Iwasaki Mineko Gejsza z Gion A5.pdf

(3239 KB) Pobierz
Mineko Iwasaki
współpraca - Rande Brown
Gejsza z Gion
Z angielskiego przełożył Witold Nowakowski
Tytuł oryginału: Geisha. A Life
Wydanie oryginalne 2002
Wydanie polskie 2006
MlNEKO IWASAKI urodziła się w 1949 roku jako Masako
Tanaka. W wieku pięciu lat rozpoczęła naukę w domu gejsz
Iwasaki w Kioto; nadano jej tam pseudonim zawodowy Mineko.
Mając dziesięć lat została oficjalnie adoptowana przez swoją
wychowawczynię, stając się spadkobierczynią rodu i tradycji
Iwasaki. Pięć lat później debiutowała jako dorastająca gejsza,
maiko. W krótkim czasie zdobyła pozycję największej gwiazdy tej
profesji - występowała m.in. przed królową brytyjską. U szczytu
sławy, w wieku 29 lat, wycofała się z czynnego uprawiania
zawodu, zamknęła szkołę i wyszła za mąż. Wraz z mężem i córką
mieszka na przedmieściach Kioto.
RANDE BROWN jest tłumaczką i japonistką, założycielką
fundacji promującej japońską kulturę na terenie Stanów
Zjednoczonych.
***
-2-
Na Dalekim Wschodzie, na Wyspach Japońskich, są szczególne
miejsca, zwane karyūkai, w których rządzą wyłącznie doznania
estetyczne. Są to zamknięte, małe społeczności, w których żyją i
pracują starannie szkolone artystki, znane jako gejsze.
Karyūkai znaczy „świat wierzb i kwiatów”, bo każda gejsza jest
jak kwiat, piękna w niepowtarzalny sposób, i niczym wierzba -
wdzięczna, giętka i silna.
W trzechsetletniej historii żadna z gejsz karyūkai nie
opowiadała publicznie o swoim życiu. Zabrania nam tego
niepisane prawo, więzy tradycji i wyjątkowość naszego
powołania.
Ja jednak czułam, że muszę przemówić. Chciałam, by każdy
wiedział, co naprawdę znaczy być gejszą, wybrać niezwykłe,
niecodzienne życie, pełne wyrzeczeń i wspaniałych doznań. Wielu
uważa, że byłam najlepszą gejszą mojego pokolenia. Cóż, bez
wątpienia najsławniejszą. A jednak w pewnej chwili poczułam, że
się duszę. Musiałam zrezygnować.
Długo czekałam, żeby napisać tę biografię.
Mam na imię Mineko.
Nie jest to imię, które dostałam od ojca w dniu narodzin. To mój
pseudonim zawodowy. Otrzymałam go, gdy skończyłam pięć lat,
od kobiety, która mnie wychowała na prawdziwą gejszę. Jej
rodzina nosiła nazwisko Iwasaki. Tuż po dziesiątych urodzinach
zostałam oficjalnie adoptowana jako spadkobierczyni majątku i
tradycji rodu.
Wcześnie zaczęłam karierę. Już kiedy miałam trzy lata, splot
wydarzeń nakłonił mnie do podjęcia decyzji, że będę gejszą i że
właśnie to chcę robić.
Mając pięć lat, przeprowadziłam się do domu Iwasakich. Rok
później rozpoczęłam właściwą naukę. Byłam zauroczona tańcem.
To właśnie taniec stał się moją życiową pasją i obiektem
-3-
największych poświęceń. Przez całe życie chciałam być najlepsza
w tym, co robię. Udało mi się.
Taniec pozwalał mi przetrwać inne, mniej przyjemne chwile
związane z moją profesją. Czasami było mi bardzo ciężko - nawet
w dosłownym sensie tego słowa. Ważę czterdzieści pięć
kilogramów. Waga kimona wraz z ozdobami głowy wynosi
dwadzieścia kilogramów. To niemało. Cieszyłabym się, gdyby
pozwolono mi wyłącznie tańczyć, ale wymogi były inne: w
piętnastym roku życia debiutowałam jako dorastająca gejsza,
maiko.
Dom gejsz Iwasaki stał w najsłynniejszym i najbardziej
tradycyjnym karyūkai, w dzielnicy Gion Kobu, w Kioto. Właśnie
tam spędziłam wszystkie lata pracy zawodowej.
W Gion Kobu żadna z nas nie mówi o sobie gejszą, czyli
„artysta”, lecz raczej geiko - „człowiek sztuki”. Odmianą geiko,
na całym świecie znaną jako symbol Kioto, jest młoda tancerka,
zwana maiko, czyli „kobieta tańca”. Obu terminów, geiko i
maiko, będę używać w dalszej części książki zgodnie z ich
znaczeniem.
W dniu dwudziestych urodzin „wywróciłam kołnierz”, czyli
przeszłam swoistą inicjację i stałam się dorosłą geiko. Z czasem,
kiedy nabrałam większego doświadczenia, przestał mi się podobać
archaiczny system kształcenia młodych dziewcząt. Próbowałam to
zmienić, zwłaszcza jeśli chodzi o formy edukacji, zależność
finansową i zawodowe prawa gejszy. Niestety, nie udało mi się.
Rozczarowana, postanowiłam zstąpić z piedestału i przejść na
emeryturę. Zrobiłam to, mając dwadzieścia dziewięć lat, u szczytu
sławy i ku przerażeniu części społeczeństwa. Zamknęłam dom
Iwasakich, spakowałam bezcenne kimona i ozdoby, a potem
opuściłam Gion Kobu. Wyszłam za mąż i założyłam prawdziwą
rodzinę.
-4-
W karyūkai mieszkałam w latach sześćdziesiątych i
siedemdziesiątych dwudziestego wieku, w czasie, kiedy Japonia
zmieniała się z państwa feudalnego w prawdziwie nowoczesne
mocarstwo gospodarcze. Mimo to żyłam w zamkniętej enklawie,
w której liczyła się tylko tradycja. Co więcej, sama byłam częścią
tej tradycji.
Edukacja maiko i geiko rozpoczyna się w miejscu zwanym
okiya (kwatera), czyli - tłumacząc to na zachodnią modłę - w
domu gejsz. Tam dziewczęta przechodzą surową szkołę etykiety i
biorą udział w intensywnych lekcjach śpiewu, muzyki i tańca. Pod
pewnym względem takie zajęcia można porównać z ćwiczeniami
primabaleriny, pianistki lub diwy operowej. Właścicielka okiya
dba o to, by jej podopieczne znalazły zatrudnienie, a później - po
debiucie - czuwa nad ich karierą. Młoda geiko mieszka w okiya
przez zakontraktowany okres, zwykle od pięciu do siedmiu lat, i
spłaca dług zaciągnięty wobec domu. Potem staje się niezależną
gejszą i idzie własną drogą, chociaż zazwyczaj utrzymuje kontakt
z dawną protektorką.
Wyjątkiem jest taka geiko, której przeznaczono rolę atotori,
czyli spadkobierczyni rodu. To właśnie ona, z urodzenia lub
poprzez adopcję, nosi nazwisko właścicielki i na zawsze pozostaje
w okiya.
Maiko i geiko występują w eleganckich lokalach
rozrywkowych, znanych jako ochaya, co najczęściej określa się
jako herbaciarnie. Tam biorą udział w prywatnych przyjęciach z
udziałem starannie dobranych klientów. Pokazują się też
publicznie podczas dorocznych świąt i festynów. Najbardziej
znaną z takich imprez są wystawne Miyako Odori (Tańce Wiśni),
ściągające widzów z najdalszych zakątków świata. Miyako Odori
odbywają się co roku w kwietniu, w naszym własnym teatrze
Kaburenjo.
-5-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin