Czytanki dla dzieci.pdf

(5662 KB) Pobierz
S Y ST EM A TY C ZN Y K U R S N A U K .
CZYTANKI STOPNIOWANE
DLA D Z I E C I
ZACZYNAJĄCYCH NAUKĘ SYSTEMATYCZNĄ
UŁOŻYŁA
A NIELA
SZYCÓWNA
S T O P IE Ń III
W KRAJU I NA ŚWIEOIE
Wydanie II
Wydawnictwo M. A R C T A w Warszawie.
DRUKARNIA M. ARCTA W W A R SZA W IE, ORDYNACKA 8
1909
PRZEDMOWA.
Książka niniejsza stanowi trzecią i ostatnią, część „Czyta
nek stopniowanych” i jest przeznaczoną, dla dzieci mniej więcej
10—12 letnich. Przypuszcza się, że dzieci takie, prócz większej
biegłości w czytaniu i pisaniu, a co za tem idzie, w ustnem i pi-
śmiennem używaniu języka, posiadają obfitszy zasób wiado­
mości faktycznych, niż czytelnicy dwóch poprzednich książe­
czek. Zdążyły one już poznać swoje najbliższe otoczenie, tak,
że zwykła nauka o rzeczach już im nie wystarcza; przycho­
dzi pora na udzielenie im elementarnych wiadomości z dzie­
dziny geografii, historyi i nauk przyrodniczych.
I pod względem pojęć etycznych w rozwoju dziecka daje
się dostrzedz również pewien postęp: gdy dawniej zdawało
ono sobie sprawę zaledwie z przymiotów dobrego dziecka,
albo z obowiązków ucznia w szkole, teraz ze wzmożoną zdol­
nością do zastanawiania i rozważania, zaczyna pojmować róż­
ne stosunki ludzkie i zdawać sobie sprawę z wynikających
z nich obowiązków.
Zgodnie z tem i treść książki do czytania musi posiadać
zakres szerszy: nie może ona i nie powinna być powtórze­
niem tego, co dziecko słyszy na systematycznych lekcyach
poszczególnych przedmiotów, ale musi być ich dopełnieniem.
Skutkiem tego musi odpowiadać dwóm warunkom:
1)
Wskazywać związek pomiędzy rozmaitemi dziedzinami
wiedzy, tak, aby dopomódz umysłowi dziecka do połączenia
rozproszonych wiadomości w jedną całość i wytworzenia
sobie ogólnego poglądu na przedmiot, którego różne strony
były poznawane oddzielnie.
Warunkowi temu starałam się zadość uczynić przez sto­
sowne ugrupowanie materyału tak, aby artykuły, wiążące się
treścią, stały obok siebie. Za punkt wyjścia biorę zazwyczaj
opis prosty lub poetyczny pewnej miejscowości, około które,
go grupują się w sposób naturalny: artykuły przyrodnicze
i etnograficzne, dotyczące natury i mieszkańców danej oko­
licy, a także podania, legendy, wspomnienia historyczne,
związane z jej przeszłością. Z obrazów tych wysuwają się
również pewne pojęcia etyczne i społeczne, nie jako gotowe
morały, lecz jako wnioski, które wprost wynikają z rozpa­
trzenia poznanych zjawisk i stosunków.
2)
Z chwilą, gdy nauka myśl dziecka rozszerza tak, że
z czterech ścian pokoju wybiegać ona zaczyna na świat sze­
roki, czytanie rzeczy poważniejszych powinno rozwijać w niem
zamiłowanie wiedzy, a nie odstręczać od nauki. Z tego po­
wodu starałam się unikać rzeczy zbyt specyalnych, suchych
i nudnych.
W niniejszem wydaniu, pozostawiając plan całej książki
w zasadniczych jego zarysach bez zmiany, w myśl żądań
współczesnej pedagogiki zwróciłam większą uwagę na war­
tość artystyczną i literacką podanych wyjątków: niektóre więc
ustępy jako przestarzałe i mniej ładne zastąpiłam przez inne
z najlepszych autorów polskich, w tematach zaś do ćwiczeń
stylowych dałam parę pomysłów, dających więcej pola samo­
dzielnej twórczości dziecka.
A u to rk a .
1
.
W iejski kowal.
Pod rozłożystym stoi kasztanem
Kuźnia wśród wiejskiej ustroni;
Silny, barczysty kowal w niej panem,
0 grubej, żylastej dłoni —
A jego ram ion mięśnie stalowe
P otrafią złamać podkowę.
Włos kędzierzawy, czarny i długi,
Tw arz jego, jak dębu kora;
Po czole potu spły w ają strugi
Od r a n a aż do wieczora —
Lecz p atrz y dumnie z swojego domu,
Bo nic nie winien nikomu.
Przez cały tydzień z pod jego strzechy
Słychać gw ar dzielnej roboty,
Słychać sapiące powietrzem miechy
1 spadające w ta k t młoty,
Które tak dźwięczą czysto i śmiele,
J a k dzw ony w blizkim kościele.
Pow racająca dziatwa ze szkoły
Przez drzwi zagląda z rozkoszą;
Bawi ją widok ognia wesoły
I miechów, co się podnoszą, —
I pry sk ający ch na wszystkie strony
Iskier ze sztaby czerwonej.
W niedzielę za to w skupieniu ducha
Czeladce on towarzyszy,
Świątecznych modłów i k aza ń słucha,
A kiedy śpiewy posłyszy,

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin