Daniel Silva - Smierc w Wiedniu.pdf

(1204 KB) Pobierz
Daniel Silva
Śmierć w Wiedniu
A Death in Vienna
Przełożył: Jędrzej Burakiewicz
Książkę dedykuję tym,
którzy nie pozwalają spocząć
mordercom i ich wspólnikom;
mojemu przyjacielowi i wydawcy Neilowi Nyrenowi;
oraz, jak zawsze, mojej żonie Jamie
i moim dzieciom Lily i Nicholasowi.
Gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą – i nie da się tego uniknąć.
Gruppenführer SS Heinrich Müller, szef Gestapo
Nie jesteśmy skautami. Gdybyśmy chcieli być skautami,
wstąpilibyśmy do tej organizacji.
Richard Helms, były dyrektor CIA
Część pierwsza
Człowiek z Café Central
1
Wiedeń
Biuro trudno znaleźć, ale o to właśnie chodzi. Znajduje
się na końcu wąskiej, krętej uliczki w dzielnicy Wiednia znanej
raczej z nocnego życia niż tragicznej przeszłości. Nad wejściem
widnieje mała, niepozorna mosiężna tabliczka z napisem Biuro
Roszczeń i Dochodzeń Wojennych. Za to zainstalowany przez
nikomu nieznaną firmę z Tel Awiwu system zabezpieczeń robi
wrażenie. Znad drzwi spogląda groźnie kamera. Nikt nie wejdzie
do środka bez listu polecającego i nie umówiwszy się wcześniej
na wizytę. Goście przechodzą przez czuły magnetometr.
Dwie poważne, rozbrajająco piękne dziewczyny, Rebeka i
Sarah, sprawnie przeszukują torebki i walizki.
Gość jest prowadzony przyprawiającym o klaustrofobię
korytarzem wzdłuż rzędu stalowoszarych szafek na dokumenty
do dużego, wysokiego, typowo wiedeńskiego pokoju z jasną
posadzką i półkami uginającymi się pod ciężarem niezliczonych
tomów i teczek. Nieporządek nadaje pomieszczeniu akademicką
atmosferę i jest ujmujący, chociaż niektórych niepokoją
zielonkawe kuloodporne szyby wychodzących na ponure
podwórko okien.
Pracującego tam niechlujnego człowieka właściwie się nie
dostrzega. To jego szczególna umiejętność. Czasem, gdy
wchodzisz, stoi na bibliotecznej drabinie i szuka jakiejś książki.
Zwykle jednak siedzi przy biurku, otoczony dymem z papierosa, i
patrzy na niebotyczny stos papierów i segregatorów. Przez chwilę
jeszcze kończy zdanie lub notatkę na marginesie jakiegoś
dokumentu, po czym wstaje i wyciąga w twoim kierunku drobną
dłoń, a jego brązowe oczy spoglądają na ciebie z roztargnieniem.
Gdy wymieniacie uścisk dłoni, mówi skromnie: Eli Lavon,
chociaż i tak cały Wiedeń wie, kto kieruje Biurem Roszczeń i
Dochodzeń Wojennych.
Gdyby Lavon nie cieszył się tak dobrą reputacją, jego
wygląd – wiecznie pobrudzona popiołem koszula, wytarty i
wystrzępiony bordowy sweter z łatami na łokciach – mógłby
niepokoić. Niektórzy sądzą, że brakuje mu środków na
utrzymanie; inni myślą, że jest ascetą, może nawet z lekka
niespełna rozumu. Pewna potrzebująca pomocy w odzyskaniu
mienia od szwajcarskiego banku kobieta doszła do wniosku, że
ma on raz na zawsze złamane serce. Jak inaczej wytłumaczyć to,
że nigdy się nie ożenił? A ten wyraz głębokiego smutku, gdy
myśli, że nikt go nie widzi? Goście snują różne przypuszczenia,
ale skutek jest zwykle ten sam. Większość ludzi lgnie do Lavona
w obawie, że zaraz rozpłynie się w powietrzu.
Gestem zaprasza cię na wygodną kanapę. Mówi
dziewczynom, żeby nie łączyły rozmów, po czym przykłada do
ust kciuk i palec wskazujący. „Poprosimy kawę”.
Poza zasięgiem słuchu dziewczyny kłócą się, czyja kolej.
Rebeka to Izraelka z Hajfy, ma oliwkową cerę i czarne oczy, jest
porywcza i uparta. Sarah, bogata amerykańska Żydówka z
programu badań nad Holocaustem prowadzonego przez
uniwersytet w Bostonie, jest bystrzejsza niż Rebeka i przez to
cierpliwsza. Nie powstrzyma się przed użyciem wybiegu albo
nawet czystego kłamstwa, by wykręcić się od obowiązków
będących według niej poniżej jej godności. Kapryśna, ale
uczciwa Rebeka łatwo daje się wyprowadzić w pole i to zwykle
właśnie ona ponuro stawia na stoliku srebrną tacę, po czym
wychodzi obrażona.
Lavon nie ma ustalonego sposobu prowadzenia spotkań.
Pozwala gościowi narzucić przebieg rozmowy. Nie ma nic
przeciwko pytaniom osobistym i jeśli go o to poprosić, wyjaśnia,
jak to się stało, że jeden z najbardziej utalentowanych izraelskich
archeologów postanowił zająć się badaniem niedokończonych
spraw Holocaustu, a nie strudzonej ziemi własnego kraju. Ale na
tym kończy się jego chęć opowiadania o swojej przeszłości. Nie
mówi gościom, że krótko na początku lat siedemdziesiątych
pracował dla cieszących się złą sławą tajnych służb Izraela; nie
wspomina też, że wciąż uważa się go za najlepszego speca od
terenowej inwigilacji, jakiego kiedykolwiek wyszkolił wywiad.
Ani o tym, że dwa razy do roku, gdy odwiedza Izrael, żeby
spotkać się ze swoją starą matką, udaje się do chronionego jak
twierdza budynku w północnej części Tel Awiwu, by podzielić się
swoją wiedzą z następnym pokoleniem szpiegów. W wywiadzie
wciąż nazywają go Duchem. Jego mentor, Ari Szamron, często
powtarzał, że Eli Lavon potrafi zniknąć w momencie, gdy podaje
ci dłoń. To nie było dalekie od prawdy.
Przy gościach mówi niewiele, tak jak milczał, śledząc
ludzi dla Szamrona. Jest nałogowym palaczem, ale umie się
powstrzymać, jeśli dym przeszkadza rozmówcy.
Poliglota, wysłucha cię niezależnie od tego, jakim mówisz
językiem. W jego spojrzeniu widać współczucie, ale można też
dostrzec ustawiające się na swoim miejscu fragmenty układanki.
Woli nie zadawać pytań, dopóki gość nie przedstawi sprawy do
końca. Ceni swój czas i szybko podejmuje decyzje. Wie, kiedy
może pomóc, a kiedy należy zostawić przeszłość w spokoju.
Jeśli przyjmie zlecenie, poprosi o niewielką kwotę
potrzebną do sfinansowania wstępnej fazy dochodzenia. Robi to z
wyraźnym zakłopotaniem i jeśli nie możesz zapłacić, zrezygnuje
z należności. Większość środków czerpie od ofiarodawców, ale
dochodzenia wojenne nie są zyskownym przedsięwzięciem i
Lavon regularnie cierpi na brak gotówki. Źródła finansowania
stanowią przedmiot sporów w pewnych kręgach Wiednia, w
których Lavon ma opinię sponsorowanego przez
międzynarodową społeczność żydowską, wiecznie stwarzającego
problemy intruza, który lubi wtykać nos w nie swoje sprawy. W

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin