2009 MON Strategia Obronnosci RP strategia sektorowa.pdf

(288 KB) Pobierz
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ
STRATEGIA OBRONNOŚCI
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Strategia sektorowa do
Strategii Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej
WARSZAWA 2009 r.
SPIS TREŚCI
WSTĘP
ROZDZIAŁ I. ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA OBRONNOŚCI
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3
4
1.1.
Środowisko
bezpieczeństwa międzynarodowego
4
Bezpieczeństwo globalne .................................................................................................................... 4
Bezpieczeństwo narodowe ................................................................................................................. 5
1.2. Uwarunkowania polityki bezpieczeństwa i obronnej
6
ROZDZIAŁ II. KONCEPCJA OBRONNOŚCI RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
2.1. Cele strategiczne w dziedzinie obronności
2.2. Podstawowe załoŜenia Strategii Obronności RP
2.3. Obronność państwa w czasie pokoju
2.4. Reagowanie na zewnętrzne zagroŜenie państwa
2.5. Obrona przed agresją zbrojną
7
7
8
9
10
11
ROZDZIAŁ III. SYSTEM OBRONNY PAŃSTWA
3.1. Wymagania wobec systemu obronnego państwa
3.2. Podsystem kierowania obronnością państwa
3.3. Podsystem militarny – Siły Zbrojne RP
3.4. Podsystem niemilitarny – pozamilitarne struktury obronne
12
13
13
14
14
ROZDZIAŁ IV. SIŁY ZBROJNE RP W SYSTEMIE OBRONNYM PAŃSTWA
4.1. Misje i zadania Sił Zbrojnych RP
4.2. Poziom zdolności operacyjnych Sił Zbrojnych RP
4.3. Struktura organizacyjna Sił Zbrojnych RP
4.4. Miejsce i rola organów dowodzenia Sił Zbrojnych RP w podsystemie kierowania
obronnością.
16
16
17
20
23
ROZDZIAŁ V. PRZYGOTOWANIA OBRONNE PAŃSTWA
24
5.1. Przygotowania podsystemu kierowania obronnością państwa
25
5.2. Przygotowania podsystemu militarnego
25
5.3. Przygotowania podsystemu niemilitarnego
26
Rezerwy państwowe ......................................................................................................................... 26
Mobilizacja gospodarki ...................................................................................................................... 27
Militaryzacja....................................................................................................................................... 27
Ochrona obiektów szczególnie waŜnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa ....................... 27
Przygotowania transportu i infrastruktury transportowej ................................................................... 28
Przygotowania słuŜby zdrowia .......................................................................................................... 28
Systemy łączności ............................................................................................................................. 28
Szkolenia obronne i kontrole zadań obronnych ................................................................................ 29
Potencjał naukowy i przemysłowy..................................................................................................... 30
ROZDZIAŁ VI. KIERUNKI TRANSFORMACJI SYSTEMU OBRONNEGO
PAŃSTWA
6.1. Transformacja podsystemu militarnego
6.2. Transformacja podsystemu niemilitarnego
30
31
32
ZAKOŃCZENIE
WYKAZ UśYTYCH SKRÓTÓW
33
34
2
WSTĘP
1.
Na przełomie XX i XXI wieku nastąpiły istotne zmiany w globalnym
środowisku
bezpieczeństwa, które znacząco determinują stan bezpieczeństwa naszego
państwa. Rzeczpospolita Polska umocniła swoją pozycję na arenie
międzynarodowej, stając się liczącym się członkiem Organizacji Traktatu
Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej. W ciągu tego okresu Polska
aktywnie angaŜowała się w międzynarodowe operacje stabilizujące
bezpieczeństwo na
świecie
oraz podjęła wysiłek profesjonalizacji swoich sił
zbrojnych.
W globalnym
środowisku
bezpieczeństwa utrzymuje się stan niskiego
prawdopodobieństwa wybuchu konfliktu zbrojnego na duŜą skalę przy
jednocześnie obserwowanym wzroście moŜliwości wystąpienia konfliktów
o charakterze lokalnym. PowaŜne zmiany zachodzą w przebiegu konfliktu
zbrojnego – skróceniu ulega dynamiczna faza działań
stricte
bojowych,
wydłuŜa się natomiast pokonfliktowy etap działań stabilizacyjnych i odbudowy.
Skuteczne przeciwdziałanie współczesnym zagroŜeniom i wyzwaniom
wymaga całościowego podejścia do bezpieczeństwa w skali międzynarodowej
i narodowej. Wymaga to umiejętności synergicznego wykorzystania
instrumentów dyplomatycznych, ekonomicznych i wojskowych w celu
zidentyfikowania, zapobiegania i rozwiązania konfliktów w ich wstępnej fazie.
Oznacza to równieŜ potrzebę szerszego podejścia do pojmowania
bezpieczeństwa i oparcia go nie tylko na zdolnościach wojskowych i wysiłkach
politycznych, ale równieŜ uwzględnienia w jego ramach takich składników jak
pomoc gospodarcza, technologiczna czy edukacyjna.
Ewolucji ulega myślenie o obronności państwa. W ostatnich latach zaszło
wiele zmian w organizacji obrony narodowej, powodujących,
Ŝe
jest ona
postrzegana w szerszych niŜ tradycyjnie kategoriach. Obecnie obronność jest
dziedziną bezpieczeństwa narodowego, stanowiącą sumę wszystkich
cywilnych i wojskowych przedsięwzięć mających na celu zapobieganie
i przeciwstawienie się wszelkim potencjalnym zagroŜeniom bezpieczeństwa
państwa, zarówno militarnym, jak i pozamilitarnym, mogącym doprowadzić do
kryzysu polityczno-militarnego.
Wspólnie z partnerami i sojusznikami Rzeczpospolita Polska reagować będzie
na współczesne wyzwania i zagroŜenia, kierując się swoimi interesami
narodowymi określonymi w
Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP.
Strategia Obronności RP
przedstawia załoŜenia funkcjonowania obronności
państwa. Określa ona zadania i strukturę systemu obronnego państwa oraz
wyznacza główne kierunki rozwoju poszczególnych jego podsystemów.
Strategia Obronności RP
jest dokumentem konkretyzującym oraz
w
Strategii
rozwijającym zapisy dotyczące obronności zawarte
Bezpieczeństwa Narodowego RP,
przyjętej przez Radę Ministrów, a następnie
zatwierdzonej przez Prezydenta RP w dniu 13 listopada 2007 roku.
Postanowienia niniejszej Strategii stanowią wytyczne dla dokumentów
z dziedziny obronności tworzonych na niŜszych szczeblach.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
3
ROZDZIAŁ I. ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA OBRONNOŚCI
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
1.1.
Środowisko
bezpieczeństwa międzynarodowego
Bezpieczeństwo globalne
8.
Globalne
środowisko
bezpieczeństwa staje się coraz bardziej dynamiczne
i złoŜone. Wraz ze zmianami potencjału gospodarczego, demograficznego,
a takŜe militarnego kluczowych państw, pozimnowojenny porządek
światowy
ewoluuje w kierunku ładu wielobiegunowego.
Intensywność procesu globalizacji w stosunkach międzynarodowych
umoŜliwia współpracę państw i regionów leŜących w znacznej od siebie
odległości oraz sprawia,
Ŝe
system międzynarodowy jest bardziej
współzaleŜny i zintegrowany. Polityka międzynarodowa staje się wypadkową
skomplikowanych powiązań politycznych, gospodarczych i finansowych.
9.
10. Globalizacja wniosła nowe treści do pojmowania bezpieczeństwa
narodowego, zacierając granicę między wewnętrznym a zewnętrznym
wymiarem bezpieczeństwa. Rosnąca współzaleŜność międzynarodowa we
współczesnym
świecie
często skutkuje nieprzewidywalnością wielu zjawisk
i ich pochodnych, których zasięg nie jest ograniczony barierami
geograficznymi czy systemami politycznymi i gospodarczymi. W takim
układzie powiązań powstające zagroŜenia i ryzyka mają charakter globalny,
a podmioty pozapaństwowe mogące ten układ zakłócić, zyskują na znaczeniu.
11.
Środowisko
bezpieczeństwa charakteryzuje się współwystępowaniem
i wzajemnym przenikaniem się zagroŜeń militarnych i pozamilitarnych, często
o charakterze asymetrycznym. Ryzyko konfliktu zbrojnego na duŜą skalę
zmniejszyło się radykalnie, natomiast nie zniknęła groźba konfliktów
o charakterze regionalnym i lokalnym. Konflikt w Gruzji potwierdził aktualność
tradycyjnych zagroŜeń militarnych i znaczenie siły zbrojnej, takŜe w bliskim
otoczeniu Europy. Nie moŜna wykluczyć dalszego wystąpienia zjawisk
konfliktogennych na obszarze postradzieckim, a takŜe nasilenia się sporów na
Bałkanach. PowaŜne zagroŜenie dla bezpieczeństwa na
świecie
stanowią
napięcia na linii Zachód –
świat
muzułmański, a takŜe istnienie szerokiej strefy
niestabilności obejmującej Bliski i
Środkowy
Wschód.
12. DalekosięŜne konsekwencje moŜe mieć teŜ wstrzymywanie się państw od
realizacji porozumień międzynarodowych w dziedzinie nieproliferacji, kontroli
zbrojeń i rozbrojenia oraz
środków
budowy zaufania i bezpieczeństwa.
Istotnym zagroŜeniem dla bezpieczeństwa międzynarodowego pozostają
programy rozwoju technologii nuklearnych oraz rakietowych realizowane w
sprzeczności z rezolucjami Rady Bezpieczeństwa ONZ. Powstałe w ich
wyniku naruszenie regionalnej równowagi wojskowej moŜe stanowić istotne
zagroŜenie dla bezpieczeństwa globalnego.
13. Na czele listy zagroŜeń pozamilitarnych znajdują się zagroŜenia związane
z bezpieczeństwem gospodarczym, a zwłaszcza energetycznym. Rosnące
zapotrzebowanie na surowce energetyczne sprawia,
Ŝe
uŜywane są one do
wywierania nacisku politycznego i coraz częściej zastępują siłę militarną
w realizacji celów polityki państwa. Napięcia wywołane czasowymi
4
ograniczeniami w dostawach gazu do niektórych krajów wskazują na słabość
rynku energetycznego i negatywny wpływ polityki na gospodarkę.
Zintegrowanie
światowego Ŝycia
ekonomicznego, oprócz niezaprzeczalnych
korzyści, niesie równieŜ ze sobą ryzyko wystąpienia kryzysów ekonomicznych
i destabilizacji rynków finansowych. Zmiany klimatyczne mają konsekwencje
o charakterze humanitarnym i politycznym, a walka o dostęp do zasobów
naturalnych staje się coraz częściej przyczyną konfliktów. Inne obszary ryzyka
mające charakter globalny to niekontrolowane migracje ludności z krajów
słabo rozwiniętych oraz epidemie chorób zakaźnych.
14. Istotnymi zagroŜeniami dla
środowiska
bezpieczeństwa są zagroŜenia
o charakterze asymetrycznym. W większości przypadków są one generowane
przez państwa upadające i państwa upadłe. NajpowaŜniejszymi zagroŜeniami
pozostają: terroryzm międzynarodowy, w tym cyberterroryzm i terroryzm
z uŜyciem broni masowego raŜenia; proliferacja broni masowego raŜenia
i
środków
jej przenoszenia; zorganizowana przestępczość międzynarodowa,
opierająca swoją działalność na przemycie broni i materiałów podwójnego
zastosowania, handlu narkotykami i ludźmi oraz na nielegalnych operacjach
finansowych; a takŜe piractwo morskie.
15. Konflikty lokalne na tle etnicznym, religijnym i kulturowym, których podłoŜe
stanowią spory historyczne, geograficzne i narodowościowe, to wciąŜ
powaŜne wyzwanie dla systemu bezpieczeństwa międzynarodowego. Coraz
częściej w konfliktach biorą udział podmioty pozapaństwowe, które poprzez
moŜliwość efektywnego uŜycia siły zbrojnej zagraŜają podstawom
bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Tak złoŜone podłoŜe
współczesnych konfliktów zbrojnych oraz wzajemne przenikanie się
odmiennych zagroŜeń i metod walki wymusza na państwach i organizacjach
międzynarodowych konieczność kompleksowego podejścia do rozwiązywania
konfliktów i szerokiego udziału podmiotów cywilnych w budowie
bezpieczeństwa.
Bezpieczeństwo narodowe
16. Rzeczpospolita Polska jako państwo członkowskie NATO i Unii Europejskiej,
posiadające znaczny potencjał gospodarczy i ludnościowy, jest waŜnym
podmiotem współczesnych stosunków międzynarodowych. Członkostwo
w obu tych organizacjach, jak i strategiczne partnerstwo ze Stanami
Zjednoczonymi Ameryki, wymiernie wzmacniają bezpieczeństwo RP. Polska
pragnie dalej rozwijać przyjazne i partnerskie stosunki ze wszystkimi
sąsiadami.
17. O bezpieczeństwie Polski decydują procesy i zjawiska zachodzące przede
wszystkim w jej otoczeniu. Stabilność Europy
Środkowej
i Wschodniej, ale teŜ
całego obszaru euroatlantyckiego i jego sąsiedztwa rzutuje na
bezpieczeństwo Polski.
18. Prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu zbrojnego na duŜą skalę w dającej
się przewidzieć perspektywie jest niskie. Nie moŜna jednak wykluczyć
wystąpienia w pobliŜu granic RP konfliktu o charakterze lokalnym. Stąd teŜ
Polska będzie utrzymywać zdolności pozwalające na reagowanie na takie
zagroŜenia.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin