28 BT-Księga Jeremiasza.pdf

(68911 KB) Pobierz
\
BIBLIA
TYSIĄCLECIA
Księga Jerem iasza
palló
ITT
n um
h achette
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B1B£1A CV$lĄC£eC1A
KSIĘGA JEREMIASZA
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
BIBLISTÓ W POLSKICH
Z INICJATYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
WYDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROWANE
pallo
IT
num
T
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (f)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (f)
Ks. Lech Stachowiak (f), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
Ks. Lech Stachowiak (+)
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005
f Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Jeremiasz opłakujący zniszczenie Jerozolimy (fragment), Rembrandt Harmenszoon van Rijn, 1630 rok, Rijksmuseum, Amsterdam (przód)
Przedstawienie świątyni w Jerozolimie, oprać. Benedictus Arias Montanus, XIV wiek (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2007
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2007
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
tel. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph -
Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-338-4
KSIĘGA
JEREMIASZA
Prorocy
Fragment portalu fasady zachodniej, 1138 rok, katedra S. Maria Marticolare, Werona.
„Będą walczyć przeciw tobie, ale nie zdołają cię [zwyciężyć], gdyż Ja jestem z tobą - wyrocznia Pana -
by cię ochraniać” (Jr 1,19). Prorocy byli głosicielami Bożego przesiania i strażnikami wierności nadanemu
przez Niego prawu. Kościół chrześcijański, wyrastający ze starotestamentalnych korzeni, ma obietnicę
przetrwania dzięki nowemu przymierzu, dzięki zapewnieniu, że Pan będzie z nim w przeciwnościach,
by go ochraniać. Postacie proroków ze zwojami, umieszczane na portalach romańskich świątyń,
są milczącymi kamiennymi znakami trwałości Słowa Bożego i świadkami obietnic Boga. Dramatyczne losy
Jeremiasza stały się archetypem życia prorockiego.
WSTĘP
erem iasz (hebr
.Jirm eja h u )
p o ch o d ził z k a­
płańskiej ro d z in y zam ieszkałej w A n ato t, w ziem i B e­
niam ina, około 9 km od Jero zo lim y. M isję p ro ro ck ą
pełnił za p an ow ania Jo z ja sz a i jego n astęp có w aż do
u p ad k u Je ro z o lim y w 587/586 r. p rzed C h r.; n iek tó re
u ry w k i jego k sięgi św iadczą o pew nej działalności
także po zb u rzen iu Je ro z o lim y i p ó źn iej - w E gipcie.
T rzy o k resy jego ż y cia p ro ro ck iego o dp o w iadają p ro ­
b lem atyk ą i tonem seriom m ó w zach o w an ych w k się ­
dze. N ajw ażn iejsze m ow y, zdradzające jesz cze w y ­
raź n y w p ływ poprzedników , skiero w an e są p rzeciw
b ałw o c h w alstw u i s y n k r e ty z m o w i, ja k i pan o w ał
p rzed reform ą Jo z jasz a w pań stw ie ju d zk im . G ro źb y
i zap o w ied zi k a ry n abierają cech k o n k re tn yc h w obec
zb liż ająceg o się n ieb e zp iecz eń stw a b ab ilo ń sk iego ,
o kreślan ego p o p rzed n io jed yn ie o g ó ln ik o w o jako
„ n iep rzyjaciel z p ó łn o cy”. U p ad ek Je ro z o lim y był
u rzec zyw istn ien iem zap o w ied zi Jerem iasza, ale nie
p rzyn ió sł m oralnej p o p raw y naro d u ; to też trzeci
okres działalności p ro ro ka p o d o b n y jest do p ie rw sz e ­
go, z ty m że opór Ju d e jc z y k ó w był jeszcze w ięk szy.
P roces fo rm o w an ia się K sięgi Je re m iasz a n a le ż y
do n ad er sk o m p lik o w an ych . W o d ró żn ien iu od p o ­
zo stałych proroków , o p ierw szej fazie p o w staw an ia
k się g i o p ow iada sam Jerem iasz . C h o d z i o zb ió r
gró źb w y p o w ie d z ia n y c h do ro k u 605, sp isan y pod
d yk ta n d o p ro ro k a p rze z jego sek retarz a, B arucha.
Z w ój ten po o d cz yta n iu p u b liczn y m w św iąty n i
(ro zd z. 36) zo stał sp alo n y p rze z k ró la ju d zk ieg o ,
Jo jak im a, n astęp n ie zaś o d tw o rz o n y p rzez Je re m ia ­
sza w raz z d alsz y m i u zup ełn ien iam i. Z opisu 36,2-20
w y n ik a n ied w u z n acz n ie, że w zw o ju ty m p ro ro k
zak tu alizo w ał sw o je p o p rzed n ie groźby, o d cz ytu jąc
w n ich now ą, p ełn iejszą i a k tu a ln iejsz ą treść w św ie­
tle w y p ad k ó w p o lity c z n y c h lat 605/604. P ó źn iejsze
sw e m o w y p ro ro k dołączył do k sięg i n ajp raw d o p o ­
dobniej w sp o k o jn iejsz ym czasie po u p ad k u Je r o z o ­
lim y, g d y p rzeb yw ał w M isp a u z a rz ą d c y G odoliasza.
W skład zb io ru w e sz ły n adto m o w y p o cieszające,
p ierw o tn ie w yg ło szo n e do u p ro w ad z o n ych w n iew o ­
lę Izraelitó w , n astęp n ie ro zsz erzo n e ró w n ież n a w y ­
g n ań có w ju d z k ic h . O s ta tn i, n a jw a ż n ie js z y etap
k ształto w an ia się k się g i nastąpił w n iew o li b ab ilo ń ­
sk iej. Tutaj nie ty lk o u zn an o p raw d ziw o ść p ro ro ctw
Jerem iasz a, p o tw ierd zo n ą zresz tą fak tam i, ale o to ­
czo n o jeg o słow a tro sk liw ą o p ieką. T oteż zb ieran o
staran n ie w sz y stk ie u ry w k i jego mów, a jed n o cześn ie
o d cz yty w an o w n ich treść ak tu aln ą dla w ygn ań có w ,
w św ietle te o lo g ii d eu tero n o m iczn ej, zn anej dob rze
ró w n ież z in n ych o p raco w yw an ych ró w n o cześn ie
k siąg (P w t; 1-2 K ri). N ie w y d aje się jed n ak , b y ju ż
w ty m czasie k sięga p rzyb rała o statecz n ą postać.
N ajstarsz e tłu m aczen ie greck ie znało ją w in n ej,
k ró tszej o jed n ą ó sm ą p o staci i w in n ym u k ład zie n iż
d z isie jsz y te k st h eb rajsk i. P rz y c z y n ą u staw icz n y ch
reflek sji nad słow am i p ro ro ka była n iew ątp liw ie stale
ro sn ąca jego p o p u larn o ść. Ś w iad czą o niej nie ty lk o
w z m ian k i w 2 K rn 3 6,12.21; 2 M ch 2 ,1 -8 ; 1 5 ,1 2 -1 6 ;
S y r 4 9 ,6n; D n 9,2, ale i do b rze ro z w in ięta lite ratu ra
ap o k ryfic zn a
(Paralipom ena J erem ia e
o raz in n e p i­
sm a q u m rań sk ie z cz w artej g ro ty ).
D z isie jsz y u kład te k stu h eb rajsk ieg o o b ejm u je,
o b o k h isto rii p o w ołania (ro zd z. 1), k sięgę gróźb
(2 ,1 -2 5 ,1 4 ), z a p o w ie d z i p o c ie sz a ją c e d la Iz rae la
(2 6 ,1 -3 5 ,1 9 ), b io g rafię Je re m ia s z a p ió ra B aru ch a
(3 6 ,1 -4 5 ,5 ) o raz o b sz e rn ą s e k c ję m ó w p rz e c iw
o b cy m n aro d o m (4 6 ,1 -5 1 ,6 4 ); zn ac z n ie p ó ź n ie j
dodano h isto ry c z n y u ry w e k k o ń c o w y (ro zd z. 52).
K sięga zaw iera n iem al w sz y stk ie p ro ro ck ie gatu n ki
literack ie. Poza p ro k lam acją w im ię Pana, groźb am i
i k arcącym i m ow am i, n ajbard ziej ch arak terystyc zn e
dla J r są m o w y p o lem iczn e ty p u ro zp raw y sądow ej
o raz „ w yzn an ia” - jed yn e w sw o im ro d zaju źródło
zro zu m ien ia o so b istych p rze żyć autora. N ad to n ale­
ż y w y m ien ić literack ie g atu n k i k u lto w e, w yzn an ia
grzechów , h ym n y, m o d litw y i litu rg ie żałobne.
T eologia Jerem iasz o w a n aw iązu je do ściśle jahw i-
sty cz n y ch trad y cji p ro ro ck ich , nadaje im jed n ak wła-
4
KSIĘGA JEREMIASZA

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin