27 BT-Księga Izajasza.pdf

(62261 KB) Pobierz
BIBLIA
T Y S I Ą C L E C I A
Księga Izajasza
P A LLO ftT N U M
HACHETTE
PISMO ŚWIĘTE
B1B£1A cysiĄ aeciA
KSIĘGI PROROCKIE
KSIĘGA IZAJASZA
W PRZEKŁADZIE Z JĘZYKÓW ORYGINALNYCH OPRACOWAŁ ZESPÓŁ
B IB L IST Ó W POLSKICH
Z IN ICJATYW Y BENEDYKTYNÓW TYNIECKICH
STAREGO I NOWEGO
TESTAMENTU
W YDANIE PIĄTE
NA NOWO OPRACOWANE I POPRAWIONE
ILUSTROW ANE
PALLOffiN UM
HACHETTE
BIBLIA TYSIĄCLECIA
WYDANIE ILUSTROWANE
Tekst na podstawie Wydania Piątego
REDAKTOR
Ks. Kazimierz Dynarski SAC (t)
Maria Przybył
REDAKCJA NAUKOWA
O. Augustyn Jankowski OSB (t)
Ks. Lech Stachowiak (+), Bp Kazimierz Romaniuk
Ks. Tomasz Hergesel, Ks. Ryszard Rubinkiewicz SDB
PRZEKŁAD
O. Józef Paściak OP
WYBÓR ILUSTRACJI I KOMENTARZE
Ks. Michał Janocha
Irina Tatarova
IMPRIMATUR
Poznań, dnia 29 marca 2005 r., N. 1622/2005,
t Stanisław Gądecki, Arcybiskup Metropolita Poznański,
Ks. Ireneusz Dosz, Kanclerz Kurii Metropolitalnej
Ilustracje: EAST NEWS
Projekt okładki: Maciej Sadowski
Ilustracje na okładce:
Prorok Izajasz, Giotto, 1306 rok (przód)
Prorok Izajasz, Michał Anioł, około 1509 roku, fresk w Kaplicy Sykstyńskiej, Watykan, Rzym (tył)
© Copyright by Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2007
© Copyright for this edition by Hachette Livre Polska sp. z o.o., Warszawa 2007
KONTAKT Z CZYTELNIKAMI I PRENUMERATA
teł. (067) 210 86 50
WYDAWNICTWO PALLOTTINUM
Al. Przybyszewskiego 30, 60-959 Poznań 2
skr. poczt. 23
teł. (061) 867 52 33, faks (061) 867 52 38
www.pallottinum.pl,www.biblia.pl
KOLEKCJA HACHETTE
Hachette Livre Polska sp. z o.o.
ul. Dzielna 60, 01-029 Warszawa
tel. (022) 536 49 20 lub 22, faks (022) 536 49 21
Skład i łamanie:
Page Graph -
Izabella Dolińska, Warszawa
Druk: Olsztyńskie Zakłady Graficzne S.A., Olsztyn, Polska
ISBN 978-83-7448-337-7
KSIĘGA IZAJASZA
Prorocy, Apostołowie
i Ojcowie Kościoła
Fragment wschodniej strony
Świętej Bramy (zaprojektowana
w 1611-1622 przez G. Araujo
i F. Lechuga z użyciem 24 rzeźb
z romańskiego chóru), kościół
katedralny św. Jakuba Starszego
(X I-X II w.), Santiago
de Compostela, Fliszpania,
Galicja
Portale i bramy romańskich świątyń prowadzą do przestrzeni sakralnej, jednocześnie zaś są wprowadzeniem do świata chrześcijańskiego.
Natchnione przepowiednie proroków, płomienne apostolskie głoszenie słowa Bożego otwierają dla wiernych podwoje Kościoła.
Kamienne świątynie przyjmują pod swoje sklepienia tysiące żywych kamieni, z których składa się kościół jako ciało Chrystusa.
Pamiętając o symbolice sakralnej przestrzeni w czasach rozkwitu sztuki romańskiej, dwaj architekci z X V II wieku wtórnie wykorzystali
przedstawienia proroków, apostołów i Ojców Kościoła z okresu powstania kościoła św. Jakuba Starszego, jednego z najbardziej
znanych sanktuariów pielgrzymkowych.
WSTĘP
DO KSIĄG PROROCKICH
hrześcijański zbiór ksiąg prorockich, zaj­
mujący w kanonie katolickim zgodnie z tradycją
grecko-lacińską trzecie m iejsce, obejm uje pisma szes­
nastu proroków; cztery obszerniejsze księgi noszą
nazwę „Proroków większych”, pozostałych dwuna­
stu zaś zalicza się do „m niejszych”. K atolicki
kanon Pisma św. zalicza do tej grupy jeszcze dwie in­
ne księgi, związane tematyką lub osobą domniemane­
go autora z Jerem iaszem : Księgę Lamentacji i Księgę
Barucha oraz L ist Jerem iasza. K anon żydow ski
ST szerzej pojm uje „proroków”, dołączając do nich
księgi Jozuego, Sędziów, 1 -2 Samuela i 1 -2 Królew­
ską jako „proroków starszych”, wyłączając natomiast
spośród „proroków późniejszych” Księgę Daniela
i Lam entacje, należące w zbiorze hebrajskim do
„Pism”. Powody interpretacji starszych ksiąg histo­
rycznych jako pism prorockich były różne. Z jednej
stron y księgi te traktują (szczególnie 1 -2 Sm
i 1 -2 Kri) dość szeroko o działalności proroków,
z drugiej zaś strony kom entują przeszłość narodową
na wzór i w stylu proroków, wysnuwając z niej prze­
strogi dla teraźniejszości, a nawet pozwalają niekiedy
przewidywać przyszłość narodu wybranego.
Zjawisko profetyzm u należy do najdawniejszych
doświadczeń religijnych Izraela, choć nie jest wy­
łączną jego własnością. Pierw otnie związane z bar­
dziej ogólną instytucją „widzącego” (por. 1 Sm 9,9),
staje się później wielopostaciowym, ale niewątpliwie
najbardziej wpływowym czynnikiem religijnym
w Izraelu. Zdecydowanie charyzm atyczny charakter
daru proroctwa, pełna świadomość powołania przez
Boga oraz pewność występowania w imię Boga
odróżniają wypowiedzi proroków izraelskich od
znanych dziś (sięgających X V II w. przed Chr.) gło­
sów pozaizraelskich przedstaw icieli paralelnych
instytucji „prorockich”. P rorocy pogańscy stosowali
szeroko środki m antyczne, wypowiadając pouczenia
przeważnie w stanie podniecenia lub oszołom ienia;
u proroków izraelskich występują one rzadko (mu­
zyka, rytmika) i mają znaczenie raczej drugorzędne.
Znane są natomiast wypadki ekstazy prorockiej,
wynikającej z intensywnego działania „ducha Pana”
na całe jestestw o proroka.
Prorocy izraelscy widzieli swoje główne zadanie
w przemawianiu zamiast Pana lub w Jeg o imieniu,
czyli w przekazywaniu określonemu kręgowi ludzi
słowa otrzym anego od Boga w natchnieniu proroc­
kim (W j 7,1-2 - por. 4,16; J r 15,19). G łoszenie słowa
prorockiego odbywało się zasadniczo ustnie; tylko
w wyjątkowych wypadkach prorocy dawali polecenie
czytania sw oich słów lub pisali listy (por. np.
J r 2 9 ,Inn; 36,2nn; 51,60nn [?]). Z wielu proroków
w ym ienianych w ST jedynie n iek tó rzy prow a­
dzili działalność literacką (w yraźnie Jerem iasz:
J r 36,4.18.32), której owoce dają pewien pogląd na
głoszenie słowa przez proroków. Słowa swoich mi­
strzów najczęściej spisywali uczniowie proroków,
słuchacze lub przedstawiciele władzy zainteresowani
głoszonym posłannictwem. C zęsto między głosze­
niem żywego słowa Bożego a spisaniem upływały
całe lata, w czasie których przekazywano je ustnie.
Znane są też wypadki wzajemnego wpływu tradycji
różnych proroków, aż do form alnych dubletów.
C zęstok roć prorok odczytywał w dawnych swych
słowach nową treść pod wpływem nowych oświeceń
Bożych i zmieniających się warunków politycznych.
To samo czynili później autorzy zbiorów i redakto­
rzy, działający jako przedstawiciele oficjalnych czyn­
ników religijnych Izraela. O d słów proroka, wypo­
wiedzianych do słuchaczy, aż do dzisiejszej form y
ksiąg prowadzi nieraz dość długa droga: jej etapów
można się raczej domyślać, niż je dokładnie odtw o­
rzyć. Jeszcze w II w. przed Chr. znano niektóre
księgi prorockie w podwójnej - dość różnej - form ie,
jak np. J r - w tekście hebrajskim (m asoreckim)
i w najstarszym tłumaczeniu greckim.
4
KSIĘGA IZAJASZA
Zgłoś jeśli naruszono regulamin