Metody badań terenowych.pdf

(16453 KB) Pobierz
MaĘn Hammersley, Atldnson
Pau|
dy
Meto bada terenouł/ch
Przeł'oivł
Stawomir Oyntczyk
Biblioteka
Uniwersytecka
w Warszawie
IDOEqlOBBO
il
ililililililililrililil11ilt|il
lt
til
Zyski S-ka
Wydawnicrwo
Tytułoryginafu
Ethnography. principles in practice
Copyright O 1995 by Martyn Hammersley and paul Atkinson
published by anangement
with Routledge,London
All rights reserved
Copyright @ 2000 for the polish translationby Zyski S-ka Wydawnictwo, pozna
ght
Copyri .
lj Ę..""#..].ff #"'"'.";
Redaktor
MałgorzataWaller
idGio sm
s an
Natomiast dawniejsi spośrÓd
GrekÓw (ktÓrych pisma zagine}y)za-
j ę|i rozw azniej stanowiskopośrednie ędzy chełpliwymwypowiada-
mi
niem twierdze arozpacz|iwąakata|epsją.
Zbyt częstowprawdzie skar-
żyli się oni na trudności prowadzeniubadarii na ciemności, iakich
w
w
pogrąZone
sąrzeczy,i gryzącniejakowędzidło,
dawali Wraz iwojej
niecierpliwości,przecież nie zaprzestali dociekać podjętego tematu
izagłębiaćsię w tajniki przyrody. Czyni|i to w fym zapewneprzeświad-
czeniu, że nad zagadnieniem(czy mozna w ogÓle coświedzieć) nie
na|eżyrozprawiac,|eczraczej podjąćprÓby w tym kierunku. Aprze-
ciez i oni' postugującsięjedynie żywiołowym
pędemrozumu' nie-Irzy-
mali się żadnej
reguły,
|ecz ze wszystkim zdali się na bystrość
rozwa-
zań oraz ustawicznąruchliwość obrotność
i
umysłu.
Franciszek Bacon, Novum Organum
tłum. Wikarjak
Jan
Wydanie I
rsBN 83-7150_704_6
Zysk i S-kaWydawnictwo
poznan
ul. Wielka10,61-774
t e l .( 0 - 6 18 s 3 2 ' i5 1 , 8 5 3 2 6 7 , f a x 8 5 2 6 3 2 6
)
7
Działhandlowy, Zgod'a 60-122
u|.
54,
Poznaft
tel.(0_61) 14 03,8641404
864
e-mail:
sklep@zysk.com.pl
nasza
strona:
www.zysk.com.pl
B[rw-Kk".
SPISTRESCI
Przedmowa do drugiego wydania.....'.'
Podziękowania'.'....'....'.....''.
l. Co to jest etnografia?
l3
i
naturalizm . Antyrealizm polityczna
krytykananrralizmu .
20
Pozyryizm kontra
. Wnioski32
27
Refleks1tvność
2' Projekt badawczy: problemy, przykłady i prÓbki
problcmÓw . Ewolucja
problemÓw
40
dostrzegania
35
badawczych .
Umicjętność
przypadku
i przypadkÓw . DobÓrprÓby w obrębie
47
danego
56
środowisk
DobÓr
3' Dostęp do informacji
65
czy
77
Wcjście środowiska . Podstępcm otwarcie2 , Korzystnei niekorzystnc
do
83
znajomości
4. Relacje w terenie
Picrwszercakcje89. Krcowanicwłasncgo
wizcrunku92 . Cechy osobiste
badacza
. Rolc w badaniach
. Pozycjamarginalna . Prcsjai strcs
l0l
tercnowych
ll7
107
podczasbadantcrenowych
120. Zakonczcnie
bada tcrenowych . Wnioski 129
I27
o
l0
ll
64
89
5. Wypowiedzi członkÓwgrupy:słuchanie zadawanie
pytan '...'...'..'..'''.'...'
1 3 1
i
Wypowiedzi
wywołane spontanicznc . Prowadzcnie
i
133
wywiadu etnografii:
w
jako obscrwacja
dobÓrinformatorÓw . W1rviad
uczcstnicząca . Zadawanic
|46
l40
pyra l5T . Wnioski161
6. Dokumenty
Rodzaje
pisanych ich wykorzystanię . Dokumcnty konrckst 72
źrÓdeł
i
l 65
a
l
163
7' Rejestrowaniei porządkowaniedanych
181
. Dokumcnty . Notatki,
. Trwate
Notatki
terenowe I
18
rcjestrowanic
l9l
195
danych
uwagianalitycznc
orazdzicnnikitercnowc . Przcchowywanicwyszukiwanic
i
196
danych
198. Wnioski208
8. Analiza danych
Konstruowanie 2l4. Konstruowanie
pojęć
220
typologii . Pojęcia wskaŹniki .
i
223
. Teorica metoda
osoby dramatu
porÓwnawcza . Rodzajetcoriif4f .
231
238
Wnioski243
9. Pisanie etnografii
orientacje
z-łtięane crytaniem pisanicm . Etnografia retoryka . Pisanic
z
i
245
a
25l
i autorytet . Pisanici odpowicdzialnoś . Grupycrytelniczc,
258
ć26t
stylci gatlnki264
210
245
7
'':::::.##ffiff
OO ONUGIEGOWYDANIA
-*"il:'wi;y;;rł:.::::**ł:ii?;"l[',Tł""*
autoro
PRZEDMOWA
280
altematywnc . Pogląd
ffffi.;il:'P;;iądy
293
Bibliografia."
"
Od tfumacza
IndeksosÓb
rzeczowy
Indeks
318
319
1?5
268
il.
Wtrakcie.p:".T1^1ffiI,*i*liTilt;l'"''l*;]Ł1lj!ffi
czo Je).liT."T]"j".;;;;"'l;;
gdziewydawa-
zasadni
śmy
.";"#y':,::T':1:
il"J1i,.*',Ę,.:y''^"J:"-ilriiffi
:ix"-1ilix
łosię to konieczne.'
":i#J;i;.
Rozdział"l"napisaliśmy
.Z:::zne)
:Nilość
no-
w
napostęp ornawlanęJ w rozdziale, 'u.i"s"iliśmy dużą
:j.-:::j);';l. 7
*.o*ni.ż
przy
od
^,!i,,",n,,lr komputcrow
części nowa.
;Ywod tam,
i'"'6;r:;;';;;'r'iur'er.''ry
tez rozdział.
Ki:ffi"#lTJil:TiYW1ffi
s"ym
natemat
pisarstwa..ffiffi;;::D:*tsmy
wydaniu
dow""y
pi",w
w
ewi<i badaniach
";;"g^*fi",'ł;l': :tJ::,*
tej
i śmy kwestii.niJ: ży::]^ " "'
:.:
reflcksywnego
;'',;
książkipozosta|eznaczenie
";*.il
-o.y*..
Przewodnim
i
pd ś o !"u ;ilfi ;;;'.i,jŁYJ,T li': fJl;i'lil l:
oejca " i^il
ll;:
*l"''''""u"*;,^3'lffi
Naszym,JunT.*bowiemmetodolo.
.;mł;'il'T."[Jśiogi.,ną,ozpraw^ąnauko.
slę'
poradnikiem
ffiycznym.
wą a
zazębia1ą
badawcza,
poaoJ,i[.];;';ili. inrar<.t1r<a o nich oddzielnie.
gia i metoda,
Nie.sposÓi mÓwić
tworząc.,i.,o,"*uin;i;Ń
co wedługflas ozr'acza
CaĘ rczdzi* r p"s*ięcamy'sprecyzo1aniu' relacjido innychkon-
.i.l,.. w
r.n.rcywn" i;.ti":",.:.go
podejście
od
g,łn.i. etnogiafii, naturali-
cepcjimetodologiczffi "t."ny"t.nu
skupiamystę
\'i kolejnych rozdziałach
zmu ażnono..,...,,i.i;;ffi.
''caty czas
procesubadawczego
aspektach
na bardziejtonttttniJ
uwypuklając.:o.l."#;;:*;Ę:'T;i,.ii1'.,.fJ'L:'x'J#"il
oo
przystępne *:"i';iv*i.i..
bfobardziej
wydanie
Sąprost.
.."un. zagadnienia nie zawsze
'
czytelnicy mogĄ ocenlc'
się to udałJ,tylko
nam
i"t dalece
RozDzlAŁ 1
PoDzlĘKoWANlA
CO TO JEST ETNOGRAFIA?
za pomoc, ktÓrej
Chcielibyśmypodziękować następującymosobom
wydaniem ni-
ua,l"lity nam w trakcię prac nad pierwszym i drugim
pra.
niejszej ksiązki: Sarze Delamont, Anne Murcott oraz pozoStałym
University of
.o*nit.o. śchoolof Social and Administrative Studies,
Stron-
Wales College of Cardiff: Andy'emu Hargreavesowi,Philowi
gowi, Peterowi woodsowi' Johnowi Scarthowi, Peterowi Fostęrowi
rÓwnieżw dzięczniMeryl Baker, stęlli
iRogero*i Gommowi. Jesteśmy
za
ni. .r, Myrtle Robins, Lilian Walsh, Aileen Lodge i June Evison
przepisanie licznych wersji naszegomanuskryptu'
bardzopopularnymsposobemprowadzc-
W ostatnichdziesięcioleciaclr
przez etnografię
proponowane
statosię podejście
,
;i";;;'1 społecznych
ow
i,
i owe. Wynika to. po częśc z r ozc.zar ania
o,J i^""dyscypl i ny j akośc
czas odgrywaĘ dominującą
i,.toau-i itos"io*ymi, ktÓre przez dtugi
znych oraz w obszarachich zastosowan.
nauk społcc
;;ę; większości
taki poziom, ze
bada jakościowychosiągnęła
ou".ni. popularność
Z
wiodącynr. drugiej
dziedzinachstĄ się one podejściem
*.i.noł"i'
'.iui.
;.a'"tstronytensukcesprzyniosłlicznesporyiroznicepoglądÓwwob-
t"o'ii oraz praktykt,a takze pewne kontrorversjeco do rvłaściwej
punktom wi-
;;*'y bada jakościowychi ich celÓw. Ęm rÓznorodnym
nadanofonnalny ksztattw celu wska-
dzeniaistosowanymrorvtiązaniom
Marshall i Rossman( l 989)podają sześć
zaniawielorakich paradygmatÓw.
jakościowych,
natomiastJacob w dziedzinię edukacji znajdu-
form badafr
jakościortych Sta-
w
je siedemaibo osiem odmiennychparadygmatow
w
rÓznorodność tejmaterii
(Jacob,l 987),a podobną
nachZjednoczonych
skim (Atkinson i in., l 988).
e
ennicrwi bry,tyj
row
zna|eżć niezw piśmi
można
Na potrzeby niniejszej ksiązki będziemy interpretowalitennin ,,et.
zbytniej wagi do tego,
nografia''w sposÓb liberalny, nie przywtązując
W
co uważasię' a czego nie uwaza za jej przykłady. naszym rozumie-
niu ten termin odnosi się głowniedo konkrętnejmetody albo do zęsta-
formie wymagają
charakterystycznej
wu metod.W swojejnajbardziej
jawnegobądź
ukrytego,w codzten-
one od etnografa
uczestniczenia,
biegu zdarzen,słll-
nym zyciu |idzi przez dłuzszy
okres,obserwowania
chania rozmÓlv, zadawaniapytafi - jednynr słowęmwymagają zbie-
na
rania wszelkich dostępnychdanych' ktÓre rzucą nieco światła kwe.
stie będąceprzedmioiem badan. Z drugiejjednak strony,o czym bę-
dzie mowa pożnie1, pęwnym sensie wszyscy badacze społecznisą
w
obserwatoramiucze.tni.'ącymi i w związku Z tym granice etnografii
dokonywać
pozostająz konieczności
nieostre'Nie chcemy zwł'aszcza
11
Zgłoś jeśli naruszono regulamin