7 temat
Partyzantka wrześniowa-Kontynuowała walki narodu o niepodgległość państwa polskiego. Była pododziałem Wojska Polskiego. Najdłużej trzymająca się partyzantka wrześniowa to oddział majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala"(prowadzili działalność do 30 kwietnia 1940r.)
KG ZWZ(Komenda Gówna Związku Walki Zbrojnej)-Główne postanowienia:stworzenie organizacji zbrojnej o charakterze kadrowym. Zostały podporządkowane mu związki konspiracyjne.(stał sie przez to organizacją masową)
Kapitulacja Francji-polacy tracą nadzieje na szybkie wyzwolenie polski.
Związek Odwetu(ZO)-Miał za zadanie prowadzić bieżącą walke z okupantem w formie dywersji i sabotażu.(powstał w ramach ZWZ). Prowadzili takie akcji jak np. wykolejenie pociągów i niszczesnie transportów wojskowych.
Wachlarz-Organizacja działająca na wschodzie Polski.Zadania: prowadzenie działań osłonowych na wschodzie, ponieważ tam planowano wywołać powstanie. Od 1942r żołnierze tej organizacji prowadzili bieżącą walkę z hitlerowcami. Do marca 1943r przeprowadzili ponad 100 akcji dywersyjnych.
Kedyw(Kierownictwo Dywersji)-Przeprowadzały akcje dywersyjne(od 1943r.) zwłaszcza przeciwko transportom kolejowym.-uwalniali więźniów,liwkidowali funkrjonariuszy niemieckiego apartu bezpieczeństwa, oraz agentów i kolaborantów. Ich zadaniem było również zdobywanie pieniędzy broni i amunicji.
Związek Harcerstwa Polskiego: Walczyli z okupantem(Od września 1939r. przybrali krytonizm Szare Szeregi). Ich celem było Patriotyczne wychowanie młodzierzy. W 1944r było ich 15tys. Zasłyneli z akcji małego zabotażu-zdobywaniem informacji wywiadowczych, a także działaniami zbrojnymi takimi jak uwalnianie więźniów dywersja kolejowa. Uczestniczyli w powstaniu Warszawskim.
Z powodu nasilającego się niemieckiego terroru polskie organizacje przystępują do obrony ludnośći i przeprowadzania akcji odwetowych.
Wiosna 1943r. Walki zbrojne na Wołyniu ukraińska Armia powstańcza(UPA) przystąpia do wyniszczenia ludnośći polskiej lub zmusza do opuszczenia Wołynia. Walki te przeniosły się poźniej na Kresy południowo-wschodnie i na Lubelszczyznę.
Walki między odziałem polskim AK a partyzantką radziecką przekształciły sie w drugiej połowie 1943. w otwartą wojnę.
Armia krajowa-prowadziła oprócz walk zbrojnych działalność wywiadowczą i kontrwywiadowczą, sabotażowąoraz propagandową. Ośrodek koordynujący bieżącą walkę byłoKierownictwo walki Kosnpiracyjnej. W konspiracji działały również Wojskowe Sądy Specjalne-wydawały wyroki na agentów, donosicieli oraz funkcjonariuszy niemieckiego apartu bezpieczeństwa.Odbijano więźniów,organizowano ucieczki z obozów i dokumentowano zbrodnie popełnione przez nazistów na Polakach.
Powstanie w getcie Warszawskim. Data: Kwiecień 1943r. Powód: Mordowanie przez niemców zamkniętych w getcie Żydów. Kto brał udział w tym powstaniu: Żydowskie podziemne formacje zbrojne z których najsiejsze były Żydowska Organizacja Bojowa (dowodzona przez Mordechaja Anielewicza i Marka Edelmana) oraż Żydowski Związek Wojskowy(Paweł Frenkel i Leon Rodala). Byli wspierani zbrojnie przez polskie podziemie. Polskie podziemia przykazywało im brón i amunicję oraz prowadziło akcję przeciw odziałom niemieckim w okolicach getta. Żydzi przegrali to powstanie.
Maj 1943r polityk pochodzenia żydowskiego Szmul Zygielbojm popełnil samobójstwo w Londynie z powodu protestu przeciwko obojętności świata na masakrę Żydów.
Wśród polaków a nawet żydów osób które dla korzyści materialnych współpracowąły z Niemcami.
Bierny opór- było to przeciwstawianie sie okupantowi przejawiający się mało wydajną pracą, krytykowaniem i ośmieszaniem władz okupacyjnych, oraz powstrzymywanie sie od ich wypełnienia.
Przemyt i czarny rynek- Dzięki niemu mieszkańcy miast mogli przetrwać mimo ograniczenia żywności.
Ulotki i prasa konspiracyjna-wydawane przez Biuro Informacji i Propagandy KG AK. dzięki temu społeczeństwo miało informacje o działaności Polskiego Państwa Podziemnego, rżadu RP oraz rozwoju sytuacji militarnej i politycznej na świecie.
Kierownictwo Walki Cywilnej i powiązane z nim Cywilne Sądy Specjalne wydawało wyroki w imieniu RP.
Tajne nauczanie-Organizowane przez Tajną Organizację Nauczycielską. Likwidacja polskiego szkolnictwa spowodowało że zdobywanie wiedzy i uczęszczanie na tajne komplety stało sie formą walki z okupantem.
Pomoc doraźna dla potrzebujących(więźniów obozów koncentracyjnych i uchodzców z ziem wcielonych do Rzeszy)- przekazywano im żywność i udostępniano mieszkania.
Rada pomocy Żydom "Żegota"- Należały do niej przedstawiciele wszystkich najważniejszych sił politycznych Państwa Podziemnego. Wyrabiali fałszywe dokumenty Żydom oraz zapewniali mieszkanią kryjówki i środki do życia. Przedstawiciel: Zofia Kossak-Szczucka
8 Temat
Stalin nie był zainteresowany tworzeniem partii komunistycznej(która stawiała by za cel walkę z okupantem niemieckim) dopóki funkcjonował sojusz z Hitlerem. Jednak po agresji Niemiec na ZSRR Stalin utworzył tę partię. Grupa Inicjatywna została zrzucona na spadochronach pod warszawę. Nawiązała kontakty z istniejącymi organizacjami komunistycznymi. Powołała w styczniu 1942. Polską Partię Robotoniczą. Na czele staneli Marceli Nowotki, Paweł Finder i Bolesław Mołojec. PPR'owcy nie podkreślali komunistycznego charakteru partii mówili jednak o tym że chcą utworzyć front narodowy skupiający wszystkie siły do walki z okupantem. Od początku rozszerzali walkę zbrojną z okupantem co było sprzeczne ze stanowiskiem rządu RP który chciał ograniczyć walkę zbrojnądo samoobrony społeczeństwa.
Powołanie w noc sylwestrową 43/44r. Krajowej Rady Narodowej(KRN)-Powodem tego było odmawianie(przez komunistów) Polskiego Państwu Podziemnemu prawa reprezentowania narodu polskiego.Miała ona za zadanie umożliwić komunistom przejęcie władzy. Ponieważ stwierdzono iż stanowi ona faktyczną reprezentację polityczną narodu polskiego.KRN nie miało poparcia w społeczeństwie. Przewodniczącym KRN został Bolesław Bierut.
Zwycięska ofensywa radziecka na Białorusi, a także wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie między Bugiem a Wisłą pozwoliły Stalinowi nie liczyćsie z aspiracjami narodu polskiego i stanowskiem rządu RP na obczyźnie.
Komuniści mający poparcie u Stalina utworzyli w lipcu 1944 Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego(PKWN) na czele stanął Edward Osóbka-Morawski. PKWN ogłosil opracowany w Moskie manifest, który zawieriał program reforem społeczno-politycznych i nakreślał ramy sojuszu z ZSRR. PKWN obejmował jedynie obszary zajęte przez Armię Czerwoną.
Krajowa Rada Narodowa we Wrześniu 1944r.-aby zdobyć przychylność chłopów. Wydała dekret o reformie rolnej- na mocy tego dekretu przeprowadzono przymusową nieodpłatną parcelację wszystkich majątków obszarniczych o powierzchni ponad 50h. Ziemiaństwo jako warstwa społeczna przestało istnieć.
Milicja Obywatelska(MO)-Powstała z powodu obawy komunistów przed zbrojnym oporem podziemia niepodległościowego.
Specjalne jednostki wojskowe- utworzone przez komunistów podległe Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego(MBP)-w 1945r przekstałcono w Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego(KBW)
Walki z podziemiem polskim spoczywały na NKWD(Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR) Do końca 1944 NKWD aresztowało ok 40tys osób. Wywieziono ich do obozów w ZSRR. W okresie istnienia Polski Lubelskiej radzieckie i polskie sądy wojskowe skazały kilkaset osób na karę śmierci lub na karę długoletniego więzienia.W odpowiedzi na to organizacje podzmienia niepodległościowego przeprowadziły akcje odwetowe zabijając oficerów radzieckich, funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, MO, PPR i przedstawicieli PKWN.
9 Temat
Plan "Burza"-Przewidywał on rozpoczęcie działań zbrojnych w chwili odwrotu Niemców z danego terytorium i dotyczył w pierwszej kolejności Kresów Wschodnich RP.
Aby nadać wyższą rangę przedstawicielom rządu w krupowanym kraju, w maju 1944 powołano Krajową Radę Ministrów. W jej skład weszli Delegat Rządu Jan Stanisław Jankowski jako wicepremier oraz trzech jego zastępców w funkcji ministrów.
Plan "Burza" na Wołyniu-Doprowadziła do krótkiego współdziałania Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK z regularnymi wojskami radzieckimi. Po śmierci dowódcy ppłk. Jana Wojciecha Kiwerskiego "Oliwy" większość dywizji przedarła się na Polesie a następnie na Lubelszczyznę. Akowcy( członkowie AK) ktorzy przedostali się na radzieckąstronę frontu zostali wcieleni do armii Z.Berlinga.
Walka o Wilno(lipiec 1944r)- Wojska AK współdziałały z wojskami Radzieckimi. Po zdobyciu miasta Rosjanie aresztowali dowódcę Okręgu Wilno AK,ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka". Rosjanie rozbroili większość oddziałów polskich skoncentrowanych w Puszczy Rudnickiej, Akowców którzy nie zgodzili się wstąpic do armii Berlinga wywieziono do obozów. Część wojsk przedostała sie do Polski Centralnej i walczyli z oddziałami NKWD.
Plan "Burza" Na obszarze Lwowskim-We Lwowie zdobytym przez AK i wojska radzieckie, powstała polska administracja cywilna oraz polski garnizon wojskowy. Po dwóch dniach dowództwo AK zostało zaproszone na rozmowy, zostali aresztowani a oddziały polskie rozbrojone i internowane.
Na Terenie Lubelszczyzny- odddziały AK w lipcu opanowały samodzielnie lub wspólnie z Armią Czerwoną kilkanaście miejscowośći m.in. Chełm, Zamość i Lublin. Również tam powtórzyła sie sytuacja która miała miejsce na obszarze Lwowskim.
Mimo sukcesu wojskowych-zmobilizowania i uzbrojenia ok 50 tys ludzi plan "Burza" pod względem politycznym zakończył sie niepowodzeniem. Ostatecznie wszystkie oddziały AK na terenach na wschód od Wisły zostały rozbrojone i internowane a dowódcy i przedstawiciele administracji cywilnej podlegające Delegaturze rządu-aresztowani.
Powstanie Warszawskie-Powód:Niepowodzenie planu "Burza".Czas:Miał wybuchnąć w chwili wkroczenia Armii Czerwonej do Warszawy.Decyzję miał podjąć komendant Główny AK. gen. Tadeusz Komorowski "Bór". Uważano że przejęcie władzy w Warszawie przez AK zmusi Stalina do uznania rządu RP za legalną władzę i umożliwi odbudowę niepodległej i suwerennej Polski. Powstanie wybuchło 1 sierpnia o godz 17:00 i decyzja o wybuchu przez komentanta AK była spowodowana względami politycznymi. Decyzja jak się później okazało była spowodowana nieprawdziwymi informacjami jakie zostały przekazane komendantowi o przełamaniu przez radzieckie czołgi niemieckiej obrony na Pradze. Przywódcy polscy obawiali się, że Armia czerwona może zająć Warszawę zanim wybuchnie powstanie. Groziło to przejęciem przez komunistów władzy w stolicy. Siły powstańcze- 23 tys. żołnierzy z których 10% miało broń. Siły Niemiecki w Warszawie-16 tys uzbrojonych i wyszkolonych żołnierzy. Na początku siły powstańcze zaczęły odnosić sukcesy(opanowali większość Środmieścia z Powiślem, Starego Miasta i Woli oraz częśći Żołiborza, Ochoty i Mokotowa). Po sukcesach niemcy przystąpili do kontrataku. Armia niemiecka wynosiła wtedy 50 tys żołnierzy. Lotnictwo alianckie wykonały zrzuty broni i amunicji co pozwoliło kontynować walke z Niemcami. Dowódcą sił powstańczych w Warszawie został komendant Okręgu AK Warszawa-Miasto płk Antoni Chruściel "Monter". W powstaniu walczyły różne narodowości i brało w nim udział dużo oddziałów.
Armia Czerwona została powstrzymana 1 sierpnia przez Niemców i zaczęla odnosić liczne straty i przeszłą do obrony. Kolejnej ofensywy nie podjeli ponieważ Stalin nie miał zamiaru pomagać powstańcom(Stalin nie chciał aby Polacy przejęli władze w Warszawie)
Gdy powstanie chyliło sie ku przegranej Stalin wyraził zgodę na to by oddziły z.Berlinga udzieliły pomocy powstańcom.
Powstanie upadło 2 października 1944r.
Podczas powstania Niemcy dopuścili się masowych mordów zabili łącznie 63tys osób.
W powstaniu zginęli również Poeci m.in. Krzysztof Kamil Baczyński i Tadeusz Gajcy.
Po powstaniu Niemcy wysiedlili całą ludność lewobrzeżnej Warszawy jedni trafili do obozów koncentracyjnych a inni na roboty do Niemiec. Z rozkazu Hitlera miasto zostało skazane na zagładę zaczęto niszczyć wszystkie budynki itp.
premier Stanisław Mikołajczyk-w lipcu 1944r. przybył do Moskwy z próbą normanizacji stosunków z ZSRR. Mimo jego gotowości do ustępstw zakończyło sie to niepowodzeniem. Stalin był zdecydowany prowadzić w Polsce politykę z pozycji siły. Kazał Mikołajczykowi porozumieć się z PKWN. PKWN chciało zaakceptować Mikołajczyka na pozycji premiera ale w rządzie powstałym na ich warunkach(na 17 stanowisk ministerialnych reprezentanci obozu londyńskiego mieli otrzymywać trzy o drugorzędnym znaczeniu) Akceptacja propozycji PKWN sprawiłaby że rzą RP na obczyźnie straciłby wpływ na rozwój sytuacji w kraju.Mikołajczyk odrzucił tę propozycję.
Premier Mikołajczyk w listopadzie 1944 poddał sie dymisji. Powód: zakończona niepowodzeniem wyprawa do Moskwy oraz brak poparcia większości ministrów i członków Rady Narodowej dla polityki ustępstw wobec ZSRR.
Nowy Gabinet: na czele stanął Tomasz Arciszewski weszli do niego przedstawiciele PPS,SN i SP. Ten rząd został poparty ze strony ludności. Rząd miał na celu zachować suwerenność państwa Polskiego oraz nienaruszalność jego granic. W rzeczywistości stanowisko to nie miało realnego znaczenia.
Władza komunistów wzmacnia się i PKWN zostaje przekształcone w Rząd Tymczasowy.
Styczeń 1945r komendant AK Leopold Okulicki wydaje rozkaz rozwiązania Armi Krajowej. W konspiracji pozostaje tylko organizacja "NIE", ktora miała działać po zajęciu Polski przez Rosję.
Stracono nadzieję na odbudowę suwerennej polski i powrót rządu RP do kraju na skutek decyzji podjętych przez Wielką Trójkę w Jałcie w lutym 1945r. Podczas konferencji Prezydent USA F.D. Roosvelt i premier brytyjski W. Churchil zaakceptowali oficjanlnie postulat Stalina dotyczącu przebiegu wschodniej granicy Polski wzdłóż linii Curzona. Kolejne postanowienia tej konferencji: Rząd Tymczasowy przekształci się w Rząd Jednośći Narodowej, w tej konfrencji znalazł sie także zapis o przeprowadzeniu wolnych, nieskrępowanych powrzechnych i tajnych wyborów w których będą miały prawo wziąć udział wszystkie demokratyczne i antynazistowskie stronnictwa. Intepretacja tego zapisu pozostała w rękach Stalina.
Narodowe Zdjednoczenie Wojskowe(NWZ)-jego powstanie było spowodowane upadkiem powstania warszawskiego oraz decyzjami na koferencji jałtańskiej. Miało za zadania prowadzić walkę z nowym okupantem. Skupiała oddziały Narodowej Organizacji Wojskowej i Narodowych Sił Zbrojnych.
Próby rozmów nowego Gabinetu ze stroną radziecką zakończyly się źle wszyscy przedstawiciele zostali wywiezieni do więzień.
Kiedy 28czerwca 1945 utworzono Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej z wicepremierem Stanisławej Mikołajczykiem rząd T.Arciszewskiego stracił poparcie u najważniejszych państw.
mati1otorowski