołać aplikację i połączyć się z wybranym serwerem używając uwierzytelniania SQL:sqlcmd /U Nazwa /S Serwer\Instancja
Narzędzie rozróżnia wielkość liter podczas określania parametrów - system nie zaakceptuje parametru /u (pisanego małą literą) jako określenie użytkownika.
Po otwarciu narzędzia można dowolnie poruszać się po strukturze baz danych korzystając z zapytań języka Transact-SQL, np. tworzyć bazy, dodawać i edytować tabele itp.. Już wkrótce na łamach portalu opublikowany zostanie kurs T-SQL, który szerzej będzie opisywać te zagadnienia.
Warto wiedzieć, że SQLCMD.EXE umożliwia bezpośedni zapis wyniku zwróconego przez zapytanie do pliku tekstowego. Do tego celu służy parametr /o. Tryb ten jest szczególnie przydatny w przypadku odczytywania dużej ilości danych, które stają się nieczytelne w oknie wiersza poleceń.
Aby zapisać wynik zapytania do pliku, należy wykonać następujące polecenie:
sqlcmd /S Serwer\Instancja /Q "SELECT * FROM Kontakty" /o MyOutput.txt
Aby wykonać zapytania zapisane w stworzonym wcześniej pliku tekstowym można posłużyć się poleceniem :r. Jest ono dostępne po wywołaniu narzędzia i zalogowaniu się do serwera SQL. Składnia polecenia jest następująca:
:r "C:\Dokumenty\baza.sql"Go
Zatwierdzenie (naciśnięcie klawisza Enter) polecenia :r powoduje wczytanie zawartości pliku, zaś zatwierdzenie polecenia Go - jego wykonanie.
SQLCMD.EXE posiada także kilka dodatkowych parametrów - pełną ich listę można uzyskać wywołując aplikację z parametrem /? lub, po wywołaniu bez parametrów, wpisując polecenie :help.
SQL Server 2005 Managament Studio Express
Ponieważ wraz z archiwum instalacyjnym samego SQL Server 2005 w wersji Express nie jest dostarczane żadne narzędzie do zarządzania bazami danych oprócz SQLCMD.EXE (działającym jednak tylko z wiersza polecenia), Microsoft postanowił równolegle opracowywać odpowiednią wersję Management Studio dedykowaną konkretnie platformie Express.
Narzędzie Management Studio Express (które jest również bezpłatne) w chwili premiery nie zostało opublikowane w wersji finalnej, natomiast udostępniona została listopadowa wersja Community Technology Preview, którą można pobrać z naszego działu z plikami. Jeśli aplikacja ma pracować na systemie innym niż serwer bazy danych, wtedy na takim komputerze konieczne jest wcześniejsze zainstalowanie .NET Framework 2.0. Po uruchomieniu konsoli narzędzia system monituje o zalogowanie do wybranej instancji SQL Server 2005 Express. Warto zaznaczyć, że inne typy lub wersje serwerów SQL nie są obsługiwane.
SQL Server 2005 Management Studio Express umożliwia przede wszystkim łatwe i przejrzyste tworzenie nowych baz, tabel, procedur składowanych, loginów i wszystkich pozostałych obiektów. Narzędzie upraszcza również przeglądanie dzienników serwera, jego aktywności oraz wykonywania operacji kopii zapasowych i przywracania. Oto kilka przykładów działań, jakie można wykonać za pomocą omawianej aplikacji.
Aby utworzyć nową bazę danych, należy:
1. Po zalogowaniu do serwera SQL, z menu kontekstowego gałęzi Databases wybrać opcję New database
2. Wpisać nazwę nowej bazy danych
3. Opcjonalnie można zmienić położenie jej plików danych i zaawansowane parametry
Aby wykonać zapytanie do jednej z baz, należy:
1. Po zalogowaniu do serwera SQL, rozwinąć gałąź Databases z menu kontekstowego wybranej bazy danych wybrać opcję New query
2. Po otwarciu karty edytora zapytań wprowadzić treść zapytania - można do tego celu skorzystać z graficznego kreatora dostępnego z polecenia menu kontekstowego Design query in editor lub z paska narzędzi
3. Aby załadować treść zapytania z pliku na dysku, należy z menu File wybrać opcję Open - File i zlokalizować plik .sql, który ma zostać wczytany
4. Po zakończeniu edycji zapytania można poddać go wstępnej weryfikacji poprzez polecenie Parse dostepne z menu kontekstowego lub paska narzędzi
5. Po upewnieniu się, że zapytanie jest skonstruowane poprawnie, wykonać je w bazie poprzez polecenie Execute z menu kontekstowego lub na pasku narzędzi
Aby wykonać kopię zapasową bazy danych, należy:
1. Po zalogowaniu do serwera SQL, rozwinąć gałąź Databases i wybrać pożądaną bazę
2. Z menu kontekstowego bazy wybrać polecenie Tasks - Back Up
3. Wpisać nazwę zestawu kopii zapasowej
4. Określić miejsce docelowe plików kopii (domyślnie w katalogu %ProgramFiles%\Microsoft SQL Server\MSSQL.1\MSSQL\Backup\Nazwa_bazy.bak)
5. Na zakładce Options opcjonalnie określić dodatkowe parametry kopii, takie jak dołączanie danych lub ich nadpisywanie czy weryfikacja danych po skopiowaniu
Aby odzyskać bazę danych z kopii zapasowej, należy:
1. Po zalogowaniu do serwera SQL, z menu kontekstowego gałęzi Databases wybrać opcję Restore database
3. Określić położenie plików źródłowej kopii zapasowej
4. Na zakładce Options opcjonalnie okreslić dodatkowe parametry, takie jak nadpisanie bieżącej wersji bazy czy nowe położenie plików danych
Podsumowanie
SQL Server 2005 Express Edition jest darmową, uproszczoną wersją serwera bazodanowego dedykowaną przede wszystkim hobbystom, studentom, początkującym programistom oraz wszystkim tym, którzy nie wymagają zaawansowanych rozwiązań dostarczanych wraz z kolejnymi edycjami, Standard czy Enterprise. Chociaż Express może być uznawany za następcę MSDE, jego funkcjonalność daleko wykracza poza możliwości swego poprzednika, czyniąc go świetnym wyborem zarówno dla użytkowników indywidualnych, jak i małych firm. Dostarczane wraz z pakietem istalacyjnym narzędzia pozwalają na szybką konfigurację, a dodatkowe narzędzie SQL Server 2005 Management Studio Express umożliwia wygodne i przejrzyste zarządzanie bazami danych.
P_i_C