Wykład do druku.doc

KAPITAŁY

Kapitały (fundusze) własne zgodnie odpowiadają aktywom netto, czyli aktywom pomniejszonym o zobowiązania.

Ujmuje się je w księgach rachunkowych w wartości nominalnej według ich rodzajów i zasad określonych przepisami prawa, statutu lub umowy spółki.

Kapitał własny obejmuje następujące kategorie:

A. Kapitał (fundusz) własny

              I. Kapitał zakładowy

              II. Należne wpłaty na kapitał podstawowy  

              III. Udziały (akcje) własne

              IV. Kapitał (fundusz) zapasowy

              V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

              VI. Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe

              VII. Zysk (strata) lat ubiegłych

              VIII. Zysk ( strata) roku obrotowego

IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego

Treść pozycji pasywów bilansu A.I. – A.IV. oraz A.VI. określa Ksh, statut, umowa o utworzeniu jednostki lub przepisy o gospodarce finansowej. Ich treść różni się zależnie od formy prawnej jednostki.

Pozostałe składniki mają identyczną treść.

Zasady gospodarki finansowej spółek z o.o. określa Ksh i umowa spółki.

Kapitał zakładowy spółki z o.o. wykazują w wartości nominalnej, zgodnej z umową spółki. Kapitał ten obecnie nie może być niższy niż 5000 zł. Udziały mogą być pokrywane pieniędzmi lub aportami. Wkłady w spółce z o.o. powinny być wniesione przed zarejestrowaniem spółki.

Podwyższenie kapitału może nastąpić:

1) wniesienie nowych wkładów

2) przeznaczenie na kapitał zakładowy niepodzielonego zysku ew. mającego postać kapitału rezerwowego

3) w drodze zamiany zobowiązań spółki na kapitał zakładowy

Zmiany do dnia rejestracji w KRS są wykazywane jako: „Pozostałe kapitały rezerwowe”

Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) kwota zaległych wkładów pieniężnych i niepieniężnych (dotychczas niewniesionych).

W świetle Ksh w spółce z o.o. nie powinno mieć miejsca, ponieważ zgłoszenie do KRS kapitału zakładowego lub jego podwyższenie wymaga uprzedniego wniesienia pokrywających go wkładów w pełnej wysokości.

Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna) są to udziały nabyte w drodze egzekucji na pokrycie roszczeń spółki, których nie można było zaspokoić z innego majątku wspólnika w celu ich umorzenia, a także odsprzedaży.

Wycenia się je (w księgach rachunkowych) w cenie ich nabycia, powiększonej o poniesione przez spółkę koszty postępowania egzekucyjnego.

Mogą istnieć i figurować w tej pozycji przez rok od dnia ich nabycia, jeżeli do tego dnia nie zostały sprzedane, to powinny zostać umorzone. Umorzenie może nastąpić:

·         z czystego zysku roku bieżącego (Wn: Rozliczenie WF/Ma: Udziały własne)

·         kapitału rezerwowego utworzonego z zysku w latach poprzednich (Wn: Kapitał rezerwowy/Ma: Udziały własne)

·         drogą obniżenia kapitału zakładowego o ich wartość nominalną, ale nie poniżej 5 tys.zł

Jeżeli jest to strata, a kapitału zapasowego nie wystarcza, to niepokrytą kapitałem zapasowym stratę odnosi się na straty z lat ubiegłych (Rozliczenie WF).

Kapitał zapasowy to kapitał utworzony m.in. z:

·         agia, tj. nadwyżki wartości wniesionych przez wspólników wkładów pieniężnych oraz niepieniężnych nad wartością przejętych za nie udziałów 

·         nadwyżki osiągniętej przy sprzedaży udziałów własnych

·         nadwyżki wartości nominalnej umorzonych drogą obniżenia kapitału zakładowego udziałów nad niższą ceną ich nabycia

·         zysku netto

·         różnic z aktualizacji wyceny rozchodowanych środków trwałych

Kapitał zapasowy zmniejsza:

·         pokrycie straty netto

·         porycie straty na sprzedaży lub umorzeniu drogą obniżenia kapitału zakładowego udziałów własnych

·         podwyższenie kapitału zakładowego.

Kapitał z aktualizacji wyceny – w pozycji tej jednostki wykazują:

1. ustaloną na 1.01.1995 r. różnicę między wartością netto środków trwałych przed i po aktualizacji. Kapitał ten pomniejszają:

·  różnice z aktualizacji wyceny dotyczące rozchodowanych środków trwałych – przenosi się je na kapitał zapasowy

·  odpisy z tytułu trwałej utraty wartości środków trwałych objętych aktualizacją wyceny

2. różnice z wyceny długoterminowych dostępnych do sprzedaży aktywów finansowych w wartości godziwej, różnej od cen nabycia – jeżeli jednostka stosująca rozporządzenie o instrumentach finansowych przyjęła takie rozwiązanie.

3. różnice z wyceny po cenach rynkowych, wyższych od cen nabycia akcji i innych papierów wartościowych zaliczanych do długoterminowych aktywów finansowych przez jednostki nie stosujące rozporządzenia o instrumentach finansowych.

Pozostałe kapitały (fundusze) rezerwowe – tworzone są przede wszystkim z zysku

W spółce z o.o.:

·    służy on przejściowemu zatrzymaniu w spółce zysku netto w celu stabilizowania wysokości dywidendy w latach przyszłych mimo gorszych wyników ekonomicznych

·    może być wykorzystany na pokrycie zadań specjalnych (np. kosztów prac badawczych)

·    tworzony jest w wysokości równowartości nabytych udziałów własnych celem ich umorzenia bez obniżania kapitału zakładowego

·    może być wykorzystany na podwyższenie kapitału zakładowego.

Zysk (strata) lat ubiegłych – może wystąpić w sprawozdaniu finansowym w wyniku braku decyzji co do podziału zysku (pokrycia straty).

Zysk (stratę) z lat ubiegłych mogą u osób prawnych zwiększać:

a)w spółkach kapitałowych - strata na sprzedaży lub umorzeniu udziałów (akcji) własnych drogą obniżenia kapitału zakładowego

b)błędy ujawnione w ciągu roku obrotowego dotyczące lat ubiegłych, za które sprawozdania finansowe zostały już zatwierdzone.

15

Zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym

Element rocznego SF w jednostkach, których SF podlega obowiązkowemu badaniu.

Ponadto zarówno jednostki podlegające, jak i niepodlegające obowiązkowi badania SF (z wyjątkiem jednostek mikro) ujawniają:

· informacje  o stanie kapitałów zapasowych i rezerwowych na początek roku obrotowego, ich zwiększeniach i wykorzystaniu oraz stanie na koniec roku obrotowego ujawniają w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach”

· w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” podają informacje na temat struktury własności kapitału podstawowego oraz liczbie i wartości nominalnej subskrybowanych akcji, w tym uprzywilejowanych.

Zestawienie ma dostarczyć informacji o:

a)       zmianach, jakie nastąpiły w ciągu roku obrotowego w poszczególnych składnikach kapitału (funduszu) własnego i ich przyczynach

b)       kosztach i przychodach, które – w myśl przepisów ustawy – zostały z pominięciem rachunku zysków i strat odniesione na kapitał (fundusz) własny, np.

·  skutki błędów podstawowych

·  wyników ze sprzedaży i umorzenia akcji własnych

c)       wielkości kapitału (funduszu) jaki pozostanie do dyspozycji jednostki – jeśli zostanie zaakceptowana propozycja podziału zysku lub pokrycia straty.

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania

I. Rezerwy na zobowiązania

1.Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

2.Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne

                                          -długoterminowa

                                          -krótkoterminowa

3.Pozostałe rezerwy

                                          -długoterminowe

                                          -krótkoterminowe

Rezerwy – pojęcie „rezerwa” dotyczy wyłącznie już powstałych, ale na razie nie zgłoszonych do zaspokojenia zobowiązań, w tym także rezerw na koszty działalności, zwane w myśl ustawy biernymi rozliczeniami międzyokresowymi kosztów.

Rezerwy powinny być utworzone jeżeli:

a) w wyniku już zaistniałych zdarzeń

b) spoczywa na jednostce zobowiązanie do wydatkowania w przyszłości środków

lub istnieje znaczne prawdopodobieństwo poniesienia straty

c) i możliwy jest racjonalny szacunek kwoty koniecznej do wywiązania się z tego zobowiązania lub straty wymagającej pokrycia.

W pozycji tej mieszczą się zarówno rezerwy na przyszłe zobowiązania, jak również rezerwy na koszty.

Zasady wyceny bilansowej: W uzasadnionej, wiarygodnie oszacowanej wartości.

Rezerwy na zobowiązania (rezerwy właściwe)

Są to wiarygodnie udokumentowane rezerwy na straty, które spowodują wydatki, na skutek m.in.:

1)konieczności wywiązania się z udzielonej osobom trzecim gwarancji, poręczenia, indosowania weksla

2)zawarcia niekorzystnej umowy sprzedaży bądź zakupu, co spowoduje poniesieni...