DIAGNOSTYKA GRZYBÓW
1. Anatomiczna budowa cudeniek:
a) grzyby tworzę plechę, która w ich przypadku nazywana jest grzybnią i może się składać ze:
· strzępek
· pseudostrzępek
· leżących luźno komórek wegetatywnych
b) żeby nie było za prosto, to sama grzybnia może być tworem wielokomórkowym lub komórczakiem (cenocytem)
c) na tym się nie kończy, bo wyróżniamy jeszcze kilka rodzajów samych strzępek:
· wegetatywne
· rozłogowe
· chwytnikowe (np. ryzoidy)
· zarodnikotwórcze (zazwyczaj powietrzne)
2. Systematyka grzybów – podział na podstawie cech morfologicznych, biochemicznych i genotypowych:
a) gromada Zygomycota (sprzężniaki):
· Mucor
b) gromada Ascomycota (workowce):
· Candida (rodzaj Pichia)
· Geotrichum (rodzaj Galactomyces)
· Aspergillus i Penicillium (rodzaj Eurotium)
· Histoplasma i Blastomyces (rodzaj Ajellomyces)
· Trichophyton i Microsporum (rodzaj Artoderma)
c) gromada Basidiomycota (podstawczaki):
· Cryptococcus (rodzaj Filobasidum)
d) grzyby mitosporowe – czyli takie, które nie rozmnażają się płciowo:
· jasnostrzępkowe, o niezabarwionych strzępkach: Fusarium
· ciemnostrzępkowe, wytwarzające melaninę: Alternaria, Cladosporium
3. Cykl rozwojowy grzybów:
a) stadium amorficzne (bezpłciowe)
· w ustroju żywiciela – czyli w tym stadium są grzybki jak wywołują chorobę u człowieka
b) stadium telomorficzne (płciowe)
· poza ustrojem żywiciela, w środowisku zewnętrznym
4. Grzyby ogólnie mogą wywoływać:
a) grzybice układowe
b) grzybice powierzchniowe
c) mikotoksykozy
d) alergie grzybowe (tu de facto wywołują je zarodniki z rodzajów: Cladosporium, Alternaria i Rhizopus)
5. GRZYBICE:
UKŁADOWE
POWIERZCHNIOWE
Osoby podatne
osoby z uszkodzonym układem odpornościowym (zwłaszcza odpowiedzią komórkową):
- po radio/chemioterapii
- po przeszczepie
- chorzy na AIDS
- pacjenci z OIOM-u
- małe noworodki
Praktycznie każdy :D
Czynniki
sprzyjające
1) długotrwała i głęboka neutropenia
2) rozległe rany
3) przewlekłe kaniulowanie (w sensie: kroplówki, żywienie pozajelitowe)
4) długotrwała antybiotyko- i kortykoidoterapia
1) powszechne stosowanie antybiotyków, steroidów i leków immunosupresyjnych
2) korzystanie ze wspólnych urządzeń sanitarnych
3) obuwie z tworzyw sztucznych
Gatunki grzybów
wywołujące
grzybicę
KANDYDEMIA:
1) C. albicans
2) Candida nie-albicans
3) Nie-Candida (Cryptococcus neoformans, Malassezia spp.)
4) z gromady Zygomycetes (Mucor spp.)
DERMATOFITY:
1) Microsporum
2) Trichophyton
3) Epidermophyton
HIALOHYFOMIKOZY i FEOHYFOMIKOZY:
Jasnostrzępkowe i ciemnostrzępkowe np. z rodzaju Fusarium, Scedosporium
Drożdżopodobne z rodzaju Candida
BEZWZGLĘDNIE CHOROBOTWÓRCZE: (te wyżej są oportunistyczne) – grzyby dimorficzne, np. Histoplasma capsulatum, Blastomyces dermatitidis
Rzadziej:
- grzyby drożdżopodobne nie-Candida
- grzyby strzępkowe
Droga
zakażenia
1) endogenna (zakażenia drożdżakowate)
2) egzogenna – inhalacja zarodników, uszkodzona skóra (grzyby strzępkowe)
Tylko egzogennie
Materiały do
badań
1) wymazy
2) krew
3) mocz (nie może być z cewnika, który był długo w pęcherzu)
4) plwocina (NIE ŚLINA!)
5) płyny ustrojowe
6) ropa
7) materiały tkankowe
1) skóra
2) włoski z cebulką
3) paznokcie
4) mikidy
Badania
mikroskopowe
Na kryptokokozę:
1) barwienie Grama
2) barwienie metodą pozytywno-negatywną w celu uwidocznienia otoczek
1) barwienie Grama – wybarwienie zarodników bezpłciowych
2) barwienie Schaeffera-Fultona – wybarwienie zarodników płciowych
3) DMSO – rozpuszczenie keratyny w tkankach i uwidocznienie grzybów zbudowanych z chityny
4) błękit metylenowy z laktofenolem – utrwalacz do preparatów ze zmian łojotokowych lub łupieżu pstrego
Barwienie histopatologiczne – rozróżnienie grzyba od tkanki, np. Gomori-Grocott:
- grzyb barwi się na czarno
- tkanka na zielono
Interpretacja
...
farmacjaUMP