PODSTAWY PRAWA PRACY.doc

PRAWO – zbiór norm i przepisów regulujących co do zasady stosunki społeczne pomiędzy organami aparatu władzy a obywatelami w zakresie dotyczącym ich wzajemnych praw i obowiązków przyjętych w formie spisanej lub zwyczajowej.

Przepis tylko literalnie, na piśmie, może zawierać kilka norm.

Norma – może być ustnie i pisemnie

Zakresy obowiązywania prawa

·                     terytorialny – wskazanie obszaru na jakim to prawo obowiązuje

·                     czasowy (temporalny) – wskazanie od kiedy do kiedy to prawo obowiązuje

·                     personalny - kogo obowiązuje prawo  danego państwa. Obowiązuje ono wszystkie osoby znajdujące się na terytorium danego państwa i jego obywateli.

Gałęzie prawa

·                     prawo pracy

·                     prawo cywilne

·                     prawo karne (regulacje dotyczące czynów zabronionych)

·                     prawo administracyjne (zakres działań organizacji np.: urzędów – geodezja, woda,

komunikacja)

·                     prawo finansowe (bankowe)

·                     prawo międzynarodowe

Źródła prawa

·                     Konstytucja

·                     Ustawy

·                     Retyfikowane umowy międzynarodowe

·                     Rozporządzenia

·                     Akty prawa miejscowego (prawo lokalne- obowiązuje na obszarze działania organów,

które je ustanowiły)

Źródła prawa pracy

·                     Kodeks pracy

·                     Ustawy z zakresu ubezpieczeń społecznych

·                     Autonomiczne źródła prawa pracy (układy zbiorowe pracy-mogą być przyjęte na czas

nieokreślony, porozumienie zbiorowe, regulamin pracy i płacy)

Powinny występować w każdym zakładzie zatrudniającym powyżej 20 pracowników.

Jeżeli mamy w zakładzie pracy prawo wewnątrzzakładowe to jego przepisy nie mogą przewidywać rozwiązań mniej korzystnych niż te, które są przewidziane w Kodeksie pracy.

Formy zatrudnienia

Pracownik – osoba fizyczna zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, mianowania, wyboru lub spółdzielczej umowy o pracę.

Wiek   max – nie jest określony                            min – 18 lat (pracownik młodociany 16-18)

Pracodawca – jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, która zatrudnia pracownika.

Cechy stosunku pracy

·                     Podporządkowanie pracownika, pracodawcy (dyspozycyjność – wzmożony stopień

podporządkowania pracownika)

·                     Dobrowolność

·                     Osobisty charakter

·                     Odpłatność

Prawa do wynagrodzenia nie można się zrzec.

Formy nawiązania i ustania stosunku pracy

1.                   Powołanie

Akt powołania              /              Akt odwołania

2.                   Mianowanie

Akt mianowania  /              Akt odwołania

3.                   Wybór

Np.: wójt, burmistrz, prezydent

Początek – moment ogłoszenia wyników wyboru

Koniec – rezygnacja, koniec kadencji, odwołanie w drodze referendum, śmierć

4.                   Umowa o pracę

Nawiązanie stosunku pracy – formy, sposoby zawarcia umowy o pracę

- pisemnie

- ustnie

- w sposób dorozumiany (pracownik rozpoczął pracę – pracodawca nie wyraził sprzeciwu

Praca na okres próbny

- max na 3 miesiące

- na czas określony (terminowa)

- na czas nieokreślony (bezterminowa)

- na zastępstwo

- o pracę na czas wykonywania określonej pracy

3 podpisana umowa musi być na czas nieokreślony