Wg Okonia:Wychowanie - świadomie organizowana działalność społeczna, oparta na stosunku wychowawczym miedzy wychowankiem a wychowawcą, której celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka. Zmiany te obejmują zarówno stronę poznawczo – instrumentalną, związaną z poznaniem rzeczywistości i umiejętnością oddziaływania na nią, jak i stronę emocjonalno – motywacyjną, która polega na kształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi, jego przekonań i postaw, układu wartości i celu życia.
Wychowanie może być organizowane celowo i świadomie przez odpowiedzialne za nie osoby i instytucje (np. rodziców, placówki oświatowe, organizacje społeczno - kulturalne). Wychowanie może być także procesem naturalnym, dokonującym się poprzez uczestnictwo dzieci i młodzieży w codziennym życiu dorosłych. Najbardziej optymalny jest system wychowania równoległego, który łączy w sobie wychowanie podjęte przez rodzinę, instytucje, organizacje społeczne, środowisko i środki masowej komunikacji.
Kształcenie – ogół czynności i przepisów pozwalających ludziom uzyskanie orientacji w otaczającej rzeczywistości. Dzięki tym czynnościom ludzi uzyskują zasób wiedzy, umiejętności i sprawności, a rezultat kształcenia nazywamy wykształceniem. Rodzaje kształcenia:
• kształcenie ogólne – opanowani wiedzy i zdobycie podstawowych umiejętności niezbędnych do funkcjonowania w społeczeństwie.
• kształcenie specjalistyczne – przyswajanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do wykonywania zawodu
• kształcenie ustawiczne – proces ciągłego doskonalenia kwalifikacji ogólnych i zawodowych
• kształcenie równoległe – odbywa się przez wpływ środowiska masowego przekazu oraz oddziaływanie różnorodnych organizacji
• kształcenie korespondencyjne – zaoczne, gdzie człowiek samodzielnie realizuje jakiś przedmiot, bądź kierunek studiów z dala od uczelni, wykorzystując komputer lub listownie
• kształcenie stacjonarne – organizacja procesu kształcenia, która polega na uczestnictwie we wszystkich zajęciach dydaktyczno – wychowawczych w odróżnieniu od kształcenia w ramach szkół zaocznych
• kształcenie nieformalne – świadoma i zorganizowana działalność mająca na celu poszerzenie wiedzy w jednej dyscyplinie.
Nauczanie – swoisty rodzaj działalności społecznej wykonywanej przez nauczycieli w stosunku do uczniów, której celem jest wywołanie określonej zmiany w uczniach tzn. w ich postępowaniu, dyspozycjach i osobowości. Uczeń w wyniku procesu nauczania nabywa wiedzę o otaczającym go świecie, a także zdobywa możliwości podejmowania określonych decyzji. W całym procesie nauczania uczeń poznaje wartości moralne, estetyczne i społeczne, a tym samym tworzy własny system norm. Proces nauczania umożliwia człowiekowi nabycie niezbędnej wiedzy, umiejętności i kompetencji, rozwinięcie zainteresowań, a także wykształcenie wartości i postaw oraz trwałych nawyków do poszerzania swojej wiedzy. Cechy nauczania:
• obieg informacji między nauczycielem a uczniem umożliwiający opanowanie określonej wiedzy
• zdolność ucznia do podejmowania decyzji regulujących jego stosunek do rzeczywistości
• tworzenie systemu wartości ucznia przez ukazywanie mu różnych wartości moralnych, estetycznych i społecznych
• podejmowanie działalności praktycznej przez uczniów odpowiednio zharmonizowanej z opanowaniem wiedzy o rzeczywistości.
ira770