Oręziak L. - Konkurencja Podatkowa i Harmonizacja Podatków w ramach Unii Europejskiej.pdf

(59947 KB) Pobierz
Leokadia
Oręziak
KONKURENCJA PODATKOWA
i
w
ramach
„
HARMONIZACJA PODATKOW
UNII EUROPEJSKIEJ
Implikacje dla Polski
I
WmZA
S
zKOtA
H
ANDLU
m.R;rmldl~
P
RAWA
w
WARSZAWIE
Warszawa
2007
SPIS
TREŚCI
\Vstęp
.... ........ ........
........ ........
........ ........
.......
9
I. PODATKI
JAKO
CZYNNIK
WPŁYWAJĄCY
NA
MIĘDZY·
NARODOWĄ
POZYCJĘ
GOSPODARIG
1.
Podatki
w gospodarce . . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. .
.
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
.
. .
1.1.
Główne
dylem
aty
związa
ne
z
kształtowaniem
podatków
. .
.
. .
.
.
. . .
1.2. Zjawisko
unikania podatków
oraz uchylania
s
ię
od
opodatko
wania
1.3.
Szara
strefa
w gospodarce
jako jeden z efektów zjawiska uchylania
się
od
podatków
.
. .
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
. .
.
.
. . .
.
. .
.
.
. . .
.
. .
.
.
.
. .
.
.
.
.
1.4. Reformy
podatkowe
-
se
ns i
istota
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
. .
.
.
.
. .
1.5.
Planowanie podatkowe
jako
metoda ograniczania
obciążeń
podatkowych
przez
przedsiębiorstwa..
.
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
2.
Globalizacja
gospodarki
św
iatowej
-
zjawisko kluczowe dla polityki
podatkowej
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
3.
Podatki
w
handlu
międzynarodowy m
...
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. .
.
4.
Podatki
jako
czynnik
wpływający
na
kształtowanie
się
bezpośre
dnich
inwestycji
zagranicznych
(BIZ)
. . .
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
. . .
4.1.
BIZ -
istota
i form
y.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
.
.
.
.
. .
.
. . .
.
.
. .
.
. . .
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
4.2.
Strum ienie i
kierunki
BIZ.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.3. Miejsce podatków
wśr ód
czynników lokalizacji
BIZ
..
.
. . .
.
. .
.
.
.
. .
4.4.
Ce
ny
transferowe jako
instrument ograniczania
obciążeń
podatkowych przez
podmioty
dokonuj
ące
BIZ
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
4.5.
Przesuwanie
zobowiązań
j
ako
sposób
zm
niejszania
obciążeń
podatkowych
...
.
.
.
.
.
. .
.
.
. . .
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
. .
5.
Podatki
a
międzynarodowa konkurencyjność
gospodarki
.
.
. . .
.
.
.
.
.
.
. .
5.1.
Pojęcie
m
iędzynarodowej
konkurencyjności
gospodarki
.
.
.
.
. .
.
.
.
.
5.2.
Pozycja konkurencyj na krajów
Unii Europejskiejw
św
ietle
rankingu
World
Econom
ic
Forum
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
. .
.
6.
Warunki
do
prowadzenia
d
ziałalności
gospodarczej
jako czynnik
wpływający
na
międzynaro
dową
konkurencyj ność
gospodarki
-
ocena
Banku
Światowego
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
. . .
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
.
. .
.
.
.
.
.
. .
.
.
. . .
6.1.
Gł
ów
ne
obszary oceny.
.
.
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
. .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
6.2.
Kraje
UE
w rankingu
Banku
Światowego wedłu g
k1yteriu
m
dotyczącego obciążeń
podatkowych .
. .
.
.
.
. .
.
. .
.
.
.
.
.
.
. . .
.
. .
.
.
.
. .
ROZDZIAŁ
13
13
19
21
28
30
34
36
38
38
42
44
51
54
56
56
58
63
63
70
6
SPIS
TREŚCI
6.3.
Konkurencyj ność
gospodarki
a poziom opodatkowania
...
.
...
.
...
7.
Czynniki ogólne i podatkowe rozwoju
bezpośr ednich
inwestycji
zagranicznych
w
obrębie
rozszerzonej
U
E
..
.
. . .
.
. .
.
.
. . .
.
. .
.
.
.
. .
.
.
.
.
8. Konkurencja
podatkowa
w
skali
międzynarodowej..
.
.
...
.
...
.
...
.
...
8.1.
Konkure
ncja
podatkowa
jako
jeden z efektów procesu
globalizacji.
8.2.
R
aje
podatkowe
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. .
.
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
.
. . .
8.3.
Działania
OECD
wobec
tzw.
szkodliwej
konkurencji
podatkowej
ROZDZIAŁ
II.
HARMONIZACJA PODATKÓW
JAKO ELEMENT
74
77
86
86
91
93
PROCESU INTEGRACJI
W RAMACH UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ
KONKURENCJA
PODATKOWA
1.
Jednolity
rynek
towarów,
usłu
g, kapitału
i osó
b...............
...
.
...
2.
Integracja
walutowa
i
jej
implikacje dla polityki
bu
dżetowej
i
podatkowej
2.1. Strefa euro jako
efekt integracji
walutowej .
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.2.
Polityka
budżetowa
w
krajach
strefy
euro
i
pozostałych
krajach UE
2.2.1.
Podłoże
stosowa
nia
ograniczeń
w
odniesieniu do
polityki
budżetowej
krajów Unii
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.2.2.
Zasady
dyscyplinowania
polityki
budżetowej
krajów UE
wynikające
z
'Il·aktatu
ustanawiającego Wspólnotę
Europejską
(TWE
)
oraz
Paktu
Stabilności
i Wzrostu
...
.
..
.
...
.
...
.
...
2.2.2.1. Zapobieganie nadmiernym
de
ficytom
budżetowym
...
2.2.2.2. Ograniczanie
nadmiernych deficytów
budżetowych
...
2.2.2.3. Stosowanie
Paktu
Stabilnośc i
i Wzrostu
w
praktyce
..
2.2.2.4.
Krytyka Paktu
i
jego
r
eforma
w
2005
r.
.
...
.
...
.
...
3.
H
armo
nizacja
podatków
w
UE
-
istota i
geneza
zjawiska
.
.
...
.
...
.
...
3.1.
Ramy prawne
i instytucjonalne podejmowania
decyzji
w
sprawie
podatków
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
3.2.
Istota
i
podłoże
harmonizacji podatków
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.
H
armonizacja
podatków
pośrednich
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.1.
Istota harmonizacji
podatków
pośrednich
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.2.
Podatek
od
wrutości
dodanej
-
VAT
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.2.1.
Aspekty
ogól ne
procesu harmonizacyjnego
.
...
.
...
.
...
.
...
4.2.2.
Stawki podatku
jako
przedmiot harmonizacji i
obszru·
konku
r
encj i
podatkowej
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.2.2.1. Ogólne zasady
określania
stawek
VAT
.
.
...
.
...
.
...
4.2.2.2.
Problemy
z
har monizacją
stawek
na
przykładzie
opodatkowania
usług pracochłonnych
..
.
...
.
...
.
...
4.2.2.3. Opodatkowania
u
sług
pracochłonnych
jako
obszar
konkurencj i
podatkowej
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.3. VAT
w transgranicznym
świadcze
niu usług
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.4.
Kierunki
zmian
w
systemie
VAT
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.5. System VAT
w
UE:
sta
n
obecny i perspektywy
-
podsu mowanie
...
98
101
101
106
106
110
110
116
123
129
133
133
141
141
141
143
143
151
151
153
161
165
168
173
SP
IS
TREŚC
I
7
175
182
182
191
191
194
194
5.
Akcyza
...................................... ........
.......
6.
Opodatkowanie dochodów
osób
fizycznych
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
6.1. Opodatkowanie dochodów z
oszczędności
w
postaci
wypłacanych
odsetek
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
6.2.
Opodatkowanie
dywidend uzyskiwanych
przez
osoby
fizyczne
.
.
...
6.3. Opodatkowanie
przekazyw anych
między
krajami
członkowskimi
św
iadczeń
z
zakładowych
systemów
emerytalnych
.
...
.
...
.
...
.
...
7.
Opodatkowanie dochodów
przedsiębiorstw
.
.
...
.
...
.
...
.
.......
.
...
7.1.
Dział ania
na rzecz harmonizacji
podatku od
dochodów
przedsiębiorstw
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.2.
Konkurencja
podatkowa
w
obszarze opodatkowania
dochodów
przedsiębiorstw
i
działania
na
rzecz ograniczenia
tzw.
szkodliwej
konkurencji .
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.3.
Konkurencja
podatkowa
po rozszerzeniu UE
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.3.1.
Podatki
pośre
dnie, bezpośrednie
i
składki
na ubezpieczenie
społeczne
w
relacji
do
PKB
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.3.2.
Obciąże
ni
a
podatkowe
a tempo
wzrostu
gospodarczego
w
krajach UE
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.3.3.
Nominale i efektywne
opodatkowanie
dochodów
przedsiebiorstw
w
krajach UE
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
7.3.4.
Zarzuty ze
strony
krajów UE-15
wobec
podatków
stosowanych
przez nowe kraje
członkowskie
...
.
...
.
...
.
...
III.
IGERUNKI HARMONIZACJI OPODATKOWANIA
DOCH
ODÓW
PRZEDSIĘBIORSTW
1.
Możliwości
ustanowie
nia
jednolitej
dla
cał ej
U
nii
minimalnej
stawki
podatku
od dochodów
przedsiębiorstw
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.
Ko
ncepcje
harmonizacji
opodatkowania
dochodów
prze
ds
iębiorstw
zgłoszone
przez
Kom
isję
Europ
ejską
od
2001
r.
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.1.
Komisja
Europejska
jako
inicjator
harm
onizacji
podatkó
w
.
...
.
...
2.2.
Koncepcja
wsp ól
nej
skonsolidowanej
podstawy
opodatkowania
przeds
iębiorstw
(CCCTB)
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.3.
Koncepcja opodatkowania
w
p
aństwie
macierzystym
małych
i
średnich
przedsiębiorstw
(H
ome
Stat e
Taxation- HST)
..
.
...
.
...
2.4.
Ocena koncepcji
HST
i
CCCTB
i perspektywy ich realizacj i
..
.
...
3.
Inne
działan ia
Komisji Euro pejskiej
w
sferze
podatkowej
.
.
...
.
...
.
...
3.1.
Ochrona
konkurencji .
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
3.2.
Zwalcza nie
zjawiska
cen
transferowych
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
3.3.
R
eduk owanie
zakłóceń
w
funkcjo nowaniu
jednolitego
rynku
wynikających
ze zjawiska
uchylania
s
ię
od opodatkowania
.
.
...
.
...
4.
Rola Ti·ybu
nału Sprawiedliwości
Wspólnot
Europejsk
ich w
procesie
har monizacji
podatków od dochodów
przedsiębiorstw
.
...
.
...
.
...
.
...
ROZDZIAŁ
198
204
204
209
211
223
227
229
229
232
240
243
244
244
246
247
250
8
SPIS
TREŚCI
4.1.
'TI-ybu
nał
jako instytucja
chroniąca
swobody
obowiązujące
na rynku
wewnętrznym
Unii
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.2.
Sprawa
Marks
&
Spencer
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.3. Sprawa
Cadbury
Schweppes
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
4.4.
Trybunał
Wspólnot
Europejskich
jako
motor harmonizacji
podatków
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
ROZDZIAŁ
250
251
257
260
IV.
UWARUNKOWANIA
ZMIAN W SYSTEMACH
PODATKOWYCH
KRATÓW UNII
EUROPEJSKIEJ
1. Stan
finansów
publicznych
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
261
1.1.
Stuacja
budżetowa
krajów
strefy
euro
w
perspektywie
średniotermi­
nowej
w
świetle
Programów
Stabilizacyj
nych
na Jata 2005-2009
.
... 261
1.2.
Dług
publiczny jako
efekt
braku
rozwagi w polityce
budżetowej
-
przypadek
Francji
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
... 264
2.
E
wolucja
modelu
socjalnego
-
w
nioski
dla polityki
podatkowej .
...
.
... 270
3.
Tendencje
demograficzne i
ich
wpływ
na finanse
publiczne
.
...
.
...
.
... 274
4.
Zmiany
w
systemach
podatkowych w krajach
będących głównymi
konku-
rentami
Unii
Europejskiej
-
na
przykładzie
Stanów
Zjednoczonych .
...
281
5.
Kiernnki
zmian
w
systemach
podatkowych krajów
UE .
...
.
...
.
...
.
...
289
5.1. Wnioski z reform
podatkowych
przeprowadzonych
w
przeszłości
...
289
5.2. Aktualne
kieru nki
reform podatkowych
w wybra
nych
krajach
UE
.. 292
6.
Możliwości
harmonizacji podatków
na
bazie traktatowych
postanowień
dotyczących
tzw.
wzm
ocnionej
współpracy
(mhnnc~d
coopantion)
.
.
...
315
7.
Perspektywy
ewolucji
integracji europejskiej
w
kiernnku tzw.
federalizmu
fiskalnego
..
.
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
318
ROZDZIAŁ
V.
IMPLIKACJE PROCESU HARMONIZAC JI PODATKÓW
I
KONKURENCJI
PODATKOWEJ
W UNII
EUROPEJSKIEJ
DLA
POLITYKI PODATKOWEJ
W
POLSCE
1. Uwagi ogólne
..
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
2.
Opodatkowanie
dochodów
z
działalności
gospodarczej
w
Polsce
...
3.
Podatki
jako jeden z czynników
lokalizacji BIZ
w
Polsce
..
.
...
.
...
4.
Finanse publiczne
w
perspektywie
wejścia
Polski
do
strefy
euro
-
wpływ
na zmiany
w
systemie
podatkowym
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
326
.
...
327
.
...
331
.
...
335
Podsumowa nie .
...
.
...
.
.
..
.
...
.
.
..
.
...
.
.
..
.
...
.
...
.
...
.
.
..
.
...
.
...
347
Bibliografia
.
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
.
...
352

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin