przeglad_seksuologiczny_43.pdf

(15959 KB) Pobierz
ISSN 2353-8988
PRZEGLĄD
SEKSUOLOGICZNY
SEXOLOGICAL REVIEW
KWARTALNIK • 2015 • TOM XI • ZESZYT 3 • NR 43
Problemy seksualne pacjentów leczonych
z powodu depresji
Sexual Problems in Patients Treated for Depression
dr hab. n. med. Michał Lew-Starowicz
Pacjent homoseksualny w terapii – kwestie specyficzne
Homosexual Patient in Therapy – Specific Issues
mgr Maciej Paschke
Czy leczenie przestępców seksualnych jest skuteczne?
Przegląd wyników opublikowanych badań
oraz podejścia do terapii z wykorzystaniem
typologii gwałcicieli
Adult Sexual Offender Treatment – Is It Effective?
Overview of the results of published studies and approaches
for therapy with the use of the rapist’s typology
mgr farm. Kamila Czajkowska, prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz
Stosunek do własnego ciała młodzieży poruszającej się
na wózkach inwalidzkich (13–16 lat)
Attitude to Own Body by Adolescents Moving on a Wheelchairs
(aged 13–16)
dr n. hum. Alicja Długołęcka, mgr Katarzyna Samul
www.przeglad-seksuologiczny.pl
PRZEGLĄD
SEKSUOLOGICZNY
SEXOLOGICAL REVIEW
KWARTALNIK  •  2015  •  TOM XI  •  ZESZYT 3  •  nr 43
Komitet redakcyjny
Redaktor naczelny
dr hab. n. med. Michał Lew-Starowicz, FECSM
Rada naukowa
Przewodniczący Rady naukowej
prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz (Warszawa)
Członkowie Rady naukowej
prof. Michaela Bayerle-Eder MD, PhD, FECSM, MBA (Wiedeń,
Austria)
prof. Eli Coleman (Minneapolis, USA)
prof. Giovanni Corona MD, PhD (Bolonia, Włochy)
prof. dr hab. n. med. Barbara Darewicz (Białystok)
prof. dr hab. n. med. Romuald Dębski (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Sławomir A. Dutkiewicz (Kielce)
prof. dr hab. Tadeusz Gałkowski (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Ryszard Gellert (Warszawa)
prof. Louis Joseph Ignarro (Los Angeles, USA)
prof. dr hab. n. med. Kazimierz Krajka (Gdańsk)
prof. dr hab. n. hum. Stanislav Kratochvíl (Brno, Rep. Czeska)
prof. Tillmann Kruger MD, FECSM (Hannover, Niemcy)
prof. dr hab. n. med. Ryszard Piotrowicz (Warszawa)
prof. dr hab. n. med. Tomasz Pertyński (Łódź)
prof. dr hab. Aleksander Ronikier (Warszawa)
dr n. med. Ronny Shtarkshall (Jeruzalem, Izrael)
prof. dr n. psych. Petr Weiss (Praga, Rep. Czeska)
prof. Beverly Whipple (New Jersey, USA)
prof. Kevan Wylie, MD, PhD, FECSM (Sheffield, UK)
prof. dr n. med. Jaroslav Zverina (Praga, Rep. Czeska)
Zespół redakcyjny
Redaktor prowadzący
mgr Agnieszka Bereźnicka-Serafin
redakcja@przeglad-seksuologiczny.pl
tel. + 48 608 354 777
Redaktorzy tematyczni
dr hab. n. med. Krzysztof Nowosielski
– Redaktor działu „Seksuologia medyczna”
dr n. społ., mgr psych. Filip Szumski
– Redaktor działu „Psychoseksuologia”
dr n. hum. Alicja Długołęcka
– Redaktor działu „Edukacja seksualna”
Redaktor statystyczny
dr n. hum. Konrad S. Jankowski
Członkowie zespołu
mgr Aleksandra Bartnik
mgr Magdalena Linke
mgr Jonasz Wethacz
Patronat naukowy
Zakład Seksuologii Medycznej i Psychoterapii Centrum
Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie
Rada recenzentów
Shalini Andrews MD, MRCP, dipGUM, dipHIV, DFSRH, dipIPM,
FECSM (Guilford, Wlk. Brytania)
dr n. med. Goran Arbanas MD, FECSM (Karlovac, Chorwacja)
dr hab. n. med. Agnieszka Drosdzol-Cop (Katowice)
dr n. med. Bertrand Janota (Cottbus, Niemcy)
dr n. hum. Hercules Eli Joubert, ECPS (Guilford, Wlk. Brytania)
dr n. med. Robert Kowalczyk (Kraków, Warszawa)
Boris Milkin MD, FECSM (Yarolsavl, Rosja)
dr n. hum. Marta Rawińska (Warszawa)
dr n. med. Piotr Świniarski, FEBU FECSM (Bydgoszcz)
Maia Tchavtchanidze MD, FECSM (Tbilisi, Gruzja)
Wersja pierwotna czasopisma
Wersja elektroniczna czasopisma jest wersją pierwotną
Opracowanie graficzne
DTP Service
Wydawca
Wydawnictwo Leo Media
Dzielna 21 m. 5
01-029 Warszawa
tel. + 48 608 439 026
www.leomedia.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie w części lub w całości
bez uzyskania zezwolenia wydawcy jest zabronione.
Drodzy Czytelnicy,
Oddajemy w Wasze ręce trzeci tego-
roczny numer Przeglądu Seksuolo-
gicznego.
W pierwszym artykule omawiam
problemy seksualne osób leczonych
z powodu depresji ze szczególnym
uwzględnieniem tych wynikających z działań ubocznych sto-
sowanych leków przeciwdepresyjnych. Polekowe dysfunkcje
seksualne wpływają na pogorszenie jakości życia pacjentów
i są częstą przyczyną przerywania terapii. Uwzględnianie po-
trzeb seksualnych pacjentów i poprawa tolerancji leczenia
znacznie poprawiają sojusz terapeutyczny z pacjentem i sku-
teczność samej terapii.
Maciej Paschke
zwięźle opisuje specyfikę pracy terapeu-
tycznej z pacjentem homoseksualnym zwracając uwagę na
potrzebę uwzględnienia specyficznych doświadczeń zwią-
zanych z rozwojem psychoseksualnym w heteronormatyw-
nym społeczeństwie, a także czynniki związane z orientacją
seksualną terapeuty i potrzebą identyfikacji uczuć przeciw-
przeniesieniowych.
Kamila Czajkowska
i
Zbigniew Lew-Starowicz
w swoim arty-
kule wskazują na trudności metodologiczne w zakresie oce-
ny skuteczności leczenia sprawców przestępstw seksualnych
i krytycznie omawiają wnioski płynące z opublikowanych
na ten temat metaanaliz. Szczególnie interesujące są dane
dotyczące stosowania metod opartych na psychologii pozy-
tywnej, które nie mają jeszcze ugruntowanej pozycji w pro-
gramach terapii sprawców przestępstw. Autorzy zwracają
także uwagę na potrzebę uwzględnienia heterogenności tej
grupy pacjentów i możliwość posługiwania się przytoczoną
w pracy typologią.
W ostatniej pracy omówiono wyniki badania przeprowadzo-
nego wśród młodych osób poruszających się na wózkach
inwalidzkich.
Alicja Długołęcka
i
Katarzyna Samul
opisują sto-
sunek badanych do swojego ciała, z uwzględnieniem różnic
związanych z płcią. Znajomość tych zagadnień pozwoli na
lepsze zrozumienie czynników kształtujących seksualność
tej grupy osób.
Zachęcam także do zapoznania się z informacją na temat
I Międzynarodowej Konferencji
poświęconej rehabilitacji
seksualnej
Seks trzyma nas przy życiu!,
która odbędzie się
w Warszawie 16 stycznia 2016 r.
dr hab. n. med.
Michał Lew-Starowicz
Spis treści
Problemy seksualne pacjentów leczonych z powodu
depresji
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Sexual Problems in Patients Treated for Depression . . . . . . . . . . .
dr hab. n. med. Michał Lew-Starowicz
3
12
Pacjent homoseksualny w terapii – kwestie
specyficzne
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Homosexual Patient in Therapy – Specific Issues . . . . . . . . . . . . . .
mgr Maciej Paschke
28
Czy leczenie przestępców seksualnych jest skuteczne?
Przegląd wyników opublikowanych badań
oraz podejścia do terapii z wykorzystaniem
typologii gwałcicieli
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Adult Sexual Offender Treatment – Is It Effective?
Overview of the results of published studies and approaches
for therapy with the use of the rapist’s typology . . . . . . . . . . . . . .
mgr farm. Kamila Czajkowska, prof. dr hab. n. med. Zbigniew
Lew-Starowicz
46
Stosunek do własnego ciała młodzieży poruszającej
się na wózkach inwalidzkich (13–16 lat)
. . . . . . . . . . . . . . . 57
Attitude to Own Body by Adolescents Moving
on a Wheelchairs (aged 13–16) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
dr n. hum. Alicja Długołęcka, mgr Katarzyna Samul
66
www.przeglad-seksuologiczny.pl
Problemy seksualne pacjentów
leczonych z powodu depresji
Sexual Problems in Patients Treated for Depression
X
dr hab . n . med . Michał Lew-Starowicz
1
1
III Klinika Psychiatryczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Streszczenie
Dysfunkcje seksualne stanowią istotny problem kliniczny pacjentów leczonych z powodu depresji. Są związane
zarówno z depresją, jak i działaniami niepożądanymi najczęściej stosowanych leków przeciwdepresyjnych.
Polekowe dysfunkcje seksualne należą do najczęstszych przyczyn przerywania leczenia przez pacjentów.
Uwzględnianie seksualności chorego podkreśla jego podmiotowość i dbałość lekarza o jedną z najważniej-
szych sfer ludzkiego życia, budując tym samym lepszą relację terapeutyczną. W artykule omówiono mecha-
nizmy odpowiedzialne za dysfunkcje seksualne pacjentów leczonych z powodu depresji ze szczególnym
uwzględnieniem stosowanej farmakoterapii. Przedstawiono profil działania leków obarczonych, zgodnie
z aktualną wiedzą, najniższym ryzykiem powikłań seksualnych. Następnie, omówiono zalecenia postępowania
w przypadku stwierdzonych już dysfunkcji seksualnych u pacjenta leczonego z powodu depresji.
Słowa kluczowe:
depresja, dysfunkcje seksualne, leki przeciwdepresyjne
Summary
Sexual dysfunctions represent a relevant clinical issue in patients treated for depression. They are related both
to depression itself and side effects of the most commonly used antidepressant medications. Drug-related
sexual dysfunctions are among the most common reasons for treatment discontinuation. Considering sexual
issues emphasize patient’s subjectivism and physician’s caring attitude regards one of the most important
areas of human living building thereby a better therapeutic relationship. Mechanisms responsible for sexual
dysfunction in patients treated for depression with special account to pharmacotherapy are described. Clinical
profiles of medications with the lowest, according to current state of knowledge, burden of sexual side-effects
are introduced. Subsequently, recommendations on the therapeutic proceedings in case of drug-related
sexual dysfunction in patient treated for depression are given.
Keywords:
depression, sexual dysfunctions, antidepressants
praca oryginalna, praca recenzowana
Przegl Seks 2015; 3(43): 3–11
Zgłoś jeśli naruszono regulamin