Muzeum Wojska w Białymstoku - Studia z dziejów wojskowości. Tom II 2014.pdf

(6369 KB) Pobierz
OŚRODEK BADAŃ HISTORII WOJSKOWEJ
MUZEUM WOJSKA W BIAŁYMSTOKU
STUDIA
TOM II
Z DZIEJÓW
WOJSKOWOŚCI
BIAŁYSTOK 2013
Rada Naukowa „Studiów z Dziejów Wojskowości”
dr hab. Adam Dobroński, prof. dr hab. Czesław K. Grzelak, dr hab. Norbert Kasparek,
dr hab. Grzegorz Nowik, Prof. dr hab. Karol Olejnik – przewodniczący, dr hab. Wojciech Włodarkiewicz.
Kolegium redakcyjne:
prof. dr hab. Karol Olejnik – redaktor naczelny
dr hab. Adam Dobroński – zastępca redaktora
dr Tomasz Wesołowski – sekretarz redakcji
mgr Łukasz Radulski – członek redakcji
Recenzent: dr hab. Stanisław Jaczyński
Tom powstał przy współpracy
Zespołu Historii Wojskowości Komitetu Nauk Historycznych Polskiej Akademii Nauk
ISSN 2299-3916
Przekład streszczeń na język angielski i rosyjski: Wiktoria Blakicka
Adres redakcji:
Ośrodek Badań Historii Wojskowej
Muzeum Wojska w Białymstoku
ul. Jana Kilińskiego 7
15-089 Białystok
tel. 535 942 007
e-mail: obhw@mwb.com.pl; lradulski@mwb.com.pl
Wydawca:
Ośrodek Badań Historii Wojskowej
Muzeum Wojska w Białymstoku
www.mwb.com.pl
© Ośrodek Badań Historii Wojskowej
Muzeum Wojska w Białymstoku
Białystok 2013
Nakład: 300 egzemplarzy
Skład, druk i oprawa:
Alter Studio
Świętojańska 8 lok. 5
15-082 Białystok
www.alterstudio.com.pl
Na okładce:
Joseph Louis Hippolyte Bellange, Żołnierze 4. pułku piechoty Legii Nadwiślańskiej w 1810 r.,
litografia kolorowana (1826)
Spis treści
Od Redakcji
STUDIA
Mariusz Cieśla –
Zbrojownia Radziwiłłów – ostateczny upadek
Andrzej A. Majewski –
Zdobycie Pińska przez wojsko litewskie
w listopadzie 1648 roku
Zbigniew Hundert –
Aleksander Polanowski – porucznik husarski
oraz pułkownik Jego Królewskiej Miłości
Sławomir Karp –
Zagarnięcie Zamościa przez Szwedów w roku 1704 w świetle relacji
Jozafata Michała Karpia, podstolego smoleńskiego. Przyczynek do historii miasta
Konrad Ajewski –
Pułkownik Jan Krasicki (1785-1848).
Zapomniany bohater wojen napoleońskich i powstania listopadowego
(w świetle nieznanej korespondencji i innych źródeł)
Jarosław Dudziński –
13. pułk piechoty Księstwa Warszawskiego
i jego udział w wojnie 1812 roku
9
33
41
71
7
79
117
Lech Wyszczelski –
Kształcenie oraz dokształcanie zawodowej
kadry oficerskiej Wojska Polskiego w latach 1926-1935 . . . . . . . . . . . . . . . . .155
Adam A. Ostanek –
Przebieg mobilizacji 1939 roku na terenie
Okręgu Korpusu nr VI „Lwów”
Paweł Michalak –
Kadra dowódcza i dydaktyczna Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 2
w Jeleniej Górze w latach 1948-1955
Aleksander Smoliński –
Obraz sił zbrojnych Imperium Romanowów
oraz dawna rosyjska historia wojskowa, a także wojny Rzeczypospolitej z Moskwą
i polsko-rosyjskie konflikty zbrojne w świetle historiografii polskiej
przełomu XIX i XX wieku
Źródła
Zbigniew Hundert –
Komput wojsk koronnych z podziałem chorągwi jazdy
zaciągu polskiego na pułki 1673
Noty biograficzne o autorach
Instrukcja wydawnicza
311
324
326
205
239
277
Ź
r
ó
D
ł
A
STUDIA Z DZIEJóW WOJSKOWOŚCI
t.
II, 2013
PL ISSN
2299-3916
Zbigniew Hundert (Warszawa)
KOMPUT WOJSK KOrONNYCH Z POdZIałEM
CHOrĄGWI JaZdY ZaCIĄGU POLSKIEGO Na PUłKI 1673
Komputy armii koronnej przedstawiające skład wojska z 1673 r. są w posiada-
niu wielu archiwów i bibliotek polskich
1
. Jednakże tylko jeden z tych mi znanych
ukazuje podział jazdy zaciągu narodowego na pułki. Jest on częścią dokumentacji
skarbowej, sporządzonej na potrzeby komisji lubelskiej, pracującej w lutym 1674 r.,
której zadaniem było uregulowanie wojsku należności za okres od 1 maja 1673 r.,
czyli terminu w którym zaczął funkcjonować etat wojenny. Obecnie akt z pozo-
stałą dokumentacją powstałą w związku z pracą komisji skarbowej lubelskiej,
jest przechowywany w Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie. Ten
wykaz wojska nosi nazwę „Komput wojsk Rzptej polskiego i cudzoziemskiego
zaciągu”, a sporządził go pisarz polny koronny Stefan Stanisław Czarniecki (zm.
1702)
2
. Wymienione w nim jednostki mają podane na ogół dwie wielkości. Jedna
odnosi się do stanu etatowego, wyrażonego w liście przypowiednim, druga po
dokonanym popisie. W związku z tym, że ta druga wielkość pojawia się tylko
w odniesieniu do jednostek jazdy narodowej (choć też nie do wszystkich), to inte-
resujący nas komput powstał w celach dystrybuty hiberny (wypłacano ją głównie
jeździe autoramentu polskiego). Dodatkowo przemawia za tym fakt, że wielkości
z popisu odnoszą się do IV kwartału 1673 r., czyli okresu od 1 listopada do ostat-
niego dnia stycznia 1674 r.
3
, w czasie którego rozmieszczano wojsko na leżach
1
2
3
M.in. Archiwum Główne Akt Dawnych [dalej: AGAD], Akta Skarbowo-Wojskowe [dalej: ASW],
dz. 86, nr 61, k.1 i nast.,
Komput wojska JKMci Rzptej polskiego i cudzoziemskiego zaciągu, starego
i nowego podług ordynacyi Rzptej na sejmie anno 1673 uczynionej i postanowionej;
Biblioteka Za-
kładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu [dalej: BZNiO], nr 11906/III, s. 1 i nast.,
Komput
wojska JKMci Rzptej polskiego i cudzoziemskiego zaciągu, starego i nowego na sejmie anno 1673
postanowionego;
Muzeum Narodowe w Krakowie, Biblioteka Książąt Czartoryskich [dalej: BCz.],
nr 421, k. 65 i nast.,
Komput wojska na wojnę turecką za króla Michała 1673.
Komput z 1673 r.
drukiem wydali m.in. Franciszek Kluczycki oraz Kazimierz Władysław Wójcicki. Vide:
Komput
wojska JKMci Rzptej, polskiego i cudzoziemskiego zaciągu, starego i nowego, na sejmie a. 1673 po-
stanowionego,
[w:]
Pisma do wieku i spraw Jana Sobieskiego,
oprac. F. Kluczycki, t. I, cz. 2, Kraków
1881, s. 1304 i nast.;
Komput wojska na wojnę turecką za Króla Jmści Michała 1673,
[w:]
Biblioteka
starożytna pisarzy polskich,
oprac. K.W. Wójcicki, t. VI, Warszawa 1844, s. 253 i nast.
AGAD, ASW, dz. 86, nr 61, k. 12-17v,
Komput wojsk Rzptej polskiego i cudzoziemskiego zaciągu
[1673].
Dyplomata angielski Joseph Williamson dysponował informacją, jakoby Stefan S. Czarniecki do-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin