Księga grodzka brańskie nr 5 - Inwentarz.docx

Księga grodzka brańskie nr 5 (w Mińsku Białoruskim)
lata 1567-1568

Testowe udostępnienie

Układ alfabetyczny według nazw geograficznych

Prezentowana baza danych zawiera nagłówki zeznań znajdujących się w początkowym fragmencie księgi, przechowywanej obecnie pod sygnaturą 5 w zespole nr 1708 (sąd grodzki brański) Narodowego Archiwum Historycznego Białorusi w Mińsku. Księga została przez stronę białoruską w całości zeskanowana, a skany przekazano stronie polskiej. Przed rokiem 1915 księgę przechowywano w archiwum w Wilnie, następnie wywieziono razem z najstarszą częścią zasobu do Jarosławia, następnie zaś do Moskwy. Po II wojnie światowej księga została przekazana do poprzednika NAHB, Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego BSSR. Księga składa się z 537 kart, brak karty nr 1. Datowane wpisy obejmują okres od 6 stycznia 1567 r. do 2 stycznia 1568 r. Nie opisano jej ani w inwentarzu zawartości archiwum wileńskiego, wydanym w 1872 r. przez M. Horbaczewskiego, ani w późniejszym inwentarzu opracowanym przez I. Sprogisa. W obu inwentarzach, w zestawieniu ksiąg grodzkich brańskich istnieje luka obejmująca lata, w których zawierają się ramy chronologiczne księgi.

Pierwsze i ostatnie karty księgi zachowały się w stanie mocno niekompletnym, z dużymi ubytkami tekstu, słabo czytelnego z powodu dawniejszego zawilgocenia. Do księgi wpisywano przemieszane ze sobą składane przed aktami grodzkimi przez strony zeznania zarówno w sprawach tzw. niespornych, (np. wpisy pożyczek, sprzedaży, zastawów), jak też spornych, (skargi, protestacje, obdukcje ran), a także wyroki i inne decyzje podajmowane przez sąd grodzki.

W bazie danych umieszczono sygnaturę księgi, numery kart, na których znajdują się poszczególne wpisy i odpowiadające im numery skanów, daty, (z powodu braku kart nr 1 w przedstawionym tu fragmencie brak daty miesięcznej i dziennej) oraz nazwy dóbr, do których odnoszą się wpisywane zeznania lub nazwiska, ewentualnie tytuły urzędów zeznających osób. W oddzielnym polu znajduje się określenie objaśniające charakter zeznanej transakcji. Większość danych wzięto z nagłówków wpisów, w przypadku braku nagłówka spowodowanego ubytkiem karty albo umieszczenia wpisu w większej grupie figurującej pod wspólnym nagłówkiem nazwy dóbr i określenia charakteru transakcji wzięto z tekstów. Są one oznaczone przy pomocy gwiazdek. Dołączono również objaśnienie znaczenia określeń transakcji znajdujących się w opisywanym fragmencie księgi, a także instrukcję obsługi dla MS Internet Explorer 6.

opr. dr Michał Kulecki

VI.2008