fabryka amunicji Mosty.pdf

(3095 KB) Pobierz
SZKIC nr 10
Fabryka
amunicji
w Mostach
SZKIC nr 10
Fabryka amunicji
w Mostach
Luty, 2012 r.
Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej "Żółty Domek" uprzejmie prosi
o zgłaszanie się byłych i obecnych mieszkańców Gminy Goleniów, którzy mają
ciekawe wspomnienia, listy, pamiątki itp. i chcieliby je przekazać do zasobów
Ośrodka.
Serdecznie zapraszamy!
Ośrodek Dokumentacji Dziejów Ziemi Goleniowskiej
Tel. 91 418 76 94 lub 91 418 77 12
72-100 Goleniów, ul. Pocztowa 2
www.historia.goleniow.pl
e-mail: historia@goleniow.pl
Autor: Józef Kazaniecki
Niniejszy szkic jest fragmentem niepublikowanej pracy autora:
Lufthauptmunitionsanstalt 2/III Speck. Fabryka amunicji w Mostach.
Fotografie bez podania źródła pochodzą ze zbiorów autora.
Wydanie I
Wydawca: Urząd Gminy i Miasta w Goleniowie
72-100 Goleniów, Plac Lotników 1
Tel. 91 46 98 200 lub 91 46 98 206
www.goleniow.pl
e-mail: promocja@goleniow.pl
ISBN 978-83-927486-9-4
Fabryka amunicji w Mostach
INFORMACJE OGÓLNE
Dzieje fabryki amunicji w Mostach (niem.
Speck),
a konkretnie w Mostach –
Stacja Kolejowa (niem.
Speck Bahnhof)
po dzień dzisiejszy są nieznane.
Z miejscem tym wiąże się historia produkcji bomb oraz amunicji lotniczej,
montaż i składowanie rakiet V-1, badań naukowych dotyczących broni jądrowej
oraz miejsce śmierci setek, a może tysięcy ludzi z całej Europy.
Tadeusz Gasztold w jednej ze swych prac pisze:
"Dzieje obozu w Speck ze
względu na rozmiary liczby zatrudnionych tam robotników zagranicznych wymagają
specjalnych badań"
1
.
Historia Mostów Osiedle rozpoczęła się w 1894 r., z chwilą wybudowania
linii kolejowej Goleniów – Kołobrzeg, a wraz z nią budynku stacji kolejowej
i dwóch budynków mieszkalnych.
Il. 1,
2. Po dzień dzisiejszy na jednym z budynków zachował się dobrze widoczny napis Speck.
Widok współczesny.
16 marca 1935 r. weszła w życie ustawa o rozbudowie Wehrmachtu
i rozpoczęto planową budowę infrastruktury wojskowej i wojennej.
W następnym roku Niemcy rozpoczęły realizację planu czteroletniego 1936-
1940, w ramach którego zbudowano przemysłowe podstawy planowanej wojny.
Na mocy powyższej ustawy, w 1936 r. Wehrmacht zarekwirował od Willego
Laabsa, właściciela fabryki mebli „Willago” w Goleniowie oraz gospodarstwa
rolnego w Danowie ponad 300 ha lasów w pobliżu stacji kolejowej Speck
Bahnhof (Mosty Osiedle). Teren ten przeznaczono pod budowę składów,
1
Tadeusz Gasztold.
Polacy na robotach przymusowych w rolnictwie Pomorza Zachodniego 1939-1945,
s.103.
3
Fabryka amunicji w Mostach
a następnie fabryki amunicji dla niemieckiego lotnictwa – Luftwaffe. W Mostach
utworzono Urząd d/s Lotnictwa (Luftzeugamt
in Speck)
i rozpoczęto budowę
składów amunicji i fabryki, której pełna nazwa brzmiała
Lufthauptmuni-
tionsanstalt 2/III Speck
(Główny Skład Amunicji Wojsk Lotniczych nr 2) w III ber-
lińskim okręgu lotniczym.
Il.
3. Fragment nagłówka jednego z dokumentów z fabryki.
2
Po przejęciu całego obszaru przeprowadzono niezbędne badania
geologiczne, zaczęto prowadzić prace pomiarowe i planistyczne. 11 listopada
1936 r. wykonano pierwszą analizę wód podskórnych na terenie zakładów.
23 lipca 1939 r. uruchomiono dwie studnie głębinowe i zakład wodociągowy.
3
Prace wykonywano na zlecenie Pruskiego Urzędu d/s Wody–Ziemi i Higieny
Powietrza (Preusische
Landesamt für Wasser-Boden und Lufthygiene).
Do kierowania budową fabryki powołano kierownictwo, które organi-
zowało i nadzorowało wszelkie prace z tym związane. Jednocześnie w pobliżu
fabryki prowadzono budowę lotniska wojskowego.
Il.
4. Fragment jednego z listów przewozowych.
4
Bundesarchiv. Reichsanstalt für Wasser- und Luftgüte, sygn. R 154/8305.
Tamże.
4
Tamże.
3
2
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin