Jacek Tracz 21.05.2001
Robert Rachwał
W. Górniczy
Budownictwo
Próba statyczna skręcania.
Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest wyznaczenie zależności F=f(Ms), oraz określenie dla badanego materiału :
· granicy plastyczności (Re).
· modułu sprężystości postaciowej (G),
· granicy proporcjonalności postaciowej (Rpr),
· granicy sprężystości (Rsp),
Wprowadzenie
Pręty badane w ćwiczeniu są o przekroju kołowym. Dla takiego pręta zależność kąta skręcenia od momentu skręcającego wyraża wzór :
gdzie :
l - długość skręcanego pręta,
G - moduł sprężystości postaciowej materiału pręta,
J0 - biegunowy moment bezwładności przekroju poprzecznego pręta.
Biegunowy moment bezwładności (J0) dla przekroju kołowego wynosi :
d - średnica przekroju
Wartość momentu skręcającego :
Ms =
gdzie:
S - promień momentu skręcającego
Q - wielkość obciążenia
Kąt skręcenia ( ) odpowiadający momentowi skręcającemu Ms wynosi:
=
R - odległość osi skręcanego pręta od osi wrzeciona czujnika
x - przemieszczenie zarejestrowane przez czujnik
Granicę proporcjonalności ( Rpr) wyznaczamy ze wzoru:
Rpr =
Mpr - moment skręcający, do wartości którego kąt skręcenia () jest proporcjonalny do momentu skręcającego,
W0 = = - biegunowy wskaźnik wytrzymałości przekroju na skręcanie,
r - promień skręcanego pręta,
d - średnica skręcanego pręta.
Dla prętów wykonanych z materiału sprężysto –plastycznego wyznacza się tzw. umowną granicę sprężystości (Rsp) i umowną granicę plastyczności (Re):
Rsp =
Re =
MS i MS(0.3) są momentami skręcającymi odpowiadającymi trwałemu odkształceniu postaciowemu (g) włókien na zewnętrznej powierzchni pręta, o wartości odpowiednio g=0.075% i g = 0.3%.
Przyjmuje się, że umowna granica sprężystości (Rsp) odpowiada trwałemu odkształceniu postaciowemu g = 0.00075, a umowna granica plastyczności (Re) trwałemu odkształceniu postaciowemu g = 0.003.
Ponieważ
g =
więc:
Na tej podstawie, znając wartość kąta () odpowiadającego umownej granicy sprężystości (f = 0.00075 l/r) i umownej granicy plastyczności (f = 0.003 l/r ) można obliczyć wartość MS(0.075) i MS(0..3) i znając wskaźnik wytrzymałości przekroju na skręcanie (W0) wyznaczyć (Rsp) i (Re).
Opracowanie wyników
Mosiądz
Pręt 2
Tekstolit
Długość pomiarowa próbki l[mm]
173,7
192,3
Średnica zewnętrzna przekroju pręta dz [mm]
24,6
24,8
Średnica wewnętrzna przekroju pręta dw [mm]
22,3
-
Promień ramienia pomiarowego R[mm]
97,2
Promień momentu skręcającego S[mm]
147,5
Moment bezwładności przekroju J0[mm4]
11675
37137
Wskaźnik wytrzymałości przekroju W0[mm3]
949,2
2995
Pręt 1
Lp
Q
Ms[Nmm]
x[mm]
f[rad]
g[rad]
G[GPa]
1
11,77
1736,4
0,01
0,000103
6,811E-07
1750,223
2
23,54
3472,7
0,025
0,000257
1,702E-06
1400,178
3
35,80
5281,5
roczonek1