Smolensk 1812 - Andrzej Dusiewicz.pdf

(4509 KB) Pobierz
Dom Wydawniczy Bellona prowadzi sprzedaŜ wysyłkowa swoich
ksiąŜek za zaliczeniem pocztowym z rabatem
do
20 procent od
ceny detalicznej. Nasz adres:
Dom Wydawniczy Bellona
ul. Grzybowska 77
00-844 Warszawa
Dział Wysyłk. tel.: 022 45 70 306. 022 652 27 01
Fax 022 620 -2 71
Internet:
www.bellona.pl
e-mail:
biuro@bellona.pl
www.ksiegarnia.Bellona.pl
Opracowanie graficzne serii: Jerzy Kępkiewicz
Ilustracja na okładce: Daniel Rudnicki Redaktor
prowadzący: Kornelia Kompanowska Korektor:
Teresa Kępa
© Copyright by Andrzej Dusiewicz, Warszawa 2007
© Copyright by Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2007
ISBN 978-83-11-10633-8
WSTĘP
... gdzie Dniepru woda, Krwią
się Polską zrumieniła
l
.
„[...] ten był albowiem skutek zdobycia tego waŜnego
miejsca, iŜ kiedy Polacy byli panami owego, nie tyko
drŜała stolica Moskwy, ale ich i w murach swych oglądała.
Kiedy zaś Moskale posiedli Smoleńsk, byt i całość Litwy,
a nawet i całej Polski, chwiać się zaczęły"
2
— tak pisał w
swoich pamiętnikach o roli Smoleńska w burzliwych
stosunkach polsko-moskiewskich generał Klemens
Kołaczkowski. W dramatycznym roku 1812 ponownie
przyszło temu miastu odegrać znaczącą rolę. Tym razem
znalazło się ono na drodze cesarza Francuzów Napoleona I
i jego Wielkiej Armii.
Smoleńsk na przełomie IX i X wieku naleŜał do naj-
większych grodów ruskich leŜących na szlaku wodnym „od
A. G ó r e c k i,
Duma o Generale Grabowskim,
w:
Wolny głos czyli nowy
tomik pism,
ParyŜ 1850, s. 86 lub
Duma o Generale Grabowskim poległym pod
Smoleńskiem dnia 17 Sierpnia 1812 r.,
w:
Ulotna poezja patriotyczna wojen
napoleońskich (1805-1814),
oprać. A. Zieliński, Wrocław 1977.
2
K. K o ł a c z k o w s k i ,
Wspomnienia jenerała Klemensa Kołaczkowskiego,
Kraków 1898, t. 1, s. 107.
l
6
Waregów do Greków". Czyniło to z niego waŜny ośrodek
handlowy
3
. W 882 r. połoŜone na lewym brzegu Dniepru
miasto znalazło się w składzie Rusi Kijowskiej, ale juŜ w
1057 r. stało się stolicą samodzielnego Księstwa Smoleń-
skiego. Usytuowanie miasta na skrzyŜowaniu szlaków
handlowych z południa na północ oraz ze wschodu na
zachód uczyniło Smoleńsk cennym partnerem gospodar-
czym. Do miasta docierali i osiedlali się tutaj kupcy
niemieccy, a i potęŜna Hanza chętnie widziała Smoleńsk
wśród swoich kontrahentów.
Dogodne połoŜenie przyczyniało się do rozkwitu miasta,
ale równieŜ szybko stało się dlań powaŜnym problemem
4
.
Z jednej strony rosnąca w siłę Litwa, z drugiej Moskwa coraz
bardziej łakomie patrzyły na księstwo, chcąc włączyć je do
swoich terytoriów. Pod koniec XIV w. ksiąŜęta litewscy
Witold i Skirgiełło rozbili wojska księcia smoleńskiego
Świętosława.
Władca poległ w boju, a jego syn, Jerzy, trafił
do litewskiej niewoli. Wstawiennictwo u króla Władysława
Jagiełły przywróciło mu wprawdzie tron, ale na krótko. W
1404 r. ponownie pobity przez wojska litewskie kniazia
Witolda zmuszony był uciekać na Węgry
5
.
Od tego czasu miasto naleŜało do Wielkiego Księstwa
Litewskiego i obsadziła je polska załoga. JuŜ w 1410 r. na
polach Grunwaldu smoleńszczanie oddali wielkie przysługi
nowemu panu. Kiedy pod uderzeniem wojsk zakonu krzy-
Ŝackiego
zachwiały się i pierzchły z pola chorągwie
litewsko-rusko-tatarskie, trzy pułki smoleńskie wzięły na
B.Rybaków,
Pierwsze wieki historii Rusi,
Warszawa 1983, s. 154.
4
Smoleńsk leŜy w centrum tzw. Bramy Smoleńskiej. Biegnie ona
wzdłuŜ działu wód Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. Tędy prowadzi
najlepsza droga do Moskwy. Warunki terenowe nadają się tutaj idealnie
do prowadzenia działań wojennych, co potwierdzają zarówno dzieje
wojen polsko-moskiewskich, jak i historia wojny 1812 r. oraz działania
niemieckie w 1941 r.
5
L. B a z y l o w , P. W i e c z o r k i e w i c z ,
Historia Rosji,
Wrocław
2005, s. 59.
3

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin