jĘZYK POLSKI 2014.pdf

(396 KB) Pobierz
Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu.
Układ graficzny ©
CKE 2013
UZUPEŁNIA UCZEŃ
KOD UCZNIA
PESEL
miejsce
na naklejkę
z kodem
UZUPEŁNIA ZESPÓŁ
NADZORUJĄCY
dysleksja
EGZAMIN
W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM
CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA
JĘZYK POLSKI
Instrukcja dla ucznia
1. Sprawdź, czy zestaw zadań zawiera 13 stron (zadania 1–22).
Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś
nauczycielowi.
2. Na tej stronie wpisz swój kod, PESEL i
przyklej
naklejkę z kodem.
3. Na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i PESEL, wypełnij matrycę znaków
oraz przyklej
naklejkę z kodem.
4. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. Wykonuj zadania zgodnie
z
poleceniami.
5. Rozwiązania zadań zapisuj długopisem lub piórem z czarnym
tuszem/atramentem. Nie używaj korektora.
6. W arkuszu znajdują się różne typy zadań. Rozwiązania zadań zamkniętych
zaznaczaj na karcie odpowiedzi w następujący sposób:
•
wybierz
jedną z podanych odpowiedzi i zamaluj kratkę z odpowiadającą
jej literą, np. gdy wybrałeś odpowiedź A:
•
wybierz właściwą odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiednimi
literami, np. gdy wybrałeś odpowiedź FP lub NT:
lub
•
do informacji oznaczonych właściwą literą dobierz informacje
oznaczone liczbą lub literą i zamaluj odpowiednią kratkę, np. gdy
wybrałeś literę B i liczbę
1:
7. Staraj się nie popełniać błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się
pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem
i
zaznacz inną odpowiedź, np.
Arkusz zawiera teksty
liczące więcej niż 250 słów.
KWIECIEŃ 2014
Czas pracy:
90 minut
8. Rozwiązania zadań otwartych zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych
miejscach. Pomyłki przekreślaj.
9. Rozwiązując zadania, możesz wykorzystać miejsce opatrzone napisem
Brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane.
Powodzenia!
GH-P1-142
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 1.–6.
M
ÓJ ZAUŁEK
Mieszkanie, które wynajmuję w centrum Lagos
1
, jest ciągle okradane. Co prawda
mógłbym sobie wybrać Ikoyi
–
bezpieczną i luksusową dzielnicę nigeryjskich bogaczy,
Europejczyków i
dyplomatów, ale jest to miejsce zbyt sztuczne, ekskluzywne, zamknięte
i
pilnie strzeżone. A ja chcę żyć w mieście afrykańskim, przy ulicy afrykańskiej,
w
afrykańskim domu. Jak inaczej mogę poznać to miasto? Ten kontynent?
W moim zaułku rzadko zadomowi się ktoś na dłużej. Ludzie, którzy się tu przewijają, to
wieczni koczownicy miasta, wędrowcy błądzący w chaotycznych i
zakurzonych labiryntach
ulic. Wynoszą się szybko i znikają bez śladu, ponieważ nic właściwie nie mieli. Wszystko
w
ich życiu jest tymczasowe, płynne i kruche. Jest i nie jest. Nawet jeśli jest
– to na jak
długo? Ta wieczna niepewność sprawia, że sąsiedzi z mojego zaułka żyją w ciągłym
zagrożeniu, w niesłabnącym strachu. Rzucili wiejską biedę i przywędrowali do miasta
w
nadziei, że będzie im lepiej. Kto znalazł tu swojego kuzyna, mógł liczyć, że ten go wesprze,
że umożliwi mu jaki taki start. Ale wielu z
tych wczorajszych
wieśniaków nie znalazło nikogo
z bliskich, żadnego współplemieńca. Często nawet nie rozumieli języka, który słyszeli na
ulicy, nie wiedzieli, jak się rozpytać o cokolwiek. Żywioł miasta wchłonął ich, stał się ich
jedynym światem, już nazajutrz nie umieli się z niego wydostać.
Zaczęli budować sobie jakiś dach nad głową, jakiś kąt, jakieś miejsce własne. Ponieważ ci
przybysze nie mieli pieniędzy, bo właśnie udali się do miasta, aby je zarobić (tradycyjna wieś
afrykańska nie znała pojęcia pieniądza), mogli tylko szukać dla siebie miejsca w dzielnicach
slumsów
2
. To niezwykły widok
–
budowa takiej dzielnicy. Najczęściej władze miasta
wyznaczają na ten cel tereny najgorsze
–
bagna, grzęzawiska albo nagie pustynne piaski. Na
takich gruntach ktoś stawia pierwszy szałas. Obok
–
ktoś drugi. Potem
–
następny. Tak
spontanicznie powstaje ulica. Naprzeciw niej posuwa się inna ulica. Kiedy spotkają się
–
utworzą skrzyżowanie. Teraz te ulice zaczną rozchodzić się, kluczyć, rozgałęziać. Tak
powstanie dzielnica. Na razie ludzie zdobywają materiał. Nie sposób dojść
–
skąd? Wykopują
spod ziemi? Ściągają z obłoków? W każdym razie to pewne, że ta rzesza bez grosza niczego
nie kupuje. Na głowach, na plecach, pod pachą znoszą kawałki blachy, desek, dykty, plastiku,
tektury,
karoserii, skrzynek i to wszystko składają, montują, zbijają i zlepiają w coś
pośredniego między budą i szałasem, którego ściany układają się w spontaniczny arcybarwny,
slumsowy kolaż
3
. Żeby było na czym spać, bo często podłoga to grząskie bagno albo ostre
kamienie, wykładają owo pomieszczenie trawą słoniową, liśćmi bananowymi, rafią
4
czy
słomą ryżową. Te dzielnice, te monstrualne afrykańskie
papier-mâché
5
, są zrobione naprawdę
z
byle czego i to one, a nie Manhattan
6
czy paryska Défence
7
, są najwyższym wytworem
ludzkiej wyobraźni, pomysłowości i fantazji. Całe miasta postawione bez jednej cegły,
metalowego pręta, metra kwadratowego szyby!
Na podstawie: Ryszard Kapuściński,
Heban,
Warszawa 1999.
Lagos
–
największe miasto w Nigerii.
Slumsy – w wielkim
mieście dzielnica zamieszkana przez najuboższych.
3
Kolaż
–
kompozycja plastyczna z różnych materiałów i tworzyw (np. druków, fotografii, piasku, słomy).
4
Rafia –
włókno otrzymywane z liści palmowych.
5
Papier-mâché
–
masa papierowa z domieszką kleju, gipsu i krochmalu używana do wyrobu opakowań,
dekoracji, zabawek itp.
6
Manhattan –
najdroższa dzielnica Nowego Jorku.
7
La Défence
– nowoczesna dzielnica
Paryża.
[507 słów]
2
1
Strona 2 z
13
Zadanie 1. (0–1)
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Autor nie zdecydował się zamieszkać
w
Ikoyi, ponieważ
A.
B.
C.
D.
nie mógłby tam poznać prawdziwej kultury afrykańskiej.
nie chciał, aby jego mieszkanie było ciągle okradane.
uważał, że jest to dla niego miejsce
niezbyt
bezpieczne.
nie byłoby go stać na mieszkanie w luksusowej dzielnicy.
Zadanie 2. (0–1)
Które stwierdzenie, dotyczące mieszkańców zaułka, jest sprzeczne z tekstem? Wybierz
właściwą odpowiedź spośród podanych.
A.
B.
C.
D.
Czują się zagubieni w miejskim żywiole.
Nie są w stanie przewidzieć swojej przyszłości.
Przybycie do miasta daje
im
gwarancję poprawy losu.
Pomoc bliskiej osoby może ułatwić
im
osiedlenie się w mieście.
Zadanie 3. (0–1)
Wybierz odpowiedź A albo B i jej uzasadnienie spośród 1–3.
Opisując
w trzecim akapicie
budowę slumsów, reportażysta używa
przede wszystkim czasu
1.
aby
B.
przeszłego,
2.
3.
ukazać dystans czasowy wobec opisywanej
sytuacji.
opisać różnice w sposobach zabudowy
dzielnicy dawniej i
obecnie.
podkreślić dynamizm i ciągłość powstawania
dzielnicy.
A.
teraźniejszego,
Zadanie 4. (0–1)
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Tekst
M
ÓJ ZAUŁEK
jest
przykładem reportażu, ponieważ autor
A.
B.
C.
D.
odtwarza przebieg
opisywanych
zdarzeń, cytując relacje uczestników.
formułuje na podstawie faktów tezę, którą
potem uzasadnia
argumentami.
opisuje sytuacje,
których był naocznym świadkiem lub uczestnikiem.
poddaje w nim szczegółowej analizie sytuację gospodarczą i polityczną kraju.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
Strona
3
z
13
Zadanie 5. (0–1)
Oceń, czy poniższe informacje dotyczące funkcji pytań w pierwszym akapicie tekstu są
prawdziwe. Wybierz T, jeśli informacja jest prawdziwa, lub N – jeśli jest fałszywa.
1.
2.
Podkreślają
przekonanie autora o
słuszności
wyboru miejsca
zamieszkania.
Nadają wypowiedzi zabarwienie emocjonalne.
T
T
N
N
Zadanie 6. (0–1)
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
W
wypowiedzeniu
kończącym tekst
–
Całe miasta postawione bez jednej cegły, metalowego
pręta, metra kwadratowego szyby!
– autor
wyraża
A.
B.
C.
D.
podziw dla
ludzkiej zaradności.
troskę o bezpieczeństwo
lokatorów.
niewiarę w wytrzymałość konstrukcji.
współczucie dla mieszkańców slumsów.
Przeczytaj tekst i wykonaj zadania 7.–11.
O
RZEŁ I SOWA
Na jednym drzewie orzeł gdy z sową nocował,
Że tylko w nocy widzi, bardzo jej żałował.
Dziękowała mu sowa za politowanie
1
.
Wtem, uprzedzając jeszcze zorza i świtanie,
Wkradł się strzelec pod drzewo; sowa to postrzegła
I do orła natychmiast z przestrogą pobiegła.
Uszli śmierci; a wtenczas rzekł orzeł do sowy:
„Gdybyś nie była ślepą, nie byłbym ja zdrowy”.
Ignacy Krasicki,
Bajki,
Kraków 1975.
1
Politowanie
–
współczucie, litość, często z odcieniem lekceważenia lub pobłażliwości.
Zadanie 7. (0–1)
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Zachowanie sowy wobec orła świadczy o jej
A.
B.
C.
D.
małostkowości.
wytrwałości.
wyniosłości.
szlachetności.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
Strona 4 z
13
Zadanie 8. (0–1)
Dokończ poniższe zdanie – wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
Zdarzenie ze strzelcem spowodowało, że
A.
B.
C.
D.
stosunki między ptakami się nie zmieniły.
opinia orła o sowie się potwierdziła.
relacje między ptakami się pogorszyły.
zdolności sowy zostały docenione przez orła.
Zadanie 9. (0–1)
Które powiedzenie zawiera myśl podobną do morału wynikającego z bajki? Wybierz
właściwą odpowiedź spośród podanych.
A.
B.
C.
D.
Nie ma nic gorszego nad udawanie dobroci.
Bywa, że i w słabości czasem siła tkwi.
Poznać po mowie, co kto ma w głowie.
Nie chwal dnia przed zachodem słońca.
Zadanie 10. (0–1)
Oceń poprawność stwierdzeń zamieszczonych w tabeli.
Utwór
O
RZEŁ I SOWA
jest bajką, ponieważ
1.
2.
3.
4.
bohaterowie
zwierzęcy reprezentują określone
typy ludzkie.
ze zwięźle opisanego
zdarzenia wynika pouczający
wniosek.
występujące w nim postaci są szczegółowo scharakteryzowane.
wypowiedzi postaci są zapisane w formie mowy zależnej.
Wybierz właściwą odpowiedź spośród podanych.
A.
B.
C.
D.
Tylko
stwierdzenie
1. jest
poprawne.
Tylko
stwierdzenia
1. i 2. są poprawne.
Tylko
stwierdzenie
2. jest poprawne.
Tylko
stwierdzenia
3. i
4.
są poprawne.
PRZENIEŚ ROZWIĄZANIA NA KARTĘ ODPOWIEDZI!
Strona 5 z
13

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin