Sprawozdawczość finansowa
dr Anna Wasilewska
Wykład 1 (28.02.2009r.)
Sprawozdawczość - jest zbiorem różnorodnych zestawień i danych liczbowych dotyczących pewnego okresu opracowanych według ustalonych zasad i wzorów.
Podstawowym celem sprawozdawczości finansowej jest zaspokojenie potrzeb informacyjnych (nt. sytuacji finansowej, wyników oraz ich zmianach), które będą użyteczne dla szerokiego kręgu użytkowników przy podejmowaniu decyzji gospodarczych.
Użyteczność informacji zależy od zapewnienia cech jakościowych, spełnienia kryteriów uznania i wyceny składników tworzących sprawozdanie finansowe.
Najważniejsze cechy jakościowe sprawozdania finansowego:
Cecha
Charakterystyka
Zrozumiałość
Informacje powinny być zrozumiałe dla użytkowników posiadających wiedzę o procesach gospodarczych oraz rachunkowości.Koniecznością jest dokumentowanie przez kierownika jednostki przyjętych rozwiązań, zastosowanej metodologii, podstaw do przyjętych założeń oraz szacunków. Brak jasno formułowanej, udokumentowanej polityki rachunkowości powoduje zaciemnienie obrazu jednostki.
Przydatność/ Istotność
Informacje przydatne, czyli takie, których brak ujawnienia może w znaczący sposób wpłynąć na decyzje ekonomiczne użytkowników. Np. jednostka prowadząca zrównoważoną działalność postanawia zlikwidować segment, który przyniósł straty. Dla użytkowników sprawozdania ważna jest informacja o kosztach i przychodach segmentu przeznaczonego do likwidacji. W przypadku dużego udziału omawianego segmentu w działalności całego przedsiębiorstwa brak informacji mógłby wpłynąć na decyzje użytkowników.
Wiarygodność
Informacje są wiarygodne, gdy nie zawierają istotnych błędów, są bezstronne i wiernie odtwarzają rzeczywistość gospodarczą.
Porównywalność
Przyjęte zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły (art. 5.1).[1]Jednostka może ze skutkiem od 1 dnia roku obrotowego zmienić bez względu na datę podjęcia decyzji dotychczas stosowane rozwiązania na inne przewidziane ustawą. Zmiana dotychczas stosowanych zasad wymaga określenia w informacji dodatkowej wpływu tych zmian na sprawozdania finansowe wymagane innymi przepisami prawa. Ponadto w informacji dodatkowej za rok obrotowy, w którym zmiany te nastąpiły należy podać:* przyczyny tych zmian* określić liczbowo wpływ tych zmian na wynik finansowy* zapewnić porównywalność danych sprawozdania finansowego dotyczących roku poprzedzającego rok obrotowy, w którym dokonano zmian.
Podstawowe założenia (zasady) sporządzania sprawozdania finansowego:
Zasada memoriału
- ujmowania transakcji i innych zdarzeń z chwilą ich wystąpienia, niezależnie od momentu otrzymania lub wydania środków pieniężnych.
Zasada współmierności
przychodów i kosztów
- bierzemy pod uwagę wszystkie przychody z danego okresu i wszystkie koszty, które przyczyniły się do powstania tych przychodów. Wiąże się z tym występowanie dwóch kategorii:a) rozliczeń międzyokresowych czynnych[2]b) rozliczeń międzyokresowych biernych[3].
Zasada ostrożnej wyceny
- poszczególne składniki aktywów i pasywów wyceniane się stosując rzeczywiste poniesione na ich nabycie (wytworzenie) ceny (koszty), z zachowaniem zasady ostrożności, w tym celu w wyniku finansowym bez względu na jego wysokość należy uwzględnić m.in. zmniejszenie wartości użytkowej lub handlowej składników aktywów, w tym również dokonywane w postaci odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych.
Zasada kontynuacji działania
- sprawozdanie finansowe sporządza się przy założeniu, iż jednostka jest w stanie prowadzić swoją działalność i będzie ją prowadzić w przyszłości w nie zmniejszonym istotnie zakresie.
Zasada ciągłości
- przyjęte zasady rachunkowości należy stosować w sposób ciągły, tak aby informacje za kolejne lata były porównywalne.
Zasada istotności
- informacje wykorzystywane w sprawozdaniu finansowym należy pogrupować i utworzyć zagregowane pozycje. Proces agregowania nie może doprowadzić do zagubienia pozycji istotnych.
Zasada niekompensowania
- każdą istotną pozycje należy przedstawić w sprawozdaniu oddzielnie.
Sporządzanie, zatwierdzanie i ogłaszanie sprawozdań finansowych.
Δ Dzień bilansowy
è na ogół 31.12.xxxx.
è dokonanie przekształcenia wyceny bieżącej w wycenę bilansową składników majątku.
· doprowadzenie wyceny rzeczowych składników majątku- rzeczywistej ceny nabycia lub zakupu- do wartości księgowej netto, a więc urealnionej wartości nabycia o skutki ewentualnej trwałej utraty wartości.
· wprowadzenie w niektórych przypadkach zmiany wartości określonej pozycji bilansowej w wyniku zastosowania zasady ostrożnej wyceny np. należności i roszczenia w kwocie wymagającej zapłaty, przeceny zapasów na skutek utraty przez nie wartości.
è wprowadzenie do ksiąg rachunkowych korekt wynikających z przeprowadzonej inwentaryzacji i dokonanej aktualizacji wyceny.
è uzgodnienie ksiąg pomocniczych (ewidencji analitycznej) z księgą główna.
Sporządzenie zestawienia sald i obrotów- do 85 dni po dniu bilansowym.
Δ Do 3 miesięcy pod dniu bilansowym- zamknięcie ksiąg rachunkowych i sporządzenie sprawozdania finansowego (ostateczne zamknięcie ksiąg rachunkowych jednostki kontynuujący działalność powinno nastąpić najpóźniej w ciągu 15 dni od zatwierdzania sprawozdania finansowego za rok obrotowy).
Δ Badanie sprawozdania finansowego- w sytuacjach przewidzianych ustawą.
Δ Udostępnienie wyników akcjonariuszom lub członkom spółdzielni sprawozdania- na 15 dni przed zgromadzeniem.
Δ Do 6 miesięcy po dniu bilansowym- zatwierdzenie sprawozdania finansowego.
Podmiot sporządzający sprawozdanie finansowe
Organ zatwierdzający
Osoba fizyczna
Właściciel
Spółka cywilna
Wspólnicy
Spółka osobowa z wył. spółki komandytowo-akcyjnej
Wspólnicy (właściciele)
Spółka z o.o.
Zgromadzenie Wspólników Zwyczajne
Spółka akcyjna
Zwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy
Spółka komandytowo-akcyjna
Walne Zgromadzenie
Przedsiębiorstwo państwowe
Rada pracownicza, a w przypadku jej braku organ założycielski
Spółdzielnia
Walne Zgromadzenie Członków
Δ W ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego kierownik jednostki powinien je przesłać do ogłoszenia (wprowadzenie do sprawozdania finansowego, bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale własnym, rachunku przepływów pieniężnych oraz opinią biegłego rewidenta, uchwałą o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego oraz decyzję o podziale zysku lub pokryciu straty).
Δ Ogłoszenie nastąpi w Monitorze Polskim B lub Monitorze Spółdzielczym.
Δ W ciągu 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego kierownik jednostki powinien je złożyć do właściwego rejestru sądowego (KRS):
1) Sprawozdanie finansowe (wprowadzenie do sprawozdania finansowego, bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale własnym, rachunek przepływów pieniężnych).
2) Opinię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu (jeżeli jednostka sporządza uproszczone sprawozdanie finansowe w miejsce opinii biegłego rewidenta składana jest informacja o rodzaju tej opinii wraz ze wskazaniem czy zawiera ona dodatkowe objaśnienia)
3) Odpis uchwał bądź postanowień organu zatwierdzającego:
a) o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego
b) o podziale zysku lub pokryciu straty.
4) Sprawozdanie z działalności (w przypadku: spółek kapitałowych, sp. komandytowo-akcyjnych, przedsiębiorstw państwowych i spółdzielni).
Δ Podatnicy podatku dochodowego mają obowiązek złożyć sprawozdanie do urzędu skarbowego w terminie:
· 10 dnia od daty jego zatwierdzenia - podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (wraz z opinią i raportem, a spółki także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe)
· Do 30 kwietnia następnego roku - podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (łącznie z zeznaniem o wysokości osiągniętego dochodu...
d.omi