Choroba organizmu roślinnego- zakłócony przez czynniki zewnętrzne procesy fizjologiczne na tyle długotrwałe, że prowadzi do zmian strukturalnych tego organizmu zagrażający
istnienia lub normalnemu rozwojowi całej rośliny lub jej części. Symptomatologia- zajmuje się badaniem i klasyfikacją objawów choroby. Roślina chorując zmienia swoją strukturę.
Takie zmiany to objawy- symptomy choroby Obraz choroby- ogół makroskopowych objawów chorobotwórczych rozpatrywanych w określonym stadium choroby danej rośliny.
Objawy właściwe- jest to reakcja gospodarza na dany czynnik chorobotwórczyObjawy niewłaściwe- wszystkie twory wegetatywne lub fruktyfikacyjne tworzone w wyniku
działalności czynnika chorobotwórczego, huby, jemioły. objawy istotne- charakterystyczne dla danej choroby, zawsze z nią związane, np. Rhytisma acerinum
nieistotne-nie wykazują takiej stałości. - hipertrofia- nadmierny rozrost kom.- hiperplazja- nadmierny wzrost liczby komórek- rośliny są większe
Więdnięcie- ulegają nim tylko soczyste narządy roślin (liście). Polega na utraceniu przez tkanki roślinne turgoru, czego następstwem jest zjawisko plazmolizy i spowodowane tym
zwiotczenie narządów gospodarza. Powód zakłóceń w procesie pobierania wody:- mechaniczne uszkodzone korzenie przez pędraki, drutowce, grzyby ; brak tlenu w glebie; zatkanie
wiązek przewodzących strzępkami grzyba (tracheomikoza) lub koloniami bakteri (tracheabakterioza). Przewodzenia wody:- zatanie tkanek soczystych narządów toksynami
wytworzonymi przez patogen działającego w innej części rośliny lub przez zanieczyszczenia powietrza gleby. Transpiracji:- niekorzystne dla roślin czynniki atmosferyczne. Więdnięcia
fizjologiczne:- (odwracalne) mają charakter przejściowy, więdnąca roślina lub jej narząd wraca do stanu normalnego. Więdnięcia patogeniczne- roślina nie potrafi wrócić do stanu
normalnego, kończy się śmiercią osobnika lub narządu.
Przebarwienia- są to wszelkie formy odchyleń w barwie jakichkolwiek miejsc na powierzchni lub wewnątrz chorej rośliny w porównaniu z zabarwieniem całej rośliny: przebarwienia
niekształtne:- brzeg mają niewyraźny, wykazują tendencję do stałego powiększania się aż do ogarnięcia całej powierzchni porażonego narządu (sinizna, brunatnica, przebarwienia liści.
Kształtne- przebarwienia występujące na chorym narządzie z reguły wielokrotnie i po dojściu do określonych rozmiarów nie powiększają się, a ich kontury są wyraźne (przebarwienia
jednorodnie kształtne, nie jednorodnie kształtne) Przebarwienia powierzchniowe, przebarwienia plastyczne:- (wgłębne) ogarnia także głębiej leżące tkani- p dzielimy ze względu na
położenie ich powierzchni w stosunku do powierzchni sąsiednich, zdrowych części rośliny gospodarza. *Plastyczno zwykłe- jego powierzchnia i sąsiadująca zdrowa część rośliny są na
tym samym poziomie. *Plastyczno wklęsłe- powierzchnia przebarwiona leży niżej niż nie przebarwiona- colletotrictum lindenuthnum. *Plastyczno wypukłe- Actinomyces scabies.
Przebarwienia jednobarwne, wielo, oddzielne, zlewne. Przebarwienia nekrotyczne- są mastępstwem obumarcia tkanek (zwykle chodzi w tym przypadku o plamy ciemne: brunatne,
brązowe, czarne. Przebarwienia etiologiczne- są następstwem nagromadzenia się na powierzchni lub we wnętrzu rośliny narządów sprawcy choroby.
Nekrozy- należą do częstych objawów chorobowych u roślin, obumarcie kom czy tkanek nie jest równoznaczne ze zmianą ich zabarwienia, jednak z reguły następuje to wskutek procesów
pośmiertnych; są objawami będącymi efektem chorób polegających na naruszeniu procesów łączenia komórek w tanki, które zaczyna się od zabicia poszczególnych kom a następnie
przechodzi do niszczenia więzi tkankowej. Nekroza całkowita- wskutek choroby umiera cała roślina, Rhizoctania solami. Nekroza częściowa- obumierają tylko niektóre narządy roślin
- acanthostigma parasiticum. Nekroza lokalna- w wyniku choroby umiera tylko część narządu- Closterosporium carpaphilum. Objawy ponekrotyczne- przedwczesne zrzucanie narządów;
usychanie nekrotyczne narządów lub tkanek; powstawanie w martwych tkankach rośliny substancji dla niej trujących; uleganie zabitych tkanek zgniliźnie (chemiczny rozkład) może być
ciekła, marząca się i sucha.Raki- zniekształcenia są następstwem zakłóceń procesów wzrostu roślin. Zniekształcenia zwykłe: wszelkie zmiany kształtu całej rośliny lub jej narządów z
wykluczeniem zmian objętościowych- Ophiostoma ulnii; gnicie drewna, zmiany kształtu, pokroju, symetrii, struktury. Znieształcenia plastyczne- skarłowacenia (antrofia) polega na
niedorozwoju bądź zastoju we wzroście lub pomnażaniu się komurek. Rośliny wukazują mniejsze rozmiary., wybujałości- hipertrofia- nadmierny rozrost kom.- hiperplazja- nadmierny
wzrost liczby komórek- rośliny są większe, dziwotwory- silnie zniekształcone części lub rośliny, nowotwory- twory wyrosłe, Cecydie- narośle, wyrośle
Rany- są następstwem przerwania ciągłości tkanek, powstają w skutek procesów mechanicznych, lub jakos skutek chorobowych procesów przeciwdziałających spoistości tkanek.
Rany zewnętrzne- wnętrze rany narażone na kontakt ze środow zew. Następuje przerwanie ciągłości tkanki okrywającej. I gładkie lub szarpane, II powierzchniowe lub wgłębne, III wąskie
Lub szerokie. Rany wewnętrzne- brak kontaktu rany ze środowiskiem. Doraźne możliwości gojenia ran- 1 wydzielanie subst płynnych (żywice, śluz), 2 mechaniczne uszczelnianie
tkanek przylegających do pow rany, 3 chemiczne zmienianie ścian kom- skorkowacenia. Trwałe możliwości gojenia ran- tworzenie się zasklepów (callus)- zasklep prosty- składa się
wyłącznie z tkanki korkowej, zasklep złożony- tylko w początkach swego rozwoju utworzony jest z jednej tkanki miękiszu, która później różnicuje się stopniowo na inne tkanki.
Przyspieszanie procesu gojenia ran na zdrewniałym narządzie- opatrywanie ran: 1 zmniejszenie pow rany- wygładzenie, 2 zdeynfekowanie ran, 3 Osłonięcie rany masą uszczelniającą.
Rdza kory sosny zwyczajnej. Symtomatologia- na młodych częściach pni i na gałęziach sosny pojawiają się lokalne nabrzmienia na nich z kolei w okresie V do VII ukazują się
pęcherzyki (ecja) z czasem ściany pęcherzyków pękają i wysypują się w postaci żółtego proszku- ecjospory; przebijają się ecja przez korę powodują powstanie ranek, przez które
wycieka żywica; ecja pojawiają się w tym samym miejscu co roku lub co kilka lat. Strona pnia przeciwległa do rany coraz bardziej nabrzmiała; w końcu część Ory znajdująca się
powyżej miejsca porażenia zwykle zamiera; u młodych drzew śmierć może nastąpić po kilku latach, u starszych choroba może trwać dziesiątki lat; jeżeli przyczyną choroby jest
Cronartium flaccidum na liściach drugiego gosp w drugiej połowie lata pojawiają się jaśniejsze lub ciemniejsze brunatne plamki. Etiologia- choroba może być powodowana przez
dwa grzyby rdzawnikowe: Endocronartium Pini i Cronartium flaccidum (gromada Basiodiomycota, klasa Urediiniomycetes rząd uredinales)
Endocronartium pini.- tworzy na nabrzmiałych partiach pni lub gałęzi ecja prze czym jego ecjospory zachowują się jak teliospory- kiełkują w podstawki; zakażają bezpośrednio
sosny z pominięciem drugiego gosp. Cronartum flaccidum- wytwarza na sośnie utwory stadium 0 (piksnia) i utwory stadium I- ecja. Ecjospory porażają drugiego gosp m. In
ciemiężyk wielkokwiatowy. Na tych roślinach powstają uredinia (stadium II i telia stadium III) na dolnej stronie blaszki liściowych. Teliospory kiełują we IX. Z ich pomocą patogen
wraca na sosnę. Igły jednoroczne lub dwuletnie-> pędy> pień> łyko i drewno ulegają hipertrofii> w drewnie grzybnia niszczy kanały żywiczne i promienie rdzeniowe> w postaci tej
grzybni patogen zimuje. Warunki sprzyjające: jednogatunkowe i jednowiekowe drzewostany sosnowe; ubogie i suche siedliska; zaniedbania trzebierzowe lub pomijanie w nich
potrzeby usuwania drzew chorych; wrodzona podatność drzew na chorobę. Ochrona- usuwanie na wiosnę z drzewostanu porażonych drzew lub chorych pędów- zwłaszcza między
15-40 rokiem życia tych drzew; wprowadzenie domiesze innych gat drzew, zwłaszcza liściastych.
Antraknoza fasoli- Colletotrickum lindemuthianum
Biała plamistość liści gruszy- Mycospharella seutina
czarna plamistosc lisci klonu-smołowata plamistość liści klonu- Rhytisma acerinum
czarna plamistość liści rózy- Marsonina rosae
dziurkowatość liści drzew pestkowych- Closterosporium carpophilum
guzowatość korzeni- Agrobacterium tumefaciensa
Holenderska choroba wiązów- Ophiostoma ulmi
huba korzeni- Heterobasidion annosum
huba sosny- Phellinus pini
jesienna osutka sosny- Sclerophoma pythiophila
opieńkowa zgnilizna korzeni- Armillaria ostoyae
osutka jodły- Ascanthostigma parasiticum
parch jabłoni- Venturia inaegualis
parch zwykły ziemniaka- Actinomyces scabies
plamistość zgorzelowa liści platana- Apiognomonia errabunda
rak dębu- Phellinus robustus
rak jesionu- Phellinus punctatus
rak modrzewia- Lachnellula willkommii
rdza kory sosny zwyczajnej- Endocronartium pini, Cronartum flaccidum,
rdza jodły- Melampsorella caryophyllacearum
skrętak sosny- Melampsora pinitorqua
zgorzel siewek drzew liściastych- Oxysporum Schltdl
zgorzel siewek drzew iglastych- Rhizoctonia solani
Białoporek brzozowy- piptporuz betulinus- atakuje i kolonizuje osłabione brzozy i drewno brzozowe; owocniki półkoliste, nerowate, czasem poduszkowate, pow gładka, początkowo
kremowo biała z czasem szarobrązowa; brzeg grubu, zaokrąglony, hymenofor rurkowaty, biały; znaczenie: pasożyt słabości, powoduje intensywną zgniliznę brunatną
Gmatwica chropowata- Duleopsis confragosa- występuje na pniach i gałęziach osłabionych drzew liściastych; owocniki jednoroczne, ułożone dachówkowato, konsolowate, pow
promieniście pręgowana, pomarszczona o zmiennym zabarwieniu, hymenofor rurkowaty, kremowo rdzawy; znaczenie: pasożyt ranowy, powoduje intensywną zgniliznę białą jednolitą.
Huba sosny: phelinsus Pini- najczęściej spotykany w drzewostanie stuletnich; owocniki wieloletnie, półkoliste, konsolowate, z wiekiem kopytowate; pow promieniście spękana,
zielono brązowa, z wiekiem czarna, hymenofor rurkowaty, szarożółty; znaczenie: powoduje zgniliznę białą jamowatą twardzieli Hubiak posp.-Formes fomentanius- występuje na
żywych i martwych drzewach liściastych; owocniki: wieloletnie, kopytowate, pow pofałdowana, zmienna w barwie (szara, szarozielona) z wyraźnymi warstwami kolejnych przyrostów,
hymenofor rurkowaty; znaczenie: pasożyt słabości, wywołuje zgniliznę biała jednolitą b i twardz.
Korzeniowiec sosnowy- Heterolasidion annosum- występuje na żwywych i martwych drzewach oraz krzewach iglastych i liściastych; owocniki: wieloletnie, konsolowate, górna pow
pomarszczona brązowa; grzeg nierówny, falisty, biały do żółtego, hymenofor rurkowaty, biały lub kremowy; znaczenie: wywołuje intensywną zgniliznę białą jamkowatą b i twardz.
Lakowica spłaszczona- Gonadermia aoolanatum- występuje na pniakach i gałęziach drzew liściastych; owocniki: wieloletnie, pałeczkowate, kopytowate, najczęściej spłaszczone, pow
pofałdowana, kakaowa, brzeg tępy, falisty, biały hymenofor rurkowaty; znaczenie: pasożyt słabości ranowy, powoduje silną zgniliznę białą jednolitą Pniarek obrzeżony- Fomitopsis
pinicola- atakuje osłabione i zamierające drzewa iglaste; owocniki: wieloletnie, najpierw guzowate potem kopytowate; górna pow nierówna o zmiennym zabarwieniu; wyraźnie
bruzdowana przez coroczne przyrosty; brzeg ostry do tępego, biały do często wiśniowego, hymenofor rurkowaty; znaczenie: pasożyt słabości, powoduje silną silnie postępującą zgniliznę
brunatną.
Wrościak różnobarwny- trametes persceolar- występuje na pniakach, zamarłych pniakach i gałęziach drzew liściastych; owocniki: jednoroczne, koliste, muszlowate płaskie, bez garbka,
pow nierówna, aksamitna do szorstkiej, krótko owłosiona, wielobarwna; brzeg ostry, falisty, zawsze jaśniejszy, hymenofor rurkowaty; znaczenie: pasożyt słabości, powoduje zgniliznę
białą jednolitą. Żagiew łusowaty- Polyporus squamosus- występuje na pniach i gałęziach żywych drzew liść, najczęściej kasztanowca; owocniki: jednoroczne, ułożone dachówkowato,
bardzo duże, wachlarzowate, wklęśnięte u nasady. Pow kapelusza Świerzego owocnia lepka, kremowa, pokryta łuskami, brzeg cały, cienki, zazwyczaj podwinięty; hymenofor rurkowaty,
kremowy; znaczenie: pasożyt słabości i ranowy, powoduje silną zgniliznę białą jednolitą twardzieli, puźniej bielu Żylica olbrzymia- Phulebiopsis gigantera. Występuje w drzewostanach
iglastych i mieszanych; owocniki jednoroczne, rozpostarte, ściśle przyrośnięte do podłoża, woskowate, z czasem pergaminowate, hymenofor gładki; znaczenie: saprotrof, powoduje
zgniliznę białą, jednolitą drewna.
cllaudiiee