19-21 BT-Księga Psalmów 1-150 Hachette.pdf

(107954 KB) Pobierz
1BIBLIA
II T Y S I Ą C L E C I A
PISMO ŚWIĘTE
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
B IB L IA CY$1ĄC£€C1A
KSIĘGA PSALMÓW
Psalmy
1-150
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
B IB L IST Ó W POLSKICH
Z IN ICJA TYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
http://chomikuj.pl/KosciolKatolicki
http://chomikuj.pl/WiDI19
skan WiDI19
W YDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROW ANE
http://exsite24.pl/user/barabba
http://vorek.pl/user/barabba/
http://chomikuj.pl/barabba
PAI.LOfilN UM
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (t)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (f)
Ks. Lech Stachowiak (t), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
O. Augustyn Jankowski OSB (f), Ks. Lech Stachowiak
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Król Dawid trzymający kartusz z wersetem z 11 wersetu Psalmu, XIII wiek, Wenecja, mozaika w Bazylice Św. Marka (przód)
Mojżesz wydobywający wodę ze skały, Jacopo Tintoretto, druga połowa XVI wiek, Wenecja, Scuola Grandę di San Rococo (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2006
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2006
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
tel. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
tel. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Grapb -
Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 83-7448-329-6
KSIĘGA PSALMÓW
Psalmy 1 -5 0
Mandylion
Szkota Szymona Uszakowa,
ikona ruska, 1675 rok, Muzeum Ikony,
Recklinghausen.
„Szukam, o Panie, Twojego
oblicza; swojego oblicza
nie zakrywaj przede
m ną”.
O to słowa modlitwy zawarte
w psalmie dwudziestym siódmym.
Bóg odpowiada na to błaganie,
dając siebie w osobie Chrystusa,
umożliwiając nam w ten sposób
oglądanie ludzkiego oblicza Boga.
Tradycja wschodnia wywodzi
ten typ przedstawienia, zwany
acheiropoietos,
czyli „nie ręką
ludzką uczyniony”, z legendy
o królu Edessy, Abgarze, według
której proszącemu o uzdrowienie
z ciężkiej choroby władcy
Chrystus miał przesłać swój
wizerunek odbity na chuście.
WSTĘP
azwa „psalm” pochodzi z greckiego i ła­
cińskiego określenia
psalm os/psalm u s
i odpowiada
hebrajskiemu m izemor. O znacza ona utwór religijny
0 charakterze poetyckim , wykonywany przy akom ­
paniamencie instrum entów strunowych (z
im m er).
Kanoniczny zbiór psalmów Biblii H ebrajskiej o b ej­
muje 150 takich utworów, przekazanych przez tra­
dycję synagogalną. N adto znany był szereg innych
psalm ów niekanoniczn ych: tłum aczenie greckie
L X X podaje tekst Ps 151, a zwój psalmów znalezio­
ny w Qum ran (11 Q Psb) - ponadto kilka innych
pieśni tego typu. N um eracja psalmów różni się
(w Ps 9 -1 4 7 ) w starożytnych tłumaczeniach, ponie­
waż niektóre psalmy podzielono lub połączono;
num eracja przyjęta w niniejszym wydaniu Biblii
Tysiąclecia na pierwszym m iejscu podaje numerację
tekstu oryginalnego, na drugim zaś, w nawiasie,
numerację przyjętą w tłum aczeniach grecko-łaciń-
skich. N iek tó re psalmy przekazano w Psałterzu
(z nieznacznym i zmianami) dwukrotnie, inne skom ­
ponowano z części dwu pieśni (np. Ps 14 odpowiada
Ps 53; Ps 40,14-18 odpowiada Ps 70; Ps 57,8-12 połą­
czony z Ps 60,7-14 odpowiada Ps 108).
Podział Psałterza na pięć ksiąg odpowiada praw­
dopodobnie analogicznemu podziałowi Pięcioksię­
gu; każda z nich kończy się doksologią. W spółczesna
krytyka doszukuje się także innych znamion podzia­
łu, biorąc za punkt wyjścia użycie imion Bożych
(zbiór „jahwistyczny”, „elohistyczny”) lub autorów
(zbiór „Dawidowy”). N ie ulega też wątpliwości,
iż psalmy zbierano według gatunków literackich
(por. np. zwartą grupę psalmów „stopni” lub „wstę-
powań” oraz psalmów „królewskich”). O gólne okre­
ślenie psalmów jako Psałterza Dawidowego należy
rozum ieć nie w sensie wyłączności autorstwa wiel­
kiego króla, lecz jako uwydatnienie jego ogrom nej
roli w powstawaniu księgi. W rzeczyw istości są one
dziełem wielu autorów z bardzo różnych okresów
1 środowisk i ulegały wielokrotnym przeróbkom ,
adaptacjom i opracowaniom, zwłaszcza do celów
liturgicznych. O dczytując nową, aktualną dla sytu­
acji ludu Bożego treść, nadawano niektórym zwro­
tom i wyrażeniom nowe znaczenie lub zastępowano
je innymi. Przy tej sposobności natchnieni redakto­
rzy dodawali niekiedy krótkie aktualizujące refleksje
(por. np. Ps 51 [50 ],2 0 -2 1 ).
Tytuły psalmów (35 spośród nich nie ma ich wca­
le), zawierające imię rzeczywistego lub domniema­
nego autora, okoliczności powstania, gatunek lite­
racki lub uwagi liturgiczno-m uzyczne, są po części
bardzo dawne lub nawet pierwotne, po części zaś do­
dane albo uzupełnione później (por. różnice między
hebr. a L X X w niektórych tytu łach). W obec długiej
historii literackiej i wspomnianych już adaptacji usta­
lenie autorstwa niektórych psalmów nastręcza trud­
ności lub też jest wprost niemożliwe. W spółczesne
badania dowiodły jednak - na podstawie analogii
literatury pogańskiego starożytnego W schodu - że
wiele psalmów powstało w okresie m onarchii lub
jeszcze wcześniej. Stąd podawanie w wątpliwość au­
torstwa Dawida (którem u formalnie przypisuje się
73 psalmy), znanego skądinąd poety i muzyka (1 Sm
16,16-23; 18,10; 2 Sm 1,17-27), a także innych staro­
żytnych autorów, nie jest właściwe i w każdym
z osobna przypadku wymaga przekonującego uza­
sadnienia. Z drugiej strony nie ulega wątpliwości, iż
wiele psalmów powstało później, w okresie niewoli
babilońskiej (por. Ps 137 o „pieśniach Syjonu”), nie­
które zaś także w czasach m achabejskich.
Bardzo ważnym czynnikiem w należytej ocenie
i zrozumieniu psalmów są ich gatunki literackie,
zdradzające intencję natchnionego pieśniarza. N a j­
bardziej charakterystyczne wśród nich są hymny po­
chwalne i dziękczynne oraz indywidualne i zbiorowe
lam entacje, zawierające zwykle, obok drastycznego
przedstawienia własnej sytuacji, również błagalną
prośbę. N iem ałą rolę odgrywają też psalmy królew­
skie, dydaktyczne, mądrościowe, a także prorockie.
4
KSIĘGA PSALMÓW 1-50
Zgłoś jeśli naruszono regulamin