Mikrobiologia w ochronie środowiska. cz 1. Skrypt do ćwiczeń UW. 2013.pdf

(1004 KB) Pobierz
M
IKROBIOLOGIA
W
OCHRONIE ŚRODOWISKA
CZĘŚĆ I
przygotowana przez zespół pracowników
Zakładu Genetyki Bakterii
pod kierunkiem dr Anny Łasicy
INSTYTUT MIKROBIOLOGII
WYDZIAŁ BIOLOGII
UNIWERSYTET WARSZAWSKI
2013
SPIS TREŚCI
I. REGULAMIN PRACOWNI
II. ĆWICZENIA
Ćwiczenie 1
Podłoża mikrobiologiczne, jałowienie i podstawowe techniki mikrobiologiczne
Izolacja mikroorganizmów ze środowisk naturalnych
4
5
Ćwiczenie 2
Izolacja czystych kultur mikroorganizmów z różnych środowisk naturalnych
Obserwacje mikroskopowe różnych form morfologicznych i wybranych
14
struktur bakterii wyizolowanych ze środowisk naturalnych
Ćwiczenie 3
19
Badanie rozkładu związków organicznych oraz przemian związków azotu
przez mikroorganizmy występujące w wodzie i glebie
Ćwiczenie 4
25
Aktywność oddechowa i fermentacyjna mikroorganizmów
29
Ćwiczenie 5 i 6
Analiza mikrobiologicznego skażenia wody (bakterie grupy coli)
Analiza mikrobiologicznego skażenia żywności (izolacja pałeczek
Campylobacter)
35
Ćwiczenie 7
Wpływ czynników środowiskowych na rozwój mikroorganizmów
40
Ćwiczenie 8
Odczyt wyników ćwiczenia 7. Konsultacje
41
III. SKŁAD PODŁOŻY STOSOWANYCH NA ĆWICZENIACH
„Mikrobiologia w ochronie środowiska”
CZĘŚĆ I
Zakład Genetyki Bakterii, Instytut Mikrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, 2013
2
IV. ADDENDUM
1. Podstawowe formy morfologiczne bakterii
2. Kształt nitek grzybni promieniowców
3. Różnorodność budowy sinic (cyjanobakterii)
4. Budowa konidioforów u różnych gatunków pleśni
5. Typowe ugrupowania u drożdży
6. Metody opisu kolonii bakteryjnych
43
43
43
44
44
45
45
V. ZALECANA LITERATURA
46
„Mikrobiologia w ochronie środowiska”
CZĘŚĆ I
Zakład Genetyki Bakterii, Instytut Mikrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, 2013
3
I. REGULAMIN PRACOWNI
1. W pracowni obowiązuje noszenie fartucha ochronnego (najlepiej białego).
2. Wszystkie odczynniki i ich roztwory, a także podłoża i hodowle mikroorganizmów muszą być
czytelnie oznakowane.
3. Na stołach laboratoryjnych
wykonywania ćwiczenia.
mogą
znajdować
się
wyłącznie
materiały
potrzebne
do
4. Należy zachować daleko idącą ostrożność przy pracy z materiałem mikrobiologicznym,
a w szczególności:
a) stosować się do zasad pracy jałowej (zachować szczególną ostrożność przy pracy
w bezpośrednim sąsiedztwie płomienia palnika);
b) wstawiać hodowle bakteryjne w probówkach do statywów (nie wolno ich kłaść na stole);
c) opisywać każdą posianą próbę (rodzaj posiewu, inicjały osoby wykonującej posiew, itp.);
d) po skończeniu posiewów wyżarzać ezy, opalać głaszczki i zawsze wstawiać je do
statywów, a zużyte pipety wkładać do specjalnych pojemników.
5. W pracowni obowiązuje szczególna ostrożność przy pracy z odczynnikami chemicznymi (do
pipetowania ich roztworów należy używać WYŁĄCZNIE pompek lub gruszek);
6. W pracowni zabronione jest spożywanie posiłków, a także picie napojów.
7. Po zakończeniu pracy należy:
a) posprzątać stół laboratoryjny;
b) niepotrzebny już sprzęt odłożyć na miejsce, pozostawić w porządku mikroskopy.
8. Niepotrzebne hodowle drobnoustrojów oraz szkło zużyte w trakcie pracy należy odłożyć do
specjalnie przygotowanych pojemników, po uprzednim usunięciu wszelkich napisów
i zanieść do zmywalni.
9. Nie wolno wynosić z pracowni żadnych hodowli bakteryjnych, preparatów i odczynników bez
pozwolenia prowadzącego zajęcia.
10. Po zakończeniu pracy należy sprawdzić, czy został wyłączony gaz oraz aparatura nie
przeznaczona do pracy ciągłej, a przed wyjściem z sali – umyć ręce.
11. W razie pojawienia się jakichkolwiek problemów należy niezwłocznie zgłosić się do
prowadzącej zajęcia lub do opiekuna.
osoby
„Mikrobiologia w ochronie środowiska”
CZĘŚĆ I
Zakład Genetyki Bakterii, Instytut Mikrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, 2013
4
II. ĆWICZENIA
Ćwiczenie 1
Podłoża mikrobiologiczne,
mikrobiologiczne
jałowienie
i
podstawowe
techniki
Wprowadzenie
Obiektem badań w mikrobiologii są mikroskopijnej wielkości organizmy występujące powszechnie
we wszystkich środowiskach naturalnych. Badanie tych organizmów w naturalnych warunkach
bytowania jest jednak z wielu względów bardzo trudne, a często niemożliwe. Poznanie morfologii,
fizjologii, wymagań pokarmowych i środowiskowych drobnoustrojów stało się realne dzięki stworzeniu
sztucznych środowisk do ich hodowli - tzw. podłoży (pożywek) mikrobiologicznych. Umożliwiły one
hodowanie drobnoustrojów w warunkach laboratoryjnych i uzyskanie czystych kultur - tzn. hodowli
stanowiących potomstwo jednego osobnika i będących materiałem w wielu badaniach
mikrobiologicznych.
1. Podłoża
Podłoża mikrobiologiczne są to mieszaniny odpowiednio dobranych składników odżywczych,
dostarczających hodowanym na nich organizmom niezbędnych pierwiastków chemicznych oraz
źródła energii. Każde podłoże musi mieć odpowiednią dla danego gatunku wartość odżywczą,
odpowiednie pH oraz odpowiednie ciśnienie osmotyczne.
Ważne jest również określenie, do jakiego celu ma służyć dane podłoże - czy chodzi nam
tylko o uzyskanie hodowli, o wyselekcjonowanie jakichś określonych bakterii, czy też
o zbadanie właściwości metabolicznych tych mikroroganizmów. Zależnie od potrzeby możemy
zastosować podłoże
minimalne
lub
pełne, mineralne, selekcyjne
czy
różnicujące.
Ze względu na konsystencję dzielimy podłoża na:
płynne, półpłynne
i
stałe.
Podłoża zestala
się najczęściej agarem, który jest uzyskiwany z krasnorostów morskich. Podłoża zestalone można
wykorzystywać w postaci słupków, skosów i na płytkach Petriego.
Jednym z koniecznych warunków, jaki muszą spełniać wszystkie podłoża, jest ich sterylność,
co oznacza, że muszą być pozbawione wszelkich żywych organizmów - zarówno ich form
wegetatywnych jak i przetrwalnikowych.
Zasady przygotowywania podłoży
Przygotowując podłoża należy:
a) używać szkła odpowiednio wymytego i wypłukanego;
b) przestrzegać ściśle przepisów przygotowania pożywek (odważać dokładnie składniki, zwracać
uwagę na kolejność ich dodawania i na uwodnienie soli);
c) używać tylko wody destylowanej;
d) ustawiać odpowiednie pH podłoża, pamiętając o tym, że po jałowieniu w autoklawie pH może się
obniżyć;
e) do jałowienia rozlewać podłoże do kolb do objętości nie większej niż 3/4 naczynia, aby nie
wykipiało w czasie jałowienia w autoklawie;
„Mikrobiologia w ochronie środowiska”
CZĘŚĆ I
Zakład Genetyki Bakterii, Instytut Mikrobiologii, Wydział Biologii, Uniwersytet Warszawski, 2013
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin