Liczba głów żydowskich w Koronie z taryf roku 1765 - Kleczyński Józef, Kluczycki Franciszek (1898).pdf

(500 KB) Pobierz
im
•“
X .
LICZBA GŁÓW ŻYDOWSKICH
W KORONIE
Z TARYF ROKU 1765.
W YDALI
JÓZEF KLECZYŃSKI I FRANCISZEK KLUCZYCKI.
KRAKÓW.
NAKŁADEM
SKŁAD
GŁÓW NY
W
A K A D E M II
U M IE J Ę T N O Ś C I
W Y D A W N IC Z E J
P O L S K IE J .
K S IĘ G A R N I
SPÓ ŁKI
LICZBA GŁOW ŻYDOWSKICH
W KORONIE
Z TARYF
ROKU 1765.
W YDAM
JÓZEF KLECZYŃSKI I FRANCISZEK KLUCZYCKI.
KRAKÓW .
NAKŁADEM
SKŁAD
GŁÓW NY
W
A K A D E M II , U M IE J Ę T N O Ś C I
SPÓ ŁK I
W Y D A W N IC Z E J
P O L S K IE J .
K S IĘ G A R N I
Osobna odbitka z Archiwum komisyi historycznej. T. VIII.
ę * V
0
\ $
.
______
£C/
3
A04
j
ii
C -1¥ V > )
D R U K W . I.. A N C Z Y C A
I SPÓ ŁK I W
K R A K O W IE .
LICZBA GŁÓW ŻYDOWSKICH W KORONIE
Z TARYF ROKU 1765.
W ydali
JÓZEF
KLECZYŃSKI
I FR A N C ISZ E K
KLU C ZYCK I.
W Polsce zaprowadzone b yło pogłów ne żydow skie niewątpliwie juź
od X V I wieku. Do tego pogłów nego b yw a ły przedsiębrane popisy żydów,
nie prowadziły one jednak do poznania całej ludności żydowskiej, gd yż ż y ­
dzi umieli się w ym igać od podatku i u kryw ać od popisów. Zeznania o licz­
bie g łó w gm iny żydow skiej robili sami żydzi stwierdzając sw e zeznania
przysięgą, jak to było w Polsce zw yczajnym sposobem zabezpieczenia do­
chodów skarbu publicznego. Skarżono się juź od początku na nierzetelność
zeznań i wcześnie zamiast liczenia żydów wchodzono w u kła d y ryczałtow e
ze starszyzną żydow ską, a zw yczaj ten w X V I I w ieku przybrał tak sta­
now czą przew agę, że już od r. 1658 w uniwersałach poborow ych oznaczono
stałą kw otę podatku, i tę parokrotnie podnoszono, ale zupełnie zaniechano
sp isó w 1). Dopiero w r. 1764 uchwalono przeprowadzić spis żydów i w y ­
daną została kon stytucya o pogłów nem żydowskiem , która nakazała prze­
prowadzić dokładne spisy i przedsięwzięła środki do ściślejszego wykonania
tego postanowienia. Spis dokonany w początkach 1765 r. istotnie znacznie
podniósł podatek, w yk aza ł zatem w iększą ilość żydów . Następnie jednak
nie powtarzał się, ja k to było postanowiono, a oznaczenie liczby żydów
w późniejszym czasie u Ł o y k i lub u Blischinga znowu podaje cyfry
ludności żydowskiej o w iele niższe od dat z r. 1765; widocznie zatem żydzi
potrafili znowu potem uchylić się w znacznej części od podatku.
') Por. moje Spisy ludności w Polsce, str. 4 i 5.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin