Jak Zostać Arcymistrzem - A. Kotow, 2002.pdf

(6529 KB) Pobierz
ALEKSANDER KOTOW
JAK ZOSTAĆ ARCYMISTRZEM
RZESZÓ W 2002
Od autora
Czy zostaniecie arcymistrzami drodzy czytelnicy, po tym gdy dokładnie przestudiujecie tę
książkę? Trudno powiedzieć. W rzeczywistości, zależy to od naturalnych predyspozycji,
wytrwałości w osiąganiu celu i bojowych czynników. Jednak w każdym przypadku zrobicie
duży krok do przodu w opanowaniu teorii szachowej, zrozumiecie wiele niuansów procesu
obmyślania ruchów, co w końcu powinno doprowadzić do sukcesów w turniejach.
Trzy podstawy mistrzostwa szachowego.
Mistrzostwo szachowe opiera się na trzech podstawach:
1) wyczucie pozycji,
2) kombinacyjne widzenie, 3) umiejętność obliczania wariantó w.
Tylko szachista perfekcyjnie władający tymi czynnikami może zrozumieć sytuację stojącą
przed nim na szachownicy, rozpatrzyć ukrytą możliwość kombinacyjną i obliczyć wszystkie
konieczne warianty.
Zajmiemy się nauką tych trzech elementów. Uważam za konieczne rozpoczęcie od pytań
związanych z grą pozycyjną. Jest ona podstawą gry w szachy.
Analizowanie pozycji,
ocenianie jej, wykonywanie potrzebnych planów
jest waszym obowiązkiem w każdej partii
i w każdej pozycji.
Wyczucie pozycji
Wyrażenie „wyczucie pozycji” zawiera w sobie wiele pojęć: 1) analizę i ocenę powstałego
na szachownicy położenia, 2)słowne określenie ogólnych odczuć pozycji, 3) zarys
prawidłowego planu gry.
Stopień wyczucia pozycji zależy od wielu przyczyn. Przede wszystkim od wrodzonych
predyspozycji, umiej ętności z „marszu”, bez specjalnego wysiłku, określenia głównych
właściwości pozycji.
Historia zna szachistów, którzy nigdy nie trudzili się głęboką analityczną pracą i określali
właściwości pozycji „na nos” . Taki dar dała im natura - to jest talent. Jednak w większości
przypadków doskonałość wyczucia pozycji zależy od mozolnej analitycznej pracy, praktyki
turniejowej, samokrytycznego podejścia do własnych partii i wytępienia wszystkich
niedostatków ze swojej gry.
Analizę i ocenę pozycji moż na opanować tylko po nauczeniu się bardzo wielu
szachowych pozycji i wprowadzeniu do swojej gry zasad i sposobó w uż ywanych przez
arcymistrzó w.
ROZDZIAŁ 1
OGÓLNA TEORIA GRY ŚRODKOWEJ
Gdyby szachowi statystycy policzyli, ile partii rozstrzyga się w debiucie, grze środkowej
i w końcówce, to doszliby do wniosku, że największa liczba zwycięstw występuje w grze
środkowej. Wydaje się, że teoretycy szachowi najwięcej czasu powinni poświęcić grze
środkowej. W rzeczywistości jest inaczej. Gra środkowa jest najtrudniejszą częścią partii
szachowej i dlatego na jej temat jest najmniej publikacji.
Przedstawiony w tej książ ce materiał jest w pewnym stopniu pró bą wypełnienia tej
poważ nej luki w literaturze szachowej.
Spróbujemy wyjaśnić głębię myślenia arcymistrza grającego poważną partię, zrozumieć
o czym myśli, jakie prawa i zasady stosuje aby znaleźć najlepsze posunięcia
w skomplikowanych pozycjach gry środkowej.
Spróbujemy razem przeanalizować cały proces walki w partii szachowej. Odkryć
prawidłowość i następstwo różnych etapów i form walki w grze środkowej. Usystematyzować
prawa i zasady, którymi powinny posługiwać się i posługują się najlepsi arcymistrzowie.
Przede wszystkim spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: jakie typy walki występują na
szachownicy? Aby lepiej zorientować się w tym problemie rozpatrzymy dwa przykłady
z praktyki arcymistrzów.
Typy szachowego pojedynku
Obrona Nimzowitscha
Euwe - Alechin
19 partia meczu o mistrzostwo świata 1937
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
d2-d4
c2-c4
Sb1-c3
Sg1-f3
Hd1-c2
e2-e3
Gf1-d3
c4:d5
d4:c5
0-0
e2-e4!
e7-e5
Wf1-e1
Gd3-b5
Hc2-e2
Sc3-d1
Sg8-f6
e7-e6
Gf8-b4
Sf6-e4
d7-d5
c7-c5
Se4-f6
e6:d5
Gb4:c5
Sb8-c6
Gc5-e7
Sf6-g4
Sc6-b4
Ke8-f8
Ge7-c5
Gc8-f5
D001.
Zobaczyliśmy, że prawie od pierwszych ruchów zawodnicy zaczęli wymieniać ciosy, a ich
figury wykonywały wypady do obozu przeciwnika. Trwała, rozwijająca się z każdym ruchem
ostra walka.
17. h2-h3
h7-h5!
18. Gc1-g5
Hd8-b6
19. Sf3-h4
...
Złe było wzięcie ofiarowanej figury. Po 19.hg hg 20.Sh4 g3 21.Sf5 g f 22.Sf2 Gf2 23.H
Wh1 24.Kh1 Hf2 25.Wf1. Białe prawdopodobnie wygrywają, jednak czarne mogą zagrać
silniej - 20...Ge4 i ich atak jest bardzo nieprzyjemny.
Gf5-e4
Sb4-c2
Można było grać także i 20... hg, sprowadzając grę do poprzedniego wariantu, lecz Alechin
uważał, że ruch w partii jest silniejszy.
21. Sd1-c3
Sc2-d4
22. He2-f1
.
Białe wybierają słabszy ruch. Silniejsze było 22.Hd2 z następującymi wariantami:
1) 2 2 ...Sb5 23.Se4 de 24.We4;
2) 2 2 . .hg 23.Se4 de 24.b4!
3) 2 2 .. Se6 23.b4 Gb4 24.Sd5 Gd2 (lub 2 4 .. Hb5 25.Hb4 Hb4 26.Sb4 Sg5 27.f4) 25.Ge7
Kg8 26.Sb6 Ge1 27.Sa8 Gc3 28.Wc1 Ge5 29.We1;
4) 2 2 .. Se6 23.b4 Gd4 24.Se4 de 25.Gc4 Sg5 26.Hg5 Gf2 27.Kf1 hg 28.Sg6;
22. ...
h5:g4!
Złe jest 2 2 .. Sb5 23.Sb5 hg 24.g3 Wh5 25.Ge3 Ge3 26.fe! i białe wygrywają.
23. Sc3-a4
Hb6-c7
Tylko tak. Słabsze jest 2 3 . .Hb5 24.Hb5 Sb5 25.Sc5 Wh5 26.We4 de 27.Se4 i białe
zachowują piona e5.
24. We1-e4
.
Możliwy chociaż nienajlepszy ruch. Euwe uważał, że grając 24.Sc5 Hc5 25.Gd3 Se6
26.Ge3 Gd3 27.Gc5 Sc5 28.We2 Wh4 29.He1. Białe mogły odeprzeć atak zachowując
przewagę materialną.
24. ...
d5:e4
25. Hf1-c4
Wc7-c8?
Poważny błąd. Także złe było 2 5 .. Se6 26.Sg6! Jedyna obrona to 2 5 . .He5 26.Hc5 Hc5
27.Sc5 Sb5 i czarne mogły ustać w końcówce.
26. Wa1-c1
b7-b6
Przegrywa 2 6 . .He5 27.Sc5 Hg5 28.Se6! z atakiem białych.
27. Sa4:c5
b6:c5
28. Gb5-a6?
.
Decydujący błąd. Po 28.e6 Se6 29.Sg6 Kg8 30.Se7 lub 28... Sb5 29.e7 Kg8 30.Hb5, białe
wygrywały. Można było także kontynuować atak grając 28.Ge3. Teraz czarne wspaniałymi
ruchami uzyskują remis.
28. ...
Hc7:e5
29. Ga6:c8
...
Lub 29.Ge3 Wh4 30.Gd4 Hh5 31.Kf1 Wh1 32Ke2 g3.
29. ...
He5:g5
30. Hc4:c5
Hg5:c5
31. Wc1:c5
Wh8:h4
Grozi powtórzenie ruchów Sd4-e2, Kf1, Sf4, Kg1, Se2.
32. Wc5-c4
Sd4-e2+
33. Kg1-f1
Se2-f4
34. Kf1-g1
g4-g3?!
Nieodpowiedzialna próba gry na wygraną. Trzeba było zgodzić się na remis przez
powtórzenie ruchów.
35. Gc8-a6!
.
Jeżeli 35.fg, to 35... Se2 36.Kf1 (36.Kf2? e3) 36... Sg3 37.Kg1 f5 z przewagą czarnych.
35. ...
g3:f2
36. Kg1:f2
Wh4-h6
37. Wc4:e4
...
Ostatnia niedokładność. Po 37.Wc8 Ke7 38.Wc7 Ke6 39.Gc4 Sd5 40.Wa7 białe mają
lepsze szanse. Teraz partia kończy się remisem.
Wh6:a6
37. .
Wa6:a2
38. We4:f4
39. Wf4-b4
g7-g6
Kf8-g7
40. Wb2-b7
41. Kf2-f3
g6-g5
42. b2-b4
Kg7-g6
43. b4-b5
f7-f5
44. b5-b6
Wa2-a3+
45. Kf3-f2
a7-a6
46. Wb7-b8
Wa2-b3
Kg7-g7
47. b6-b7
Wb3:b7
48. Wb8-a8
49. Wa8:a6
Remis.
Co się stało w danej partii?
Przede wszystkim nie widzieliśmy głębokich strategicznych planów i powolnych
manewrów. Od samego początku białe i czarne figury splotły się w ciężkiej walce
i postanowiły zasypać szeregi przeciwnika silnymi uderzeniami.
Cała partia to tylko najbardziej ostre warianty, w których ofiara goni ofiarę, jedno
taktyczne uderzenie napotyka na podobne ze strony przeciwnika.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin