materialy.pdf

(283 KB) Pobierz
Postępowanie administracyjne
POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE CZ I
Sprawa administracyjna jako przedmiot postępowania administracyjnego
Sprawa administracyjna
– jest to zespół okoliczności prawnych i faktycznych, w
których organ administracji publicznej stosuje normę prawa administracyjnego w celu
ustanowienia po stronie określonego podmiotu ( podmiotów) sytuacji prawnej w
postaci udzielania żądanego uprawnienia albo w postaci obciążenia z urzędu
określonym obowiązkiem.
Przedmiotem procesu administracyjnego jest konkretna sprawa indywidualnego
podmiotu, w której na podstawie przepisów prawnych, organy administracji
publicznej są władne podjąć decyzję administracyjną, albo orzekając w niej o
uprawnieniach lub o obowiązkach indywidualnego podmiotu, albo stwierdzając o
niedopuszczalności orzekania. W ujęciu kodeksowym przedmiotem postępowania
administracyjnego jest sprawa indywidualna rozstrzygana przez organ administracji
publicznej w drodze decyzji administracyjnej;
Postępowanie administracyjne jest łańcuchem czynności formalnych, podejmowanych
przez władzę administracyjną i osoby zainteresowane przy wykonywaniu przepisów
prawa administracyjnego. Na ten ciąg czynności formalnych składają się działania
prawne i faktyczne.
Sprawa administracyjna
Decyzje administracyjne na gruncie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy – art. 9 ust. 1 pkt. 14 dotyczą:
a) uznania lub odmowy uznania danej osoby za bezrobotną oraz utraty statusu bezrobotnego,
b) przyznania, odmowy przyznania, wstrzymania lub wznowienia wypłaty oraz utraty lub
pozbawieniu prawa do zasiłku, stypendium i innych finansowanych z Funduszu Pracy
świadczeń niewynikających z zawartych umów,
c) obowiązku zwrotu nienależnie pobranego zasiłku, stypendium, innych nienależnie
pobranych świadczeń lub kosztów szkolenia i przygotowania zawodowego dorosłych
finansowanych z Funduszu Pracy,
d) odroczenia terminu spłaty, rozłożenia na raty lub umorzenia części albo całości
nienależnie pobranego świadczenia udzielonego z Funduszu Pracy, należności z tytułu zwrotu
refundacji lub przyznanych jednorazowo środków, o których mowa w art. 46, oraz innych
świadczeń finansowanych z Funduszu Pracy, o których mowa w art. 76 ust. 7a;
Orzeczenie sądu:
”Ustawa z 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w
art. 9 ust. 1 pkt 14, zawiera w swej treści katalog wydawanych decyzji, który jest katalogiem
zamkniętym. Oznacza to, że tylko w sprawach wymienionych w tym przepisie wydawane są
rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnej”
(Wyrok WSA w Rzeszowie z dnia
06.03.2012 II SA/Rz 1275/11)
Strony w postępowaniu administracyjnym
Strona
- to każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo, kto
żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek (art. 28 kpa).
Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i
samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne - również jednostki
nieposiadające osobowości prawnej.(art. 29 kpa)
Interes prawny
–pojęcie interesu prawnego, użyte w art. 28 k.p.a, rozumiane w
bezpośrednim znaczeniu tego pojęcia oznacza interes oparty na prawie lub chroniony przez
prawo.
Mieć interes prawny w postępowaniu administracyjnym znaczy to samo, co ustalić
przepis prawa materialnego powszechnie obowiązującego, na podstawie którego można
skutecznie żądać czynności organu z zamiarem zaspokojenia jakiejś własnej potrzeby albo
żądać zaniechania lub ograniczenia czynności organu, sprzecznych z potrzebami danego
podmiotu (wyrok NSA z dnia 27.9.1999 r., IV SA 1285/98, niepubl.).
Interes faktyczny-
Osoba ma interes faktyczny wtedy, gdy jest bezpośrednio
zainteresowana rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, jednak nie może oprzeć tego
zainteresowania na przepisach prawa powszechnie obowiązującego mającego stanowić
podstawę skierowanego żądania stosownych czynności organu administracji. Taka osoba nie
jest stroną postępowania administracyjnego (postanowienie NSA - Ośrodek Zamiejscowy w
Łodzi z dnia 19 stycznia 1996 r. SA/Ł 1843/95).
Badanie przymiotu strony przez organ I instancji:
Artykuł 61a kpa przesądza o tym, że organ administracji publicznej, gdy stwierdzi, że
żądanie wszczęcia postępowania zostało wniesione przez osobę niebędącą stroną, wydaje
postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania, na które służy zażalenie.
Badanie przymiotu strony przez organ II instancji:
„Konsekwencją uznania przez organ odwoławczy, że podmiot wnoszący odwołanie nie jest
stroną, powinno być umorzenie postępowania odwoławczego na podstawie art. 138 § 1 pkt 3
k.p.a., a nie stwierdzenie niedopuszczalności odwołania" (wyrok NSA z dnia 2 grudnia
2008r(II GSK489/08),
"Uczestniczenie jakiejś osoby (fizycznej lub prawnej) w postępowaniu administracyjnym
samo przez się nie czyni z niej strony. Musi ona wykazać, że ma materialnoprawny interes
uczestniczenia w tej sprawie"; (wyrok NSA z dnia 10 maja 2001rI SA 2595/99)
Orzeczenia sądów:
Na gruncie art. 28 k.p.a. przyjmuje się, że gdy decyzja rozstrzyga o prawach i
obowiązkach konkretnego podmiotu - postępowanie dotyczy jego interesu prawnego lub
obowiązku bezpośrednio. Gdy zaś decyzja rozstrzygająca o prawach i obowiązkach jednego
podmiotu odnosi skutek wobec praw i obowiązków innego podmiotu - postępowanie dotyczy
interesu prawnego lub obowiązku tego innego pomiotu w sposób pośredni, przy czym przepis
art. 28 k.p.a. nie stawia wymogu, aby postępowanie administracyjne dotyczyło interesu
prawnego podmiotu w sposób bezpośredni.” ( NSA II GSK 5/12)
„Cechami interesu prawnego, o którym mowa w art. 28 k.p.a. jest to, że jest on
indywidualny, konkretny, aktualny, sprawdzalny obiektywnie, jego istnienie znajduje
potwierdzenie w okolicznościach faktycznych, będących przesłankami zastosowania przepisu
prawa materialnego. Postępowanie administracyjne dotyczy interesu prawnego konkretnej
osoby wówczas, gdy w tym postępowaniu wydaje się decyzję, która rozstrzyga o prawach i
obowiązkach tej osoby lub rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach innego podmiotu
wpływa na prawa i obowiązki tej osoby”. (VI SA/Wa 1868/12 )
„Stwierdzenie istnienia interesu prawnego w rozumieniu art. 28 k.p.a. wymaga
ustalenia związku o charakterze materialnoprawnym między obowiązującą normą prawa, a
sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa, polegającego na tym, że akt stosowania tej
normy (decyzja administracyjna) może mieć wpływ na sytuację prawną tego podmiotu w
zakresie prawa materialnego. Interes taki powinien być bezpośredni, konkretny i realny.
Powinien on także znajdować potwierdzenie w okolicznościach faktycznych sprawy, które
uzasadniają zastosowanie normy prawa materialnego”. (II SA/Gd 73/12)
Podmioty na prawach strony
1. Organizacje społeczne
Organizacja społeczna nabywa prawa procesowe po spełnieniu 2 przesłanek:
Jest to uzasadnione celami statutowymi organizacji, sprawa będąca
przedmiotem postępowania mieści się w celach określonych w statucie
organizacji;
Zachodzi potrzeba ochrony interesu społecznego, okoliczność ta zaistnieje
wtedy, gdy skutki decyzji wpływać będą na sytuację prawną strony i innych
podmiotów, na otoczenie.
Do praw procesowych organizacji należą:
Żądanie wszczęcia postępowania w sprawie indywidualnej;
Gdy przepisy prawa materialnego dopuszczają wszczęcie postępowania z urzędu. Organ
uznając żądanie za słuszne wydaje postanowienie o wszczęciu postępowania z urzędu. Na
takie postanowienie nie przysługuje zażalenie. Zażalenie przysługuje (a następnie skarga do
SA) na postanowienie odmowne.
Dopuszczenia jej do toczącego się już postępowania.
Dopuszczenie następuje w drodze postanowienia. Organ administracji publicznej może
podjąć postanowienie o nie dopuszczeniu organizacji społecznej do udziału w postępowaniu.
Musi je uzasadnić wykazując w jakim zakresie udział ten nie ma uzasadnienia w interesie
społecznym i celach statutowych.
2. Prokurator
Kodeks postępowania administracyjnego przyznaje prokuratorowi następujące prawa
procesowe:
Jeżeli w danej sprawie administracyjnej nie toczyło i nie toczy się postępowanie,
prokurator ma prawo zwrócić się do właściwego organu administracyjnego z żądaniem
wszczęcia postępowania. Przesłanką wszczęcia jest usunięcie stanu niezgodnego z prawem.
Jeżeli postępowanie w danej sprawie się już toczy, prokurator ma prawo udziału w
każdym stadium postępowania, w celu zapewnienia by postępowanie i rozstrzygnięcie
sprawy było zgodne z prawem.
Jeżeli postępowanie zostało zakończone, to prokuratorowi przysługują 2 środki
zaskarżenia:
sprzeciw w drodze administracyjnej, który może spowodować wszczęcie
postępowania w jednym z trybów nadzwyczajnych (tj. wznowienie postępowania,
stwierdzenie nieważności decyzji, uchylenie lub zmianę decyzji)
skarga do NSA.
3.
Rzecznik Praw Obywatelskich
Rzecznik Praw Obywatelskich posiada następujące prawa procesowe:
Żądanie wszczęcia postępowania administracyjnego. Z tym żądaniem RPO występuje
wtedy, gdy zachodzi konieczność ochrony praw i wolności człowieka i obywatela.
Uczestniczenia w postępowaniu administracyjnym na prawach przysługujących
prokuratorowi.
Wnoszenie skarg do sądu administracyjnego
Terminy w postępowaniu administracyjnym
Terminy w postępowaniu administracyjnym- Rozdział X kpa, art. 57-60
Obliczanie terminów:
Jeżeli początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie (np. doręczenie
decyzji), przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło,
to upływ ostatniego dnia z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.
Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu
uważa się najbliższy następny dzień powszedni. Wg kpa, dniem ustawowo wolnym od pracy
jest także sobota.
Skuteczne dla zachowania terminu jest złożenie pisma w urzędzie pocztowym lub
urzędzie konsularnym. Decyduje data stempla pocztowego
Terminy określone w tygodniach
kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu,
który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu.
Terminy określone w miesiącach
kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu,
który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu
nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca
W postępowaniu administracyjnym wyróżnia się następujące rodzaje terminów:
ustawowe i wyznaczone
zawite i zwykłe (instrukcyjne)
minimalne i maksymalne
Terminy ustawowe
oznacza sam ustawodawca. Nie mogą być skracane ani wydłużane.
Uchybienie terminu przez stronę skutkuje bezskutecznością czynności. W przypadku
niezachowania terminu ustawowego przez stronę, może ona jednak złożyć wniosek o
przywrócenie terminu. W przypadku organów administracji, uchybienie terminowi
ustawowemu nie powoduje bezskuteczności czynności procesowej, a jedynie jej wadliwość.
Terminy wyznaczone -
określone przez organ prowadzący postępowanie administracyjne
(np. termin do złożenia wyjaśnień). Terminy te mogą być skracane lub wydłużane przez organ
na wniosek strony.
Terminy zwykłe (instrukcyjne)
mają na celu przyspieszenie i usprawnienie
postępowania administracyjnego. Ich uchybienie nie powoduje żadnych negatywnych
skutków, poza wydłużeniem postępowania.
Terminy zawite
– ich uchybienie powoduje nieważność i bezskuteczność czynności
dokonanej po ich upływie (np. termin 7 dni na złożenie zażalenia, 14 dni na
wniesienie odwołania). Terminy zawite są z reguły terminami przywracalnymi.
Termin maksymalny (ad quem)-
maksymalne termin załatwienia sprawy. Jest zależny od
charakteru sprawy. Może być terminem ustawowym lub wyznaczonym przez organ
administracyjny.
Termin minimalny
-termin, po upływie, którego dokonuje się czynności - np. rozprawa
może się odbyć po upływie 7 dni od doręczenia wezwań).
Przywrócenie terminu
To instytucja procesowa, która ma na celu ochronę jednostki przed negatywnymi
skutkami uchybienia terminu do podjęcia czynności przez stronę (uczestnika) postępowania.
Przesłanki przywrócenia terminu:
Uprawdopodobnienie braku swojej winy - brak winy zachodzi w sytuacji, gdy
przeszkody nie można było, według obiektywnych kryteriów, usunąć; tzn., jeżeli
zaszły przeszkody niemożliwe do przezwyciężenia;
Złożenie wniosku o przywrócenie terminu
Dochowanie terminu (7 dni) do wniesienia prośby o przywrócenie terminu,
Dopełnienie wraz z wnioskiem czynności, dla której termin był ustanowiony
O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od
postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie.
Terminy załatwiania spraw
Terminy załatwiania spraw przez organy- Rozdział VII, art. 35- 38 kpa
Niezwłocznie
powinny być załatwiane te sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów,
mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem
wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane z urzędu
organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie
danych, którymi rozporządza ten organ.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin