Paradoks.pdf

(1026 KB) Pobierz
1.07.2016
Paradoks [Jim Al­Khalili] << KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
Cyfroteka.pl
KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
00363
Cyfro 
006769
Czytomierz
5 8 5 9 7 2 3
Prasa 
+ 66
na godz.
na dobę
w sumie
wyszukaj dokładnie | pobierz wtyczkę
 
Książki 
+ 67
Audiobooki 
+9
Recenzje 
Promocje 
+6
Kanony
Inne
Paradoks ­ ebook/epub
Autor:
Wydawca:
ISBN:
Kategoria:
Jim Al­Khalili
Liczba stron:
248
Prószyński Media
Język publikacji:
polski
9788379618446
Data wydania:
2014­09­20
ebooki >> dokument, literatura faktu, reportaże
 
Czytaj online.
 
Komentuj
Porównaj ceny (książka, ebook, audiobook).
Lubię to!
Udostępnij
Zarejestruj się, aby zobaczyć, co lubią Twoi znajomi.
W  nauce  istnieje  wiele  idei,  które  na  pierwszy  rzut  oka  zdają  się  przeczyć  zdrowemu  rozsądkowi.
Nazywamy je zazwyczaj paradoksami. Rozwiązanie niektórych z nich stanowiło prawdziwe wyzwanie,
a niekiedy zwiastowało narodziny przełomowych teorii. 
W  swojej  książce  profesor  Jim  Al­Khalili  skupia  się  na  problemach  związanych  z  naturą  czasu,
przestrzeni  i  właściwościami  Wszechświata,  które  na  pierwszy  rzut  oka  wydawały  się  absurdalne,
jednak  wystarczyło  spojrzeć  na  nie  pod  odpowiednim  kątem,  by  przekonać  się,  że  nie  tylko  nie
zawierają  żadnej  sprzeczności,  ale  kryją  także  głęboką  prawdę  o  naszej  rzeczywistości.  Przedstawione  w  książce  w  przystępny  i
niepozbawiony  poczucia  humoru  sposób  paradoksy  nauki  dostarczają  czytelnikom  nie  tylko  rzetelnej  wiedzy,  ale  także  –  a  może  przede
wszystkim – wyśmienitej rozrywki intelektualnej. 
Profesor Jim Al­Khalili, Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego jest naukowcem i pisarzem, szefem katedry fizyki teoretycznej na Uniwersytecie
w Surrey, gdzie wykłada mechanikę kwantową i prowadzi własne badania z tej dziedziny. Napisał wiele książek popularnonaukowych, które
przełożono  do  tej  pory  na  dwadzieścia  języków.  W  2007  roku  Towarzystwo  Królewskie  w  Londynie  uhonorowało  go  medalem  Michaela
Faradaya, a w 2011 roku Instytut Fizyki przyznał mu medal Kelvina. W obydwu przypadkach doceniono jego osiągnięcia w popularyzowaniu
nauki.
Znajdź podobne książki
R
Recenzje na blogach:
klub­aa.blogspot.com
Klub A+A. Ambrose i Andrew Vysotsky: Mętne wody relatywizmu
Strony internetowe związane z tą publikacją:
OSTATNI DZIEŃ PROMOCJI!
 
Ekspres do Firmy
Ekspres do Kawy dla Twojego Biura. Skontaktuj się z nami!
Darmowy fragment publikacji:
http://cyfroteka.pl/ebooki/Paradoks­ebook/p88296i123474
1/14
1.07.2016
Paradoks [Jim Al­Khalili] << KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
http://cyfroteka.pl/ebooki/Paradoks­ebook/p88296i123474
2/14
1.07.2016
Paradoks [Jim Al­Khalili] << KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
http://cyfroteka.pl/ebooki/Paradoks­ebook/p88296i123474
3/14
1.07.2016
Paradoks [Jim Al­Khalili] << KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
Tytuł oryginału
PARADOX
THE NINE GREATEST ENIGMAS IN SCIENCE
Copyright © 2012 by Jim Al­Khalili
All rights reserved
Projekt serii
Prószyński Media
Opracowanie graficzne okładki
Zbigniew Larwa
Zdjęcie na okładce
Fot. NASA/koya979/Fotolia.com
Redaktor serii
Adrian Markowski
Redakcja
Anna Kaniewska
Korekta
Bronisława Dziedzic­Wesołowska
ISBN 978­83­7961­844­6
Warszawa 2014
Wydawca
Prószyński Media Sp. z o.o.
02­697 Warszawa, ul. Rzymowskiego 28
www.proszynski.pl
Julie, Davidowi i Kate
http://cyfroteka.pl/ebooki/Paradoks­ebook/p88296i123474
4/14
1.07.2016
Paradoks [Jim Al­Khalili] << KLIKAJ I CZYTAJ ONLINE
Podziękowania
Praca  nad  tą  książką  przyniosła  mi  wiele  radości.  Można  powiedzieć,  że  materiał  do  niej  zbierałem  latami,  prowadząc  wykłady  z  fizyki,
w  czasie  których  nieraz  musiałem  tłumaczyć  studentom  paradoksy  związane  z  zagadnieniami  teorii  względności  czy  mechaniki  kwantowej.
Właśnie te tematy trafiły na karty rozdziałów trzymanej przez Ciebie książki, choć oczywiście w innej formie. Jednak zebranie materiału to nie
wszystko. Niewątpliwie książka ta nie powstałaby, gdyby nie pomoc i rady, jakich w ciągu roku pracy nad nią udzieliły mi pewne osoby. Mój
agent literacki, Patrick Walsh, jak zawsze wspierał mnie bezgranicznie i zachęcał do pracy. Równie mocno w pracę nad książką zaangażowali
się  redaktorzy  –  Simon  Thorogood  z  wydawnictwa  Transworld  i  Vanessa  Mobley  z  Crown.  Winien  też  jestem  najszczersze  podziękowania
adiustatorce  Gillian  Somerscales,  która  czuwała  nad  nadaniem  książce  ostatecznego  kształtu.  Bez  jej  uwag,  poprawek  i  wytrwałości
prezentowane  tu  wyjaśnienia  problemów  fizycznych  z  pewnością  nie  byłyby  tak  przejrzyste.  Chciałbym  też  podziękować  setkom  studentów,
którym miałem przyjemność wykładać fizykę na Uniwersytecie Surrey, to oni bowiem zmuszali mnie do „szczerości” w kwestiach tłumaczenia
niuansów pewnych zagadnień. Wreszcie pragnę też podziękować mojej żonie Julie za niegasnący zapał, z jakim wspiera mnie we wszystkim,
co robię.
Przedmowa
Świat jest pełen mniejszych i większych paradoksów. Niektóre z nich to proste zagadki logiczne, niewymagające głębszego analizowania, lecz
są  też  takie,  które  dały  początek  całym  dziedzinom  wiedzy  naukowej.  W  wielu  wypadkach,  by  wyjaśnić  paradoks,  wystarczy  zastanowić  się
trochę nad wprowadzonymi założeniami, często bowiem się zdarza, że to właśnie w nich kryje się błąd. W takich sytuacjach w zasadzie trudno
mówić o paradoksie, bo raz rozwiązana zagadka przestaje nim być.
Prawdziwy  paradoks  prowadzi  do  pokrętnych,  pełnych  sprzeczności  polemik  albo  opisuje  sytuację  niemożliwą  z  punktu  widzenia  logiki.
Słowa tego używa się też w szerszym znaczeniu, obejmującym przypadki, które wolę określać mianem „pozornych paradoksów”. Tego rodzaju
problemy daje się rozwikłać, bo sposób ich formułowania kryje w sobie jakiś podstęp czy drobne szalbierstwo mające wprowadzić czytelnika
lub słuchacza w błąd. Gdy odkryjesz już, na czym w danym wypadku polega sztuczka, wrażenie sprzeczności z logiką czy wręcz absurdalności
stwierdzenia natychmiast znika. Drugi rodzaj paradoksów pozornych to takie, w których pewne stwierdzenia czy wypływające z nich wnioski,
choć wydają się bardzo nieintuicyjne czy wręcz błędne, po starannym zbadaniu okazują się prawdziwe, mimo że nie przestają zadziwiać.
Poza  tym  należałoby  wyróżnić  osobną  kategorię:  paradoksy  fizyczne.  Wszystkie,  a  przynajmniej  większość  z  nich,  można  wyjaśnić,
odwołując się do podstaw wiedzy z tej dziedziny. To właśnie im poświęciłem tę książkę.
Przyjrzyjmy  się  zatem  prawdziwym  paradoksom  logicznym,  żeby  nie  pozostawić  wątpliwości,  czym 
nie 
będę  się  zajmować.  Prawdziwy
paradoks przyjmuje postać, która nie pozwala w żaden sposób zweryfikować poprawności przedstawionego stwierdzenia.
Przykładem może być tu proste zdanie twierdzące: „To zdanie jest kłamstwem”. Na pierwszy rzut oka nie ma w nim nic dziwnego, żadnych
ukrytych treści. Zastanów się jednak nad jego znaczeniem, a szybko się przekonasz, że tkwi w nim ukryty paradoks logiczny. Czy cztery słowa
mogą  przyprawić  o  ból  głowy?  Jeśli  tak,  to  śmiem  twierdzić,  że  będzie  to  interesujący  przypadek  dolegliwości,  powiedziałbym  nawet
paradoksalny, jak bowiem sądzę, szybko poczujesz sadystyczną potrzebę przekazania problemu dalej – rodzinie czy znajomym.
Otóż ze słów „To zdanie jest kłamstwem” wynika, że szumnie zapowiadane kłamstwo jest w rzeczywistości fałszywe, zatem kłamstwem nie
jest,  co  z  kolei  oznacza,  że  zdanie  to  głosi  prawdę,  czyli  że  słowa  te  są  kłamstwem,  co,  jak  wykazaliśmy,  kłamstwem  nie  jest…  tak  można
naprawdę w nieskończoność.
Świat zna wiele takich paradoksów. O nich nie będziemy mówić.
Skupimy się na moich ulubionych – zagadkach naukowych, które tak ochoczo nazywamy zazwyczaj właśnie paradoksami, chociaż wystarczy
zastanowić  się  chwilę  nad  nimi  czy  spojrzeć  pod  odpowiednim  kątem,  by  się  przekonać,  że  nie  mają  one  nic  wspólnego  z  przeczącymi  sobie
stwierdzeniami.  Problemy  te  przy  pierwszym  poznaniu  wydają  się  sprzeczne  ze  zdrowym  rozsądkiem,  lecz  później  zawsze  okazuje  się,  że
zostały  zaprezentowane  z  pominięciem  jakiegoś  istotnego  drobiazgu  fizycznego.  Uwzględnienie  takiego  niuansu  w  rozważaniach  kruszy
fundamenty  paradoksu  i  ostatecznie  obala  go  na  ziemię.  Choć  wyjaś  ienia  poruszanych  tu  zagadnień  są  znane  od  lat,  nadal  nazywamy  je
n
paradoksami  –  częściowo  ze  względu  na  złą  sławę,  jaką  problemy  te  zyskały  sobie  w  chwili  ogłoszenia  (zanim  zrozumiano,  gdzie  kryje  się
haczyk),  częściowo  zaś  dlatego,  że  przedstawiane  w  ten  sposób  pozwalają  młodym  adeptom  nauki  poznawać  metody  rozwiązywania
trudniejszych problemów. Częściowo zaś dlatego, że wszyscy uwielbiamy badać paradoksy.
Wiele z zagadek, którymi będziemy się zajmować, na pierwszy rzut oka sprawia wrażenie paradoksów prawdziwych, a nie pozornych. O to
właśnie  chodzi.  Przyjrzyjmy  się  pobieżnie  prostej  wersji  paradoksu  podróży  w  czasie  –  co  stałoby  się,  gdyby  za  pomocą  maszyny  do  podróży
w  czasie  przenieść  się  w  przeszłość  i  zabić  młodszą  wersję  siebie?  Co  stałoby  się  z  człowiekiem,  który  popełnił  morderstwo?  Przestałby
istnieć, bo nie dopuścił, by jego młodsza wersja dorosła? A skoro człowiek ten nigdy nie osiągnął wieku, w którym wyrusza w podróż w czasie
i  staje  się  mordercą,  to  kto  zabił  jego  młodszą  wersję?  Jego  starsza  wersja  ma  doskonałe  alibi  –  nigdy  nie  istniała!  Ostatecznie  jeśli  nie  było
nikogo, kto przeniósłby się w czasie i dokonał zbrodni, to młodsza wersja tego człowieka będzie żyć i osiągnie wiek umożliwiający jej odbycie
podróży i dokonanie morderstwa, zatem w efekcie zbrodnia zostanie popełniona, morderca więc nie przetrwa… i tak dalej, i tak dalej. Wydaje
się, że zagadnienie podróży w czasie jest źródłem typowego paradoksu logicznego, a mimo to fizycy nie przekreślili jeszcze całkowicie naszych
nadziei  na  możliwości  przemieszczania  się  wzdłuż  osi  czasu,  przynajmniej  nie  teoretycznie.  Jak  zatem  wydostać  się  z  pętli  paradoksu?
Wyjaśnię to dokładnie w rozdziale 7.
Aby  zdemaskować  paradoks  pozorny,  wcale  nie  trzeba  odwoływać  się  do  wiedzy  specjalistycznej.  Zajrzyj  do  rozdziału  1,  w  którym
przedstawiłem kilka przykładów paradoksów „rozwiązywalnych” za pomocą zwykłej logiki, a przekonasz się o tym osobiście. O czym mówię?
Wyobraź  sobie  prosty  paradoks  statystyczny,  w  tym  przykładzie  nieskomplikowana  korelacja  prowadzi  do  błędnych  wniosków:  wiadomo,  że
http://cyfroteka.pl/ebooki/Paradoks­ebook/p88296i123474
5/14
Zgłoś jeśli naruszono regulamin