Antologia SF - Almanach rosyjskiej fantastyki 01 Mroczny bies.rtf

(4204 KB) Pobierz

Antologia SF

Almanach rosyjskiej fantastyki

Tom 1

z języka rosyjskiego przełożyli

Ewa i Eugeniusz Dębscy

Ilustracje

Grzegorz i Krzysztof Domaradzcy

fabryka słów

Lublin 2006

Mroczny Bies. Almanach rosyjskiej fantastyki, tom I

Wydanie I

oprawa miękka

ISBN-10: 83-89011-86-7

ISBN-13: 978-83-89011-86-2

oprawa twarda

ISBN-10: 83-89011-89-1

ISBN-13: 978-83-89011-89-3

Wstęp

Fantastyka rosyjska, od kiedy pamiętam, zawsze była obecna na polskim rynku

książkowym i na półkach miłośników tej literatury. W czasach „od kiedy pamiętam”

była to obecność ideologicznie wymuszona i jedynie politycznie poprawna, aczkolwiek

fani fantastyki chyba nie psioczyli na jej obecność specjalnie - pomimo mnogości

„zaangażowanych słusznie” utworów fantastycznych w ZSRR mizerna ich część

docierała na nasz polski rynek. Na szczęście to, że było ich sporo w Związku

Radzieckim, nie znaczy, że w fantastyce tamtejszej dominowały.

Oczywiście, głodny i mający sporo wolnego czasu do wypełnienia polski czytelnik

nie odrzucał żadnej fantastyki, ale przede wszystkim marzył o szerokim dostępie do

fantastyki amerykańskiej, której nieliczni w przekładach, a wyśmienici reprezentanci

sugerowali, że jest takich znakomitych utworów za oceanem mnóstwo. Przeczytawszy

więc jedną powieść Dicka, wiedząc, że jest ich jeszcze co najmniej kilkanaście,

marzyło się o kolejnych, ale polityka wydawnicza przypominała malarstwo

pointylistów: temu kropkę, temu drugą, nigdy nie drążono jednego autora, tylko

sygnalizowano jedną - dwiema książkami jego istnienie, by przejść do innego. W

każdym razie opinia o fantastyce amerykańskiej była ugruntowana, i to ugruntowana

wysoko na skali od negatywnej do pozytywnej. Cóż, nie taka, jak się okazało, jest

rzeczywistość, choć nie jest tragiczna, jednakże już wiemy, że Theodore Sturgeon miał

rację, stwierdziwszy ostro, ale celnie: „90 procent wszystkiego to gówno!”. Dotyczy to

fantastyki amerykańskiej wprost, chyba zresztą ona właśnie natchnęła go taką złotą

myślą. Na szczęście - po odjęciu owych 90 procent z rocznego dorobku Amerykanów

zostaje około dwustu pozycji, jakie TS by się spodobały.

Generalnie zaś, na dzisiejsze czasy patrząc, możemy tylko stwierdzić, że sytuacja

jest jedynie słuszna i zdrowa - czytelnik sam wybiera, co będzie czytał, sam hołubi

swoje preferencje, sam płaci i utrzymuje autora, wydawcę, hurtownika i księgarza.

Kilkadziesiąt już lat temu, kiedy ta możliwość wyboru istniała w ilości śladowej,

kiedy nawet radzieckiej i polskiej fantastyki było za mało, bo 10 do 15-tu pozycji w

roku, nawet w tych suchych latach bryndzy i zastoju, mogliśmy poznać tuzów

prawdziwych, światowego, nie wschodniego tylko formatu: że wymienię tylko

niepodlegających dyskusji autorów, takich jak „ABS”, czyli braci Strugackich, czy Kira

Bułyczowa, którzy trochę równoważyli takich asów, jak Żelazny, Asimov, Clarke, Dick

- z ekipy zza Wielkiej Wody. Poznawaliśmy też innych, i młodych, dopiero się

rozwijających, i uznanych już autorów: Bilenkina, Jefremowa, Szalimowa,

Gulakowskiego, Warszawskiego, Puchowa i innych...

Potem nastąpił nieprzewidywalny zwrot w dziejach naszych i świata i nie ominął

on fantastyki: szeroką falą chlusnęła do nas fantastyka anglosaska z amerykańską na

czele i szczelnie i samoistnie zamknęły się granice dla fantastyki ze Wschodu.

Najpierw jeszcze radzieckiej, potem rosyjskiej. Nikt ideologicznie tym nie sterował,

stało się to jakoś samorzutnie, naturalnie. Rynkowo patrząc (a rynek łaknął Ameryki

w każdym jej przejawie), a raczej działając rynkowo - wydawcy rzucili się do

zaspokajania potrzeb rynku, a fantastyka rosyjska zaginęła. Wydań polskich nie było,

a wydania cyryliczne stały się niedostępne - zniknęły księgarnie książki radzieckiej,

wyjechała Armia Czerwona - zniknęły tradycyjne źródła zaopatrzenia w literaturę...

Minęło dziesięć, może więcej lat, kiedy nieśmiało, a potem odważniej popłynął

przez most na Bugu strumyk fantastyki z Rosji. Okazało się, że ma się ona tam dobrze,

albo i lepiej, okazało się też, że rynek jest specyficzny nieco: nakłady gigantyczne, ceny

książek oszałamiająco (a dla Polaka demoralizująco) niskie. Okazało się, że działają

już pełną parą księgarnie wysyłkowe, a autorzy, mimo że wydawani czasem

jednocześnie w kilku wydawnictwach, jeszcze „wykładają” swoje utwory na strony

sieciowe. Mną przy pierwszych próbach rozeznania się w sytuacji fantastyki w Rosji i

rosyjskojęzycznych krajach ościennych wstrząsnęły proporcje wydawanej fantastyki

amerykańskiej do rodzimej. W którymś tam roku, około 1997, amerykańskich pozycji

wydano 550, rosyjskich - 350. Podczas gdy u nas w Polsce trwała jeszcze fascynacja

(już niezdrowa, bo wydawano „jak leci”) fantastyką amerykańską i z wydanych trzystu

pozycji około dwunastu miało za autorów Polaków.

Rosjanie szybko otrząsnęli się z dominacji USA, choć na początku „ery rynku” też

zachłysnęli się możliwościami otwartych granic, szybko zaczęli kierować się zasadą:

„Jak mam czytać kiepską fantastykę, to niech to będzie kiepska rosyjska, ale lepiej jest

czytać dobrą rosyjską zamiast kiepskiej amerykańskiej”.

Takie podejście czytelnika musiało wpłynąć na postawę wydawców. I tak już,

przynajmniej na razie, zostało - fantastyka w Rosji to ok. 60 procent fantastyki obcej,

reszta - własna. Łatwo to policzyć, bo mimo istnienia Wspólnoty Niepodległych

Państw chyba nigdzie na terenie WNP nie wydaje się fantastyki w innym niż rosyjski

języku. Autorzy uznani, markowi, rasowi, nagradzani i popularni, mimo że mieszkają

czasem w byłych republikach radzieckich, w których dziś językiem oficjalnym jest

inny, piszą po rosyjsku - Henry Lion Oldie w Charkowie, Marina i Siergiej

Diaczenkowie w Kijowie i wielu innych. Diaczenkowie na przykład chyba dopiero w

ubiegłym roku opublikowali pierwszy utwór po ukraińsku, mam na myśli premierę w

tym języku, nie przekład, choć i tych nie było za wiele, a raczej bardzo mało.

Jeśli podążymy tropem myśli Sturgeona i uwzględnimy, że od 1980 roku

publikowaliśmy bardzo mało fantastyki rosyjskiej, jeśli przyjmiemy ostrożnie, że za

wschodnią granicą wydawano, powiedzmy, 150 tytułów w roku, to i tak mamy dobre

prawie pół tysiąca woluminów do przeczytania. Pewnie będziemy czytali.

Mając więc pod bokiem tak wielką obfitość utworów fantastycznych (zakładam, że

dobrych, bo wszak mówimy tylko o owych 10 procent!), nietrudno było wpaść na

pomysł czerpania z tego zasobu z dobrym, jak mi się wydaje, skutkiem. Na dodatek

fantastyka rosyjska kilka miesięcy temu otrzymała na naszym rynku silne wsparcie w

postaci kasowego filmu. Po czytelniczym sukcesie nastąpił kasowy filmowy „Nocnej

straży”, a to będzie miało swoje konsekwencje: zaskoczeni sukcesem „Nocnej straży”

Rosjanie rzucili się do ekranizacji innych swoich autorów - fantastyka rosyjska

powinna wkrótce szerzej objawić się na naszym rynku mediów.

Jaki jest więc stan obecny rosyjskiej fantastyki? Powieści, jak odnotuje uważny

czytelnik fantastyki, na półkach księgarskich są. Opowiadania - pojawiają się. Gorzej

ma się rzecz z nowelami, które to nowele (powiesti), chętnie przez rosyjskich autorów

uprawiane, mogą się w Polsce pojawić chyba tylko w numerze specjalnym „Nowej

Fantastyki”. Jako więc próba rozszerzenia zasięgu i możliwości wydawniczych zrodził

się pomysł na „Almanach rosyjskiej fantastyki”. Tu znajdzie się miejsce dla krótkich i

długich opowiadań, dla nowel i - czego również nie mamy w obfitości na rynku -

publicystyki „Sdiełano w Rossii”. Już wiemy, że na zamówienie napiszą dla nas

artykuły rosyjscy autorzy, dziennikarze i publicyści, tak więc poza tekstami

beletrystycznymi będziemy prezentowali premierowe artykuły o tematyce

interesującej polskiego miłośnika fantastyki. Nie odżegnujemy się też od powieści, od

kolejnych almanachów tematycznych, nie odżegnujemy się od niczego. Od niczego, co

- naszym zdaniem - dobre, ciekawe, profesjonalne.

Od niczego, co się czyta.

Eugeniusz Dębski

Spis treści:

Czarna Ściana.................................................................................................................. 9

Mroczny Bies ................................................................................................................. 83

I. Sfora Zaginionych .................................................................................................. 86

II. Wiedźma ..............................................................................................................132

III. Droga ................................................................................................................. 186

Dzień strachu .............................................................................................................. 232

Portret wiedźmaga w młodości................................................................................... 248

Wygłuszacz .............................................................................................................. 252

Astralna historia ...................................................................................................... 258

Pierwsze odstręczenie ............................................................................................. 266

Sztuczny dobór ............................................................................................................ 275

A niech cię szlag trafi .................................................................................................. 304

Ostatnia esemesowa powieść o miłości .................................................................. 307

Leonid Kudriawcew

urodzony w 1960 roku. Pierwsze opowiadania opublikował w 1984, a

jego pierwsza książka wydana została w 1990 roku. Od 1994 roku

zarabia na życie wyłącznie piórem. Jest laureatem kilku prestiżowych

nagród literackich, w tym Nagrody Funduszu W. P. Astafiewa. Członek

Związku Literatów Rosji. Ma na koncie kilkadziesiąt publikacji w

czasopismach, jego teksty znalazły się w ponad dwudziestu zbiorach

opowiadań, wydał około pięćdziesięciu książek. W Polsce ukazały się

...

Plik z chomika:

JanQ1

Antologia SF - Almanach rosyjskiej fantastyki 01 Mroczny bies.rtf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: