budowa eksploatacja naprawa cała cz3.pdf

(3907 KB) Pobierz
Rysunek 4 10
REGULATOR PRĄDNICY
a - widok po zdjęciu pokrywy, b - schemat
elektryczny
1 - jarzmo styku stałego regulatora napięcia,
2 - zwora regulatora napięcia, 3 - zwora
ogranicznika prądu, 4 - zwora wyłącznika
samoczynnego, 5 - ogranicznik, 6 - jarzmo
styku stałego samoczynnego wyłącznika, 7 -
rezystor regulatora napięcia, 8 - jarzmo styku
stałego ogranicznika prądu
Rysunek 4.11
REGULATOR ALTERNATORA
a - widok po zdjęciu pokrywy, b - schemat
4
elektryczny
1 - górny styk stały, 2 - dolny styk stały, 3 -
zwora, 4 - rezystor, 5 - wspornik regulacyjny
samoczynnego wyłącznika, wywołując w rdzeniu strumień magnetyczny
„przeciwny" do strumienia wytworzonego przez uzwojenie napięciowe. Siła
przyciągająca zworę maleje, styki rozwierają się pod wpływem działania
sprężyny na zworę wyłącznika, następuje przerwanie obwodu prądnica-aku-
mulator. Wartość prądu płynącego z akumulatora do prądnicy, potrzebnego
do przerwania obwodu prądowego jest duża i wynosi 16 A.
• Szczelina pomiędzy stykami włącznika powinna być równa 0,45±0,06 mm,
a zwarcie styków powinno następować przy napięciu prądu wytwarzanego
w prądnicy równym 12,4...12,8 V.
Regulator napięcia umożliwia utrzymanie wartości napięcia prądu wytwarza-
nego przez prądnicę w określonych granicych. Przekroczenie tych wartości
napięcia spowodowałoby „przepalenie się" odbiorników elektrycznych (np.
żarówek), nadmierne ładowanie, „wygotowanie" albo zniszczenie akumula-
tora.
Regulacja napięcia polega na włączaniu w obwód uzwojenia wzbudzenia
prądnicy dodatkowego rezystora w chwili, gdy napięcie na zaciskach prądnicy
przekracza ustaloną wartość. Przyciągnięcie żwory i rozwarcie styków powo-
duje więc zwiększenie rezystancji uzwojenia prądnicy, a tym samym osłabie-
nie prądu magnesującego i zmniejszenie napięcia prądu na zaciskach prądni-
cy. Zmniejszenie napięcia powoduje spadek wielkości strumienia magnetycz-
nego przyciągającego zworę, połączenie styków regulatora i wyeliminowanie
dodatkowego rezystora z obwodu, a tym samym wzrost napięcia.
• Szczelina pomiędzy stykami regulatora napięcia samochodu FIAT 126P
powinna wynosić 0,99...1,11 mm. Napięcie musi być utrzymywane w grani-
cach 13,9...14,5 V.
144
Ogranicznik prądu
chroni prądnicę przed przeciążeniem. Jego budowa jest
zbliżona do budowy regulatora napięcia, a działanie polega na rozwieraniu
styków przy określonym natężeniu i włączeniu dodatkowego rezystora (szere-
gowego) w uzwojenie wzbudzenia.
Szczelina pomiędzy stykami ogranicznika prądu powinna zawierać się w gra-
nicach 0,99...1,11 mm.
Kontrola regulatora prądnicy ma na celu sprawdzenia działania lub doprowa-
dzenie jego parametrów do wymagań zgodnych z ustalonymi przez producen-
ta. Regulacja polega na odpowiedniej zmianie naciągu sprężyn odciągających
zwory poszczególnych elementów regulatora. Czynności te powinny być
wykonywane w ASO.
W przypadku- regulacji we własnym zakresie, należy ponowić pomiar po
założeniu i przykręceniu pokrywy regulatora napięcia, ze względu na jej wpływ
magnetyczny i możliwości zmian napięcia. Jeżeli regulowane wartości nie
mieszczą się w ustalonych tolerancjach, regulacja powinna być powtórzona.
Regulator a l t e r n a t o r a
4.2.4
Alternator współpracuje z regulatorem napięcia typu wibracyjnego, jak np.:
AD1/14W Bosch, RC2/12D Magnetti-Marelli lub RC2/12D ZEM Świdnica.
Dwustopniowy regulator wibracyjny
jest włączony w obwód wzbudzenia
alternatora i spełnia te same funkcje, co regulator prądnicy. Utrzymuje on
napięcie na stałym poziomie, przez zmianę wartości napięcia prądu przepły-
wającego w uzwojeniu wirnika (powoduje to zmianę pola magnetycznego
wirnika, a tym samym zmianę napięcia).
W regulatorze są dwa styki górny i dolny. Sprężyna stale dociska zworę do
styku górnego. Gdy podczas pracy alternatora napięcie przekroczy wartość
13,2...14,3 V, następuje wibracja zwory regulatora i naprzemienne rozwieranie
4
i zwieranie styku dolnego. Do obwodu uzwojenia wzbudzenia zostaje włączo-
ny dodatkowy rezystor, przez który musi przepływać prąd zasilający uzwojenie
wirnika. Jest to pierwszy stopień regulacji. Drugi stopień zostaje uruchomiony
z chwilą, gdy zostanie przekroczone napięcie 14,3 V, regulowane przez
pierwszy stopień; następuje zwarcie styku dolnego, połączenie uzwojenia
wzbudzenie wirnika z masą i spadek napięcia wytwarzanego prądu.
Naprawy i regulacje regulatora powinny być wykonywane wyłącznie w ASO.
Typowe niedomagania i sposoby ich usuwania
4.2.5
O wszystkich możliwych uszkodzeniach układu ładowania trudno byłoby
napisać, bowiem nieraz nawet podobne objawy niedomagań mają różne
przyczyny. Te najczęściej spotykane w praktyce, określone mianem typowych,
omówiono w tablicy 4-3.
TYPOWE NIEDOMAGANIA UKŁADU ŁADOWANIA
Objawy
1
1. Lampka kontrolna
nie
zaświeca się
Przyczyny
2
1. Spalona żarówka lampki
2. Przerwane połączenie
-
3. Brak połączenia z zaciskiem
„ 3 0 " na regulatorze napięcia
4. Brak połączenia styków wy­
łącznika zapłonu
5. Brak połączenia uzwojenia
wirnika z „masą"
6. Uszkodzenie diod w alterna-
torze
1. Wymienić żarówkę
2. Oczyścić i przywrócić połą-
czenia, sprawdzić ścieżkę ob-
wodu drukowanego
3. Przywrócić połączenie
4. Oczyścić połączenie lub ew.
wymienić wyłącznik zapłonu
5. Oczyścić szczotki węglowe
prądnicy -w ASO
6. Naprawić alternator - w
ASO
Tablica 4-3
Sposoby usuwania
145
cd. tabl. 4-3
1
2
3
1. Regulować naciąg lub założyć
nowy pasek
2 Sprawdzić stan szczotek i wy-
mienić uszkodzone lub zużyte
3 Naprawa w ASO
4 Regulacja i naprawa w ASO
5 Odłączyć kondensator
6 Naprawić połączenia
1 Sprawdzić stan i siłę przylega-
nia szczotek do komutatora
2. Dokonać regulacji - w ASO
3. Odłączyć dodatkowy konden-
sator przy prądnicy
1. Uzupełnić poziom wodą des-
tylowaną
2. Dodatkowo naładować aku-
mulator
3. Sprawdzić regulator napięcia
- w ASO
4. Naciągnąć pasek klinowy
5. Oczyścić końcówki i zaciski
6. Zrezygnować
odbiorników
z
części
2. Lampka kontrolna nie
i
Zerwany lub luźny pasek kli-
gaśnie pomimo wzrostu
nowy
obrotów silnika
? Brak połączeń szczotek prąd-
nicy
3. Uszkodzenie
wewnętrzne
prądnicy
4 Rozregulowany regulator na-
pięcia lub „podpalone" styki
5. Uszkodzony
kondensator
przeciw-zakłóceniowy
K
6. Przerwane połączenia regu-
-
latora napięcia
3. Lampka sygnalizacyjna 1. Zużycie lub zawieszanie się
gaśnie i zaświeca się
szczotek prądnicy
przy stałych obrotach
2.
Rozregulowany regulator na-
silnika
pięcia
3. Zwarcie w kondensatorze
przeciwzakłóceniowym
4. Wyładowany akumula- 1. Niski poziom elektrolitu
tor, pomimo normalnej 2. Krótkie miejskie jazdy i częste
rozruchy
eksploatacji
3. Niewłaściwa regulacja regu-
latora napięcia
4. Luźny pasek klinowy
5. Zanieczyszczone
końcówki
biegunowe i zaciski przewo-
dów akumulatora
6. Zainstalowanie
nadmiernej
liczby dodatkowych odbiorni-
ków w samochodzie
7 Zły stan techniczny akumula-
tora
5. Nadmierne gazowanie 1. Niewłaściwa regulacja regu-
akumulatora
latora
7. Oddać akumulator do spraw-
dzenia w ASO
1. Zlecić regulację ASO
UKŁAD ROZRUCHU
4.3
W skład układu rozruchu silnika wchodzą: rozrusznik elektryczny, mechanicz-
ny układ włączania rozrusznika, akumulator (jako źródło prądu) oraz instalacja
elektryczna t e g o o b w o d u . Schemat oraz rozmieszczenie w samochodzie
e l e m e n t ó w układu pokazano na rysunku 4.12.
Rozrusznik
4.3.1
Rozrusznik B76-05/128 s a m o c h o d u Polski FIAT 126P jest silnikiem elektrycz-
n y m prądu stałego o napięciu z n a m i o n o w y m 12 V i ma m o c nominalną 0,5 kW.
Przeniesienie m o m e n t u o b r o t o w e g o z rozrusznika na w a ł k o r b o w y silnika
o d b y w a się za pomocą przekładni zębatej.
Rozrusznik jest umieszczony z prawej strony silnika i przykręcony trzema
ś r u b a m i d o o b u d o w y sprzęgła.
Wewnątrz stalowego korpusu
rozrusznika (rys. 4.14) są p r z y m o c o w a n e cztery
stalowe nabiegunniki wraz z nałożonymi w o k ó ł nich uzwojeniami wzbudzenia,
tworząc tzw. stojan. Z o b u stron korpusu znajdują się p o k r y w y boczne,
ściągane d w i e m a d ł u g i m i ś r u b a m i . Pokrywa od strony urządzenia sprzęgają-
cego jest o d p o w i e d n i o w z m o c n i o n a i ma w s p o r n i k i do osadzenia sworznia
i dźwigni włączania rozrusznika. Do pokrywy tylnej są przynitowane cztery
szczotkotrzymacze, w których osadza się szczotki i sprężyny dociskowe.
Wirnik rozrusznika
składa się z wałka, rdzenia z u z w o j e n i e m , komutatora i jest
ułożyskowany w d w ó c h p o r o w a t y c h tulejach, w y k o n a n y c h z metali spieka-
nych, nasycanych olejem i wciśniętych do pokryw rozrusznika. Luz p o o s i o w y
146
Rysunek 4.12
UKŁAD ROZRUCHU
a - schemat, fi - w samochodzie
Opis jak pod rys. 4.2
Strzałką na rysunku „ b " pokazano miejsce
zamocowania plastykowej opory pancerza
• Wzdłuż powierzchni wałka wirnika są nacięte wielowypusty, po których
przesuwa się urządzenie sprzęgające, składające się z kółka zębatego i wałecz-
kowego sprzęgła jednokierunkowego, którego zadaniem jest przekazywanie
momentu obrotowego rozrusznika na wieniec zębaty koła zamachowego
w chwili uruchamiania silnika, a po uruchomieniu rozłączenie wałka i koła
zębatego, aby obracający się z dużą prędkością silnik nie spowodował uszko-
dzenia rozrusznika. W chwili włączania rozrusznika zespół sprzęgający jest
4
przesuwany za pomocą dźwigni, pod wpływem pociągania za dźwignię na
tunelu centralnym, aż do zazębienia z wieńcem koła zamachowego. W ostat-
niej fazie ruchu dźwignia widełkowa na rozruszniku zwiera styki elektryczne
i powoduje uruchomienie rozrusznika. Dobór i odpowiednie usytuowanie
współpracujących elementów są takie, że styki zostają zwarte wówczas, gdy
kółko zębate zazębi się z wieńcem zębatym koła zamachowego (odpowiednie
ścięcia na bocznych krawędziach zębów kółka zębatego i wieńca ułatwiają
zazębienie). Jeżeli podczas przesuwania zespołu sprzęgającego ząb tego
zespołu trafi na ząb koła zamachowego, to dźwignia widełkowa ugnie spręży-
nę zespołu sprzęgającego, włączy rozrusznik, umożliwiając wzajemne prze-
mieszczenie zębów i zazębienie kół (pod wpływem siły sprężyny).
Czas włączenia rozrusznika nie powinien być dłuższy niż 5...10 sekund.
Mechanizm włączania rozrusznika
składa się z następujących elementów:
dźwigni włączającej, umieszczonej z prawej strony na tunelu środkowym,
cięgna z pancerzem oraz plastykowej opory (spinki) ustalającej pancerz cięgna
(rys. 4.15). W widełkach znajdujących się na końcu cięgna są wykonane trzy
otwory w celu umożliwienia regulacji długości cięgna.
• Dźwignia włączająca rozrusznika wraz z dźwignią sterowania urządzenia
rozruchowego jest zamocowana do podstawy, przykręconej do tunelu środko-
wego. Zagięty koniec cięgna (w kształcie litery-„L") jest włożony w otwór
147
Rysunek 4.13
PRZEKROJE ROZRUSZNIKA
Rysunek 4.14
CZĘŚCI SKŁADOWE ROZRUSZNIKA
I - głowica rozrusznika, stykająca się ze
skrzynią korbową silnika, 2 - kółko zębate
rozrusznika z mechanizmem wolnego koła,
3 - dźwignia widełkowa rozrusznika, 4 -
wyłącznik elektryczny rozrusznika, 5 -
uzwojenie wzbudzenia, 6 - wirnik, 7 -
nSbiegunnik, 8 - sprężyna szczotki, 9 -
szczotka rozrusznika, 10 - śruba ściągająca,
II - osłona komutatora, 12 - opaska
blaszana, umożliwiająca dostęp do szczotek
i komutatora.
Korpus rozrusznika zaznaczony
schematycznie
w dolnej części ramienia dźwigni i zabezpieczony przed wysunięciem za
pomocą plastykowego łącznika.
• Pancerz cięgna opiera się jednym końcem, poprzez kształtową podkładkę,
o przegrodę komory silnikowej, a drugim o plastykową oporę osadzoną
w środkowej rurze przewodu ogrzewania. Podnoszenie dźwigni na tunelu
powoduje ruch cięgna, obrót dźwigni na rozruszniku, naciskającej sprężynę
włącznika elektrycznego, aż do chwili włączenia rozrusznika.
• Działanie mechanizmu włączania rozrusznika jest bardzo proste, należy
jednak ciągnąć dźwignię włączającą z „wyczuciem", aby nie spowodować
pęknięcia opory plastykowej pancerza cięgna.
;
Podczas eksploatacji mechanizm ten nie wymaga żadnych czynności obsługo-
wych. W przypadku utrudnionego podnoszenia dźwigni na tunelu lub utraty
luzu cięgna, zazwyczaj w okresie zimowym, należy oczyścić z zanieczyszczeń
cięgno oraz wlot do pancerza przy plastykowej oporze i wpuścić do wnętrza
pancerza parę kropel oleju silnikowego. Zacieranie się cięgna w^ pancerzu
i brak luzu może powodować włączanie się rozrusznika w czasie pracy silnika (z
charakterystycznym zgrzytem) i doprowadzić do uszkodzenia rozrusznika
i „koronki" zębatej koła zamachowego.
148
Zgłoś jeśli naruszono regulamin