psychoterapia podejście humanistuczne i egzystencjalne.pdf

(475 KB) Pobierz
Psychoterapia: podejście humanistyczne i
egzystencjalne
dr hab. J.M. Rakowska
Podejście humanistyczne – Rogers w Europie i Perls w USA
Podejście egzystencjalne – Binswanger i Boss w Europie i May w USA
Opierają się na koncepcjach filozoficznych fenomenologii,
egzystencjalizmu, personalizmu
Założenia teoretyczne dotyczące powstawania problemów
emocjonalnych
Koncepcja rozwiązywania problemów emocjonalnych
Procedury psychoterapeutyczne
Skuteczność
1
Podejście humanistyczne (Rogers, 1959)
Koncepcja funkcjonowania osobowości u podłoża koncepcji
powstawania problemów emocjonalnych
Człowiek jest wyposażony we wrodzony instynkt do
samorealizacji.
Samorealizacja oznacza wrodzoną skłonność organizmu do
doskonalenia wszystkich zdolności, co służy podtrzymaniu lub
rozwojowi organizmu
(Rogers, 1959).
Człowiek wartościuje doświadczenia organizmu, na takie, które
podtrzymują lub rozwijają życie i takie, które w tym przeszkadzają.
Definicje pojęć w teorii Rogersa
(1959)
Ja = reprezentacja własnego istnienia = powstaje w interakcji z
ludźmi.
Obraz Ja/koncepcja Ja składa się ze własnych spostrzeżeń
dotyczących własnych cech, relacji z ludźmi i ze światem i wartości
związanych z tymi spostrzeżeniami (Rogers, 1959).
Subcepcja = zdolność organizmu do rozróżnienia doświadczeń
organizmu rejestrowanych poniżej poziomu świadomości.
2
Koncepcja powstawania problemów emocjonalnych – Rogers (1959)
1. Rodzice pewne doświadczenia organizmu akceptują u dziecka, pewne odrzucają.
Np. nie akceptują złości.
2. Dziecko ma potrzebę szacunku wobec siebie
3. Uczy się szanować siebie za te doświadczenia, za które otrzymuje akceptację od rodziców i odrzucać te,
które rodzice odrzucają.
4. Doświadczenia nie akceptowane zniekształca lub usuwa ze świadomości
5. Odczuwa lęk przed uzmysłowieniem sobie, że odczuwa to, czego rodzice nie akceptują, bo zagraża to utratą
szacunku dla siebie.
Doświadczenie złości jest niespójne z koncepcją siebie „Nigdy się nie złoszczę” powstałą w wyniku przekazu: ”mama
lubi tylko grzeczne dzieci ”, dziecko nie odczuwa złości, a gdy się złości nie uzmysławia sobie tego, ale np. czuje
ból głowy.
7.
Niespójność
między koncepcją siebie i odrzuconym doświadczeniem organizmu jest duża = obrona
zniekształcająca lub wypierająca ze świadomości odrzucone doświadczenie organizmu nie działa
wystarczająco skutecznie.
Jakieś zdarzenie wywołuje wyparte doświadczenie. Np. wobec kogoś odrzucającego doświadczenie złości ktoś inny
zachowuje się lekceważąco i doświadczenie złości pojawia się w świadomości u tego pierwszego
Lub np. Ktoś odrzucający egoizm i przekonany, że żyje dla innych, poświęcając się dla nich, odkrywa, że robi to w celu
zdobycia sławy.
Człowiek uświadamia sobie, że jest naprawdę inny niż stara się być
Czuje lęk przed utratą koncepcji siebie i szacunku wobec siebie.
8. Następuje załamanie i dezorgnizacja osobowości, ponieważ życie było zorganizowane wokół koncepcji
siebie.
Wtedy zgłasza się do terapii z powodu załamania, złego funkcjonowania, cierpienia spowodowanego
objawami.
3
Koncepcja psychoterapii - Samorealizacja przez psychoterapię
Cel psychoterapii =
Zwiększenie spójności między koncepcją siebie i
doświadczeniami organizmu
Ognisko psychoterapii = Konflikt
między obrazem Ja i doświadczeniem organizmu/
uczuciami zagrażającymi obrazowi Ja
Sposób realizacji celu =
uświadomienie, że istnieją odrzucone doświadczenia
organizmu + korekcyjne doświadczenie w relacji terapeutycznej = akceptacja
przez terapeutę odrzuconych przez klienta doświadczeń
Cechy terapii Rogersa
- zwykle długoterminowa (klient decyduje, ile czasu trwa)
- Cel terapii jest określony ogólnie – rozwój
- Kontakt jest indywidualny
- Nie stawia się diagnozy psychiatrycznej
- Niedyrektywność terapeuty – Pacjent wyznacza temat rozmowy podczas sesji
- Procedury stosowane w kontekście
zachęcania
klienta do przyjęcia odpowiedzialności
za własne uczucia i zachowania podczas sesji
4
Koncepcja samorealizacji przez psychoterapię(Rogers, 1959)
Warunki, jakie klient i terapeuta muszą spełniać, aby klient mógł się
rozwijać = samorealizować (Rogers, 1959)
Terapeuta
Okazuje bezwarunkową
akceptację klientowi
Pokazuje, że trafnie rozumie
doświadczenia klienta
Jest autentyczny
Klient cechuje się
niespójnością między
koncepcją Ja i
doświadczeniami organizmu
odczuwa lęk przed
uświadomieniem sobie
doświadczeń organizmu
zagrażających koncepcji Ja
albo odczuwa lęk, bo jest
świadom niespójności i traci
szacunek dla siebie
Postrzega autentyczność
terapeuty
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin