Umiejętności dzieci 3-4 letnich.doc

Umiejętności dzieci 3-4 letnich
w ramach obszarów edukacyjnych

OBSZAR 1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się
z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych.

uświadamianie własnej osoby – To ja

3 latek

− wie, jak wygląda

− dostrzega różnice w wyglądzie kolegów

·         używa określeń chłopiec, dziewczynka

− umie powiedzieć, co lubi np. jeść, czym lubi się bawić

− wie, jak się nazywa

− zwraca się po imieniu do kolegów z grupy

− potrafi wskazać miejsce, w którym mieszka, np. dom, blok

4 latek

− zauważa różnicę między chłopcami i dziewczynkami, np. w nadawanych imionach, w sposobie ubierania się

·         opowiada, jak wygląda kolega

– umie podać swoje imię i nazwisko

− potrafi określić czynności, które wykonuje najlepiej, np. układa puzzle, śpiewa

− umie powiedzieć, co lubi robić najbardziej, zgodnie ze swoimi uzdolnieniami

− potrafi nazwać swoją miejscowość i ulicę, na której mieszka

− wie, że nie należy opowiadać o sobie osobom obcym

− rozumie, że można podać informacje dotyczące miejsca zamieszkania tylko za zgodą bliskich osób lub w sytuacjach dla dziecka trudnych, np. gdy się zgubi.

budowanie pozytywnych relacji w kontaktach społecznych

3 latek

− potrafi bawić się zgodnie z innymi dziećmi

− rozumie, że inne dzieci mają prawo do zabawy tymi samymi zabawkami

− uczestniczy w zabawach i zajęciach organizowanych przez nauczyciela

− reaguje na polecenia nauczyciela

·         stara się wykonać zadanie zgodnie z oczekiwaniem dorosłego

− informuje o napotykanych trudnościach w czasie zabaw i podczas wykonywania czynności

− wie, że nie wolno niszczyć prac i zabawek kolegów

− postępuje zgodnie z oczekiwaniami dorosłych w sytuacjach nowych i wymagających zachowania szczególnej ostrożności

− wie, że musi stosować się do obowiązujących nakazów i zakazów

− korzysta z pomocy nauczyciela jako pośrednika w sytuacjach trudnych, wymagających rozstrzygnięcia

− zgłasza swoje potrzeby

4 latek

− potrafi wykonać zadanie wspólnie z kolegami

− próbuje podejmować zabawy tematyczne z podziałem na role i zgodnie w nich uczestniczyć

− rozumie, że musi dostosować się do wymagań nauczyciela i wykonywać polecenia i zadania wspólnie z innymi

− wyraża swoje życzenia i racje w kontaktach z innymi dziećmi

− podejmuje obowiązki dyżurnego

·         wie, że należy sumiennie wywiązywać się z powierzonych obowiązków

− rozumie, że nie wolno brać rzeczy innych bez pozwolenia

− szanuje pracę wykonaną przez kolegów i dorosłych

− respektuje uwagi nauczyciela i rodziców dotyczące sposobu zachowania się w określonej sytuacji

·         rozumie, że zawsze trzeba mówić prawdę

·         potrafi przeprosić, gdy postąpi niewłaściwie

− próbuje samodzielnie radzić sobie w trudnych sytuacjach

– rozumie znaczenie pojęć dobro i zło

− radzi sobie w sytuacjach konfliktowych bez stosowania agresji

− wie, że nie można sprawiać swoim zachowaniem przykrości innym dzieciom

− dzieli się zabawkami z innymi dziećmi

kształtowanie społecznie akceptowanych postaw

3 latek

− rozumie znaczenie zwrotów grzecznościowych i wie, kiedy się ich używa

− uważnie słucha dorosłych

− rozumie i wykonuje proste polecenia

·         przychodzi na wezwanie nauczyciela

·         ustawia się w pary

·         tworzy koło wspólnie z dziećmi

− zwraca się grzecznie do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy

− odczuwa przyjemność, pomagając dorosłym w codziennych czynnościach

− odczytuje i reaguje na gesty kierowane do niego przez dorosłych

4 latek

− potrafi używać zwrotów grzecznościowych: Dzień dobry, Do widzenia, Proszę, Dziękuję, Przepraszam w kontaktach z dziećmi i dorosłymi

− nie przerywa wypowiedzi innych

− słucha uważnie innych i stara się zwracać bezpośrednio do rozmówcy, zadając pytania bądź informując o swoich potrzebach

− wykonuje kierowane do niego prośby i polecenia i próbuje dokładnie je wypełnić

·         stara się w skupieniu uczestniczyć w zajęciach,

·         porządkuje samodzielnie miejsce pracy i zabawy

− zachowuje się grzecznie w miejscach publicznych

− rozpoznaje właściwe formy zachowania

− rozumie, że nie należy chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach

− rozumie znaczenie mowy ciała: gestów, mimiki

rozpoznawanie i wyrażanie emocji

3 latek

− rozpoznaje i próbuje nazywać własne uczucia: radość, smutek, złość

− wie, że należy panować nad negatywnymi emocjami

·         potrafi panować nad złością

4 latek

− określa własne potrzeby i nazywa uczucia

− rozpoznaje i nazywa stany emocjonalne ludzi w różnych sytuacjach

·         rozumie i akceptuje uczucia innych osób

− rozróżnia emocje pozytywne i negatywne

·         potrafi powstrzymać się od działań agresywnych wobec otoczenia

·         próbuje analizować i charakteryzować własne uczucia

− umie poprzez mowę ciała (gest, mimikę, ruchy ciała) przedstawić: radość, smutek, gniew, złość

OBSZAR 2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych
i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku

kształtowanie nawyków higienicznych

3 latek

− rozpoznaje przybory i przedmioty służące do wykonywania czynności higienicznych

− wykonuje prawidłowo podstawowe czynności higieniczne

·         podciąga rękawy przed myciem rąk

·         myje zęby, używając szczoteczki i pasty do zębów

− wie, że należy się myć, i bez protestów poddaje się takim zabiegom, jak kąpiel czy czesanie

− zna kolejne czynności wykonywane podczas załatwiania potrzeb fizjologicznych

·         samodzielnie zdejmuje i podciąga ubranie

·         potrafi korzystać z papieru toaletowego

·         pamięta o spuszczaniu wody

− wie, że po skorzystaniu z toalety należy umyć ręce

− umie korzystać z chusteczek higienicznych

4 latek

− korzysta prawidłowo z przyborów podczas wykonywania czynności higienicznych

− myje samodzielnie ręce zgodnie z kolejnymi etapami tej czynności

− przestrzega zasady mycia rąk przed każdym posiłkiem

− potrafi poprawnie umyć zęby

− wie, że konieczne jest codzienne mycie całego ciała

− próbuje samodzielnie się czesać

− rozumie, że trzeba myć ręce po skorzystaniu z toalety

− używa chusteczek higienicznych w razie potrzeby

wykonywanie czynności samoobsługowych

3 latek

− potrafi jeść łyżką i pić z kubka

− spożywa posiłek przy stole, zachowując czystość w miejscu jedzenia

·         nie bawi się zabawkami w trakcie jedzenia

·         nie oblizuje talerzy

·         nie „rozkłada się” na stole i nie opiera głowy na rękach

− korzysta po posiłku z serwetek

− zgłasza potrzeby fizjologiczne i samodzielnie korzysta z toalety

− nakłada samodzielnie niektóre elementy ubrania

·         wie, że należy nałożyć je we właściwej kolejności, np. sweterek na koszulkę, a nie odwrotnie

− potrafi wkładać kapcie

− informuje o napotykanych trudnościach podczas wykonywania czynności i prosi o pomoc

4 latek

− pomaga w nakrywaniu do stołu i sprzątaniu po posiłku

− umie w spokoju zjeść posiłek przy stole

·         pamięta o cichym odstawianiu krzesełek

·         wie, że nie należy głośno rozmawiać

·         nie opiera się łokciami i nie odwraca

− posługuje się w trakcie jedzenia łyżką i widelcem

− wykonuje prawidłowo czynności samoobsługowe w toalecie

− korzysta z urządzeń sanitarnych w sposób właściwy

− zna i stosuje kolejność przy wkładaniu ubrania

·         umie samodzielnie nałożyć piżamę przed leżakowaniem, zdjąć ją i złożyć po odpoczynku

− odkłada ubrania na wyznaczone miejsce, np. w szatni

·         próbuje odpinać i zapinać guziki

− wie, że należy pilnować rzeczy osobistych, a w razie potrzeby przekazuje je pod opiekę osobom dorosłym

przyzwyczajanie do utrzymywania w porządku rzeczy i otoczenia

3 latek

− odkłada zabawki na ich stałe miejsce

− uczestniczy we wspólnym porządkowaniu zabawek w sali

− pomaga w układaniu swoich rzeczy w domu i w przedszkolu

− wyrzuca papierki i inne śmieci do kosza

4 latek

− przestrzega ustalonych zasad korzystania z zabawek

·         wie, że trzeba szanować wspólne zabawki

− porządkuje zabawki po skończonej zabawie

− dba o wykonane przez siebie prace, starannie chowając je w ustalonym miejscu

− pomaga w sprzątaniu: zabawek w sali, miejsca pracy po zajęciach plastycznych, swojego

pokoju w domu

OBSZAR 3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci

porozumiewanie się

3 latek

− potrafi uczestniczyć w rozmowach prowadzonych przez nauczyciela i w zabawach dziecięcych

− dzieli się spontanicznie swoimi przeżyciami i odczuciami

− wykazuje chęć porozumiewania się, np. opowiada o tym, co robi

− stara się kierować pytania bezpośrednio do rozmówcy

− udziela odpowiedzi na pytania typu: W co się bawisz?, Co narysowałeś?

− stara się w zrozumiały sposób mówić o swoich potrzebach i odczuciach

− zadaje pytania w celu uzyskania informacji ułatwiających podjęte działanie i określających jego skutki

− próbuje budować dłuższe wypowiedzi na określony temat

4 latek

− dostosowuje wypowiedź w kontaktach z dorosłymi i rówieśnikami do danej sytuacji, np. zadaje pytania w czasie wycieczki, ustala z innymi dziećmi zasady przebiegu wspólnej zabawy

− formułuje samodzielnie zdania na określony temat

− udziela odpowiedzi na pytania typu: Co lubisz robić?, Co chciałbyś robić?

− wypowiada się spontanicznie na określony temat

− wyraża śmiało swoje myśli, opowiada o uczuciach

− umie dzielić się swoimi spostrzeżeniami

− zadaje pytania, aby ustalić ogólne prawa i zasady

stosowanie poprawnych form gramatycznych

3 latek

− wypowiada się w odniesieniu do bezpośrednio wykonywanej czynności bądź osób, z którymi się w danej chwili kontaktuje

− używa w mowie czynnej określonego zasobu słów zgodnie z regułami gramatyki

− rozumie i wykonuje polecenia, które zawierają wyrażenia przyimkowe (z: na, pod, do, w, przed, za, obok)

− potrafi używać czasowników, aby prawidłowo określać wykonywane czynności

− umie w mowie potocznej używać poprawnych form fleksyjnych (np. ja /chłopiec/ byłem, a nie: ja /chłopiec/ byłam)

− posługuje się prostymi, kilkuwyrazowymi zdaniami

4 latek

− rozumie i stosuje w wypowiedziach wyrażenia przyimkowe (zawierające: na, pod, do, w, przed, za, obok)

− umie opisać przedmioty, osoby i zwierzęta, podając ich cechy charakterystyczne

·         określa cechy przedmiotów i osób, używając przymiotników w formie zgodnej z rzeczownikiem (np. mała lalka, a nie: mały lalka)

− różnicuje zdania oznajmiające, pytające, wykrzyknikowe, modelując głosem

− formułuje prawidłowo wypowiedzi w czasie przeszłym i przyszłym

·         potrafi opowiadać o tym, co się wydarzyło, i o tym, co może nastąpić

− stosuje poprawnie formy fleksyjne rzeczowników, czasowników i przymiotników (np. dziewczynki były, chłopcy byli)

− potrafi wypowiadać się całymi zdaniami o prostej konstrukcji

·         próbuje układać zdania rozwinięte

kształtowanie poprawności wymowy

3 latek

− uczestniczy w zabawach doskonalących prawidłową wymowę głosek

− stara się regulować siłę głosu w naturalnych sytuacjach, przechodząc od szeptu do głośnego

mówienia

4 latek

− uczestniczy aktywnie w ćwiczeniach artykulacyjnych utrwalających prawidłową wymowę głosek

− naśladuje poprawnie odgłosy, np. zegara tik-tak, tik-tik, cyk-cyk, bim-bam

− stara się mówić wyraźnie

kształtowanie poprawności leksykalno-semantycznej

3 latek

− używa w słowniku czynnym nazw poznanych przedmiotów, osób i zwierząt

− powtarza krótkie rymowanki

4 latek

− tworzy rymy do podanych wyrazów, np. kot – płot, bombka – trąbka

− stosuje w mowie czynnej określony zasób słów

·     ...