Skrypt - fizjologia.pdf

(2566 KB) Pobierz
Opracowanie zagadnień
egzaminacyjnych z fizjologii
Rok 2011/2012
By Grupa 11 Lekarski
SPIS TREŚCI
Hemostaza i mechanizmy kontroli
.................................................................................................................................................................. 5
1. Sprzężenie zwrotne. (K: 52, T: 12)
................................................................................................................................................... 5
2. Homeostat [konturek 1tomowy: str.54]
................................................................................................................................. 5
3. Serwomechanizm
................................................................................................................................................................................ 6
Pobudliwość i mięśnie
...................................................................................................................................................................................... 7
1. Mechanizm pobudzenia komórek nerwowych – potencjał spoczynkowy i czynnościowy.
............................................... 7
2. Mechanizmy i przyczyny zmiany pobudliwości w komórce pobudzonej...............................................................................
7
3. Przewodzenie stanu czynnego we włóknach nerwowych.........................................................................................................
8
4. Blok hiperpolaryzacyjny i depolaryzacyjny,
............................................................................................................................... 8
5. Sprzężenie elektromechaniczne w komórkach mięśniowych.
................................................................................................ 8
6. Rodzaje skurczów mięśnia szkieletowego.
................................................................................................................................. 9
7. Mechanizm skurczu mięśnia szkieletowego i gładkiego.
....................................................................................................... 10
8. Właściwości fizjologiczne mięśni szkieletowych i gładkich.
............................................................................................... 11
9. Regulacja napięcia mięśni szkieletowych – układ wrzecionowo zwrotny.
........................................................................ 11
10. Rodzaje mięśni szkieletowych...................................................................................................................................................
13
11. Podział czynnościowy mięśni gładkich.
................................................................................................................................... 13
Autonomiczny układ nerwowy
...................................................................................................................................................................... 15
1. Kryteria podziału układu wegetacyjnego.
................................................................................................................................ 15
2. Transmitery i kotransmisja w AUN.
......................................................................................................................................... 16
3. Receptory komórkowe i drugie przekaźniki w UA..................................................................................................................
17
4. Transmisja zwojowa........................................................................................................................................................................
18
5. Synapsa adrenergiczna i cholinergiczna.
.................................................................................................................................. 19
6. Czynnościowy antagonizm i synergizm układu S+ i PS+.
..................................................................................................... 20
7. Odruchy autonomiczne.
................................................................................................................................................................. 20
8. Ośrodkowa regulacja czynności autonomicznych.
.................................................................................................................. 22
Układ nerwowy
.............................................................................................................................................................................................. 23
1. Receptory – kryteria podziału, właściwości fizyczne.
......................................................................................................... 23
2. Odruch, łuk odruchowy, kryteria podziału.
............................................................................................................................ 24
3. Zmysł wzroku: droga wzrokowa, jej etapy i zachodzące na nich procesy fizjologiczna, odruchy źreniczne,
akomodacja oka, widzenie barwne.
................................................................................................................................................. 24
4. Zmysł słuchu, droga słuchowa, jej etapy i zachodzące na nich procesy fizjologiczne, metody badania
analizatora słuchowego.
...................................................................................................................................................................... 25
5. Zmysł równowagi: fizjologiczna odpowiedź na pobudzenie komórek rzęsatych.
........................................................... 27
6. Czucie bólu: receptory bólowe, drogi, ośrodki, rodzaje bólu, modyfikacja czucia bólu.
......................................... 27
7. Zmysł węchu – czynność analizatora węchowego.
................................................................................................................. 29
8. Zmysł smaku – czynność analizatora smakowego.
................................................................................................................. 30
9. Fizjologiczna rola rdzenia kręgowego. Odruchy rdzeniowe.
............................................................................................... 31
10. Drogi zstępujące i wstępujące rdzenia kręgowego.
........................................................................................................... 33
11. Czucie powierzchowne i głębokie, drogi przewodzenia, ośrodki.
.................................................................................... 35
12. Rdzeń przedłużony. Funkcje fizjologiczne rdzenia przedłużonego.
............................................................................... 37
13. Podwzgórze. Funkcje fizjologiczne podwzgórza.
................................................................................................................. 39
14. Układ piramidowy.
........................................................................................................................................................................ 39
15. Układ pozapiramidowy.
................................................................................................................................................................ 40
16. Móżdżek. Funkcje fizjologiczne móżdżku.
............................................................................................................................ 41
17. Twór siatkowaty. Funkcje fizjologiczne tworu siatkowatego.
......................................................................................... 42
18. Układ limbiczny. Funkcje fizjologiczne układu fizjologicznego.
..................................................................................... 43
19. Sen: teorie snu, elektrofizjologia snu, fizjologiczna znaczenie snu.............................................................................
44
20. Odruchy warunkowe – mechanizm powstawania.
.................................................................................................................. 45
21. Warunkowanie klasyczne i instrumentalne.
........................................................................................................................... 46
22. I i II układ sygnalizacyjny.
...................................................................................................................................................... 46
23. Fizjologiczna czynność kory mózgowej: kontrola ruchu, lateralizacja, fizjologia mowy, korowe pola czuciowe,
korowe pola asocjacyjne.
................................................................................................................................................................... 47
24. Procesy pobudzania i hamowania w korze mózgowej.
........................................................................................................ 52
25. Fizjologia snu i jego teorie.
...................................................................................................................................................... 52
Hormony
......................................................................................................................................................................................................... 54
1. Kryteria podziału hormonów.
....................................................................................................................................................... 54
2. Regulacja wydzielania hormonów.
............................................................................................................................................... 54
3. Układ podwzgórzowo-przysadkowy.
........................................................................................................................................... 55
2
4. Regulacja wydzielania i fizjologiczne działania przysadki mózgowej, tarczycy, przytarczyc, trzustki i
nadnerczy.
............................................................................................................................................................................................... 55
5. Regulacja wydzielania i fizjologiczne działanie insuliny, glukagonu, tyroksyny, somatotropiny, parahormonu,
oksytocyny, wazopresyny, kalcytoniny, prolaktyny, hormonów płciowych, aldosteronu i kortyzonu.
.......................... 58
6. Regulacja wydzielania i fizjologiczne działania glikokortykoidów.
.................................................................................... 66
7. Rola hormonów w regulacji gospodarki fosforanowo-wapniowej.
....................................................................................... 66
8. Rola hormonów w regulacji gospodarki węglowodanowej.
.................................................................................................... 67
9. Rola hormonów w regulacji gospodarki białkowej.
................................................................................................................. 69
10. Rola hormonów w regulacji gospodarki lipidowej.
................................................................................................................ 70
11. Hormony płciowe...........................................................................................................................................................................
71
12. Cykl miesięczny.
............................................................................................................................................................................ 73
Nerka
.............................................................................................................................................................................................................. 75
1. Funkcje nerek
................................................................................................................................................................................... 75
2. Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej.
........................................................................................................................... 75
3. Filtracja kłębuszkowa.
.................................................................................................................................................................. 76
4. Transport kanalikowy – transport maksymalny, próg nerkowy.
........................................................................................ 77
5. Mechanizm zagęszczania i rozcieńczania moczu.
................................................................................................................... 78
6. Badania klirensowe.
........................................................................................................................................................................ 80
7. Klirens nerkowy i jego znaczenie diagnostyczne.
.................................................................................................................. 80
8. Regulacja przepływu krwi przez nerki.
..................................................................................................................................... 81
9. Nerkowe mechanizmy zachowania równowagi kwasowo-zasadowej.
................................................................................. 83
10. Czynność wewnątrzwydzielnicza nerek.
.................................................................................................................................. 84
Układ pokarmowy..........................................................................................................................................................................................
86
1. Funkcje żołądka.
............................................................................................................................................................................. 86
2. Motoryka przewodu pokarmowego.
............................................................................................................................................ 87
3. Trawienie i wchłanianie w przewodzie pokarmowym węglowodanów, tłuszczy i białek.
............................................. 89
4. Skład i rola soków (śliny, soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego).
.................................................................... 90
5. Regulacja czynności przewodu pokarmowego.
......................................................................................................................... 91
6. Hormony przewodu pokarmowego.
.............................................................................................................................................. 94
7. Czynność jelita grubego.
............................................................................................................................................................... 96
Układ oddechowy
........................................................................................................................................................................................... 98
1. Tory i tryby oddychania.
............................................................................................................................................................. 98
2. Rola fizjologiczna dróg oddechowych.
...................................................................................................................................... 98
3. Etapy oddychania.
.......................................................................................................................................................................... 99
4. Zmiany ciśnień w drogach oddechowych w trakcie wdechu i wydechu.
.......................................................................... 99
5. Opór dróg oddechowych.
............................................................................................................................................................ 100
6. Całkowita pojemność płuc i jej składowe.
............................................................................................................................. 101
7. Wentylacja płuc całkowita, minutowa i pęcherzykowa.
..................................................................................................... 102
8. Dyfuzja gazów w płucach.
.......................................................................................................................................................... 102
9. Chemorecepcja ośrodkowa i obwodowa.
................................................................................................................................. 103
10. Ośrodek oddechowy.
.................................................................................................................................................................. 104
11. Odruchy z mechanoreceptorów.
............................................................................................................................................. 104
Układ krążenia/fizjologia serca
................................................................................................................................................................... 106
1. Właściwości fizjologiczne mięśnia sercowego.
...................................................................................................................... 106
2. Potencjał spoczynkowy i czynnościowy komórek mięśnia sercowego.
............................................................................. 106
3. Zmiany pobudliwości mięśnia sercowego.
................................................................................................................................ 107
4. Mechanizm skurczu mięśnia sercowego.
................................................................................................................................. 108
5. Automatyzm serca, mechanizm powolnej spoczynkowej depolaryzacji.
........................................................................ 109
6. Wpływ częstotliwości i rytmu pobudzeń na potencjał czynnościowy i skurcz mięśnia sercowego.
........................ 110
7. Fazy cyklu sercowego. Rozkład ciśnień w jamach serca w poszczególnych fazach cyklu skurczowo-
rozkurczowego.
.................................................................................................................................................................................... 111
8. Tony serca......................................................................................................................................................................................
112
9. Tropizmy serca.
............................................................................................................................................................................ 113
10. Regulacja pojemności wyrzutowej i minutowej serca.
..................................................................................................... 113
11. Wpływ układu wegetatywnego na serce.
............................................................................................................................. 114
12. Czynnościowy podział układu krążenia.
................................................................................................................................ 116
13. Krążenie kapilarne – funkcja.
................................................................................................................................................. 117
14. Mechanizm powrotu krwi żylnej do serca.
........................................................................................................................... 118
15. Czynniki kształtujące ciśnienie tętnicze.
............................................................................................................................ 118
16. Rozkład ciśnień w układzie krążenia.
................................................................................................................................... 119
17. Składowe oporu obwodowego.
................................................................................................................................................. 120
18. Ośrodek krążenia – lokalizacja i funkcja.
........................................................................................................................... 121
3
19. Mechanizmy regulacyjne układu krążenia: lokalne (przekrwienie czynnościowe i reaktywne) i układowe
(odruchy z baroreceptorów – odruch Heringa, Cyona-Ludwiga, Bainbridge’a, Betzolda-Jarisha i z
chemoreceptorów oraz wyższych struktur OUN)
...................................................................................................................... 121
20. Tętno – cechy tętna.
................................................................................................................................................................. 123
21. Krążenie żylne – mechanizmy powrotu żylnego..................................................................................................................
124
22. Krążenie mózgowe – funkcja, regulacja.
............................................................................................................................. 125
23. Krążenie wieńcowe – funkcja, regulacja..............................................................................................................................
126
24. Krążenie płucne – funkcja, regulacja.
.................................................................................................................................. 127
25. Krążenie nerkowe – funkcja, regulacja.
.............................................................................................................................. 129
26. Krążenie mięśniowe – funkcja, regulacja.
........................................................................................................................... 130
27. Krążenie płodowe.
...................................................................................................................................................................... 131
Krew
............................................................................................................................................................................................................. 132
1. Funkcje krwi.
.................................................................................................................................................................................. 132
2. Morfologia i fizjologia erytrocytów.
....................................................................................................................................... 133
3. Oporność erytrocytów, czynniki hemolityczne.
.................................................................................................................... 134
4. Transport tlenu i dwutlenku węgla przez krew.
.................................................................................................................. 134
5. Udział hemoglobiny w transporcie gazów, odmiany hemoglobiny i jej pochodne.
...................................................... 135
6. Właściwości fizykochemiczne krwi oraz jej funkcja.
......................................................................................................... 136
7. Udział erytrocytów i osocza w systemach grupowych krwi.
............................................................................................ 136
8. Zasady przetaczania krwi – próba krzyżowa i biologiczna.
............................................................................................. 136
9. Funkcje białek osocza.
................................................................................................................................................................ 137
10. Etapy krzepnięcia krwi.
............................................................................................................................................................ 137
11. Naczyniowe i osoczowe czynniki krzepnięcia......................................................................................................................
137
12. Tor zewnątrz- i wewnątrzpochodny krzepnięcia.
............................................................................................................. 138
13. Rola płytek krwi w krzepnięciu. Koagulanty i antykoagulanty.
..................................................................................... 139
14. Odporność organizmu.
............................................................................................................................................................... 140
15. Morfologia i fizjologia leukocytów.
....................................................................................................................................... 141
17. Odporność komórkowa swoista i nieswoista.
....................................................................................................................... 142
18. Odporność humoralna swoista i nieswoista.
........................................................................................................................ 143
Termoregulacja i przemiana materii
.......................................................................................................................................................... 145
1. Regulacja temperatury w organizmie człowieka (ośrodek termoregulacji).
................................................................. 145
2. Termoliza.
....................................................................................................................................................................................... 145
3. Termogeneza.
................................................................................................................................................................................. 146
4. Mechanizmy termoregulacyjne.
................................................................................................................................................. 146
5. Podstawowa i całkowita przemiana materii.
.......................................................................................................................... 147
4
Hemostaza i mechanizmy kontroli
1.
Sprzężenie zwrotne
. (K: 52, T: 12)
Mechanizm kontroli któremu najczęściej podlegają procesy fizjologiczne w
organizmie, niezbędny w utrzymaniu homeostazy:
• sprzężenie zwrotne z zależnością prostą - stosunek wilekości sygnału wyjściowego E (y)/
wejściowego I(x) jest funkcją przenoszenia układu=> gdy zależność liniowo-proporcjonalna
to y/x=G - wzmocnienie układu.
- ujemne: nadawca => sygnał => odbiorca => zmniejszenie intensywności własnego sygnału,
nadawanego zwrotnie do nadawcy
• utrzymuje w pewnych granicach określoną wartość zadaną zwaną poziomem
regulacji lub poziomem nastawczym, redukując zakłócenia zewn i wewn.
• układ działający na jego zasadzie
1. wielkość danej zmiennej jest kontrolowana przez czujnik
2. wielkośc porównywana jest z wielkością optymalną
3. różnice pomiędzy wielkościami optymalna i bieżąca czyli sygnał odchylenia
zostaje zwrotnie skierowana do mechanizmu wykonawczego aby zmniejszyc
odchylenie i zapewnić powrót do poziomu optymalnego
4. działa na zasadzie pętli otwartej lub zamkniętej
Przykłady:
I. odruchowa regulacja ciśnienia tętniczego krwi.
II. regulacja temperatury ciała
* dodatnie: każde zakłócenie wartości fizjologicznej będzie wzmacniało się w miarę obiegu
informacji w zamkniętej pętli i układ będzie oddalał się coraz dalej od stanu równowagi
homeostatycznej
Przykłady:
I. reakcje autokatalityczne - krzepnięcie krwi
II. pierwsza faza otwarcia szybkiego kanału sodowego
III. zwiększanie siły skurczu mięśni trzonu macicy w miarę rozciągania szyjki macicy przez
główkę płodu
IV. oddawanie moczu
V. ejakulacja
błędne koło chorobowe - przekształcanie sprzężeń zwrotnych ujemnych w dodatnie,
powodując narastanie odchyleń od homeostazy.
2. Homeostat
[konturek 1tomowy: str.54]
Inaczej regulator-
układ, który stabilizuje wielkość regulowaną (wyjściową) i utrzymuje
ją we względnie stałych granicach;
podstawą jego działania jest zamknięta pętla, w której
wielkość regulowana zostaje z powrotem doprowadzona do układu i jest porównywana w
komparatorze z wielkością optymalną. Układ nastawczy odczytuje
sygnał odchylenia
(różnicę
między wielkością regulowaną i optymalną) i modyfikuje działanie pętli (przez sprzężenie
zwrotne), zapewniając powrót wielkości regulowanej do poziomu optymalnego. Miarą
skuteczności, z jaką układ przeciwdziała odchyleniom jest
współczynnik sprzężenia-
stosunek
odpowiedzi, jaka zachodziłaby, gdyby układ nie był kontrolowany przez sprzężenie zwrotne do
odpowiedzi kontrolowanej. Przykładem może być regulacja temperatury (termoreceptory skórne-
ośrodek w podwzgórzu-drżenie mięśniowe i skurcz naczyń krwionośnych/wydzielanie potu i
5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin