Wykład 8.doc

                                                      Wykład 8                                         10.01.2012

Kontrola i ocena w procesie nauczania.

Kontrola to postępowanie zmierzające do uzyskania informacji w jakim stopniu zostały osiągnięte zaplanowane cele kształcenia.

Rodzaje kontroli:

ü     wstępna

ü     bieżąca

ü     końcowa

ü     odległa ( po 6 miesiącach)- informacje o trwałości wiedzy

Metody bieżącej kontroli:

Ø     konwencjonalne

ü     obserwacja ucznia

ü     kontrola praktyczna

ü     kontrola ustna

ü     kontrola pisemna

Ø     niekonwencjonalne

ü       Testy: otwarte ( zadanie , rozprawka)

ü       krótkiej odpowiedzi: dobieranie, wielokrotnego wyboru, prawda- fałsz

Ocena to osąd i opinia o poziomie wiedzy i umiejętności oparta na wynikach pomiaru dydaktycznego (egzaminu) przeprowadzonego na podstawie ustalonych kryteriów   .                                                               

Wymogi wiarygodności oceny:

ü     trafność

ü     rzetelność

ü     praktyczność

ü     obiektywność

Ocenianie:

·        po co?

·        dlaczego?

·        w jakim celu?

·        jak?

·        kiedy?

·        ile razy?

·        co?

·        kogo?

·        kto?

Ocena wg F. Szloska- to przedstawienie opinii o wynikach.

Uzasadnienie:

ü     to konkrety podparte przykładami

ü     to propozycje prawidłowych rozwiązań

ü     to oceny z uzasadnieniem dotyczące poszczególnych ocenianych części,        a nie całości

ü     przekaz powinien być dwukierunkowy

ü     przekaz powinien być niezwłoczny, od razu po fakcie oceniania

ü     przekaz powinien uwzględniać zarówno pozytywy jak i negatywy wynikające z oceny

ü     należy sprawdzić czy przekaz został zrozumiany

Ocenianie jest procesem zbierania informacji formułowania sądów                              o informacjach i podejmowaniem na ich podstawie odpowiednich decyzji.

Ocenianie:

Ø     to integralna część procesu uczenia się i nauczania

Ø     to proces gromadzenia informacji, diagnozowania osiągnięć i trudności uczniów

Ø     to informowanie ucznia i innych zainteresowanych o osiągnięciach i trudnościach uczniów

Ø     powinno służyć wspieraniu szkolnej kariery uczniów i ich motywowaniu.

Ocena dydaktyczna- (egzamin !!!):

ü     to taka, która uwzględnia wyłącznie spełnienie wymagań programowych

ü     to taka, która uwzględnia inne kryteria poza wymaganiami programowymi, jest oceną społeczno- wychowawczą

Cele oceniania: ( egzamin !!!):

·        monitorowanie rozwoju uczniów

·        diagnozowanie

·        ocena jakości pracy szkoły

·        ocena jakości programów nauczania

·        selekcja uczniów

Cele oceniania:

§        diagnoza

§        informacje o efektywności procesu nauczania

§        ocenianie dla stopnia

§        upowszechnienie osiągnięć ucznia

§        ewaluacja programów nauczania

Rodzaje celów oceniania:

Ø     ocenianie wewnątrzszkolne

Ø     ocenianie zewnętrzne

Ocenianie zewnętrzne to:

ü     podsumowanie określonego etapu kształcenia

ü     zapewnienie lepszej jakości edukacji

ü     ułatwienie porównywalności świadectw

ü     zdiagnozowanie osiągnięć edukacyjnych i braków uczniów

ü     ułatwienie oceny oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych nauczycieli w poszczególnych szkołach

ü     potwierdzenie lub nie wybranej przez szkoły drogi kształcenia

ü     uzyskanie zwrotnej informacji o jakości stosowanych programów zajęć szkolnych

Normy oceny wg W. Okonia:

ü     opis słowny osiągnięć ucznia/ studenta ze względu na określone kryterium i podział punktowy jego skali

ü     wskaźniki określające w miarę dokładnie jakie oceny należy stawiać uczniom/ studentom w zakresie danego przedmiotu lub za jego dzieło

Skale pomiarowe:

·        numeryczne, to skale zazwyczaj kilkupunktowe tworzone dla poszczególnych kryteriów np. 0-3, 0-5, 0-10 itp.

·        słowne, określają częstotliwość, stopień nasilenia występowania danej cechy np. często, rzadko, nigdy, bardzo, umiarkowanie, słabo, wybitny, bardzo dobry, słaby, zły itp.

·        alternatywne, np. tak-nie, zdał- nie zdał, potrafi- nie potrafi itp.

Pytania pomocne przy projektowaniu kryteriów oceniania:

·        Czy dane kryteria są konieczne?

·        czy są wystarczające?

·        czy są niezależne?

·        czy i w jakim stopniu są mierzalne?

·        które kryterium jest najważniejsze?

·        jakie ustalić normy ocen dla danego kryterium?

·        którym z kryteriów zagraża najbardziej subiektywizm?

·        jak z ocen szczegółowych otrzymać ocenę z całości dzieła?

Przykładowe kryteria dotyczą: ( egzamin !!!)

Ø     zrozumienia pojęć

Ø     samodzielnego myślenia, działania

Ø     biegłości

Ø     racjonalnej metody rozwiązywania zadania, problemu

Ø     poprawnego końcowego wyniku

Ø     czasu wykonania itp.

Kryteria oceny działania praktycznego

Funkcje kontroli i oceny: ( egzamin!!!)

1)    informacyjna- dostarcza informacji o osiągnięciach ucznia

2)    regulacyjna- dostarcza informacji zwrotnej dla ucznia o  jego rzeczywistych osiągnięciach

3)    niesienia pomocy- informacje te powinny stać się źródłem poszukiwań skutecznych sposobów uczenia się i doskonalenia samokształcenia

4)    wychowawcza- systematyczne sprawdzanie i ocenianie własnej pracy powinno uczyć krytycznego oceniania własnej pracy, dawać satysfakcje uczniowi z jego pozytywnych rezultatów

5)    kształcąca- mobilizuje ucznia do pracy, rodzi pomysłowość

6)    społeczna- ochrona społeczna przed brakiem kompetencji, obniżeniem wartości intelektualnej i kulturalnej absolwentów szkół

7)    selekcyjna- służy w pierwszej kolejności wyłonieniu uczniów wybitnych i szczególnie uzdolnionych

8)    dydaktyczna- polega na porządkowaniu wiedzy uczniów i wskazywaniu sposobów usunięcia ewentualnych braków i luk

9)    diagnostyczna- pozwalana przewidywanie dalszego rozwoju zawodowego ucznia na podstawie przeprowadzonej analizy efektów kształcenia

10)                       motywacyjna - ma zapewnić właściwy stosunek do pracy                              i obowiązkó...