Neorealizm włoski
Francuska Nowa Fala
Szkoła czeska
Kino brytyjskie lat 60
1945-55
„Rzym miasto otwarte” – „Opuszczeni”
1959-62
Około 1963-68
Lata ’60-te
Przedstawiciele
Vittorio de Sica
Cezary Sabatini
Luchino Visconti
-Starsi:
Andre Bazin, Aleksander Astruc, Alain Resnais, Chris Marker
-Młodsi, nazywani jamczarzami, krytycy “Cahiers du cinema”:
Francoise Truffant, Jean-Luc Godard, Agnes Varda,
Zwykle nie kończyli szkół wyższych
Jiri Menzel
Vera Chytilowa
Milos Forman
Jan Nemec
Lindsay Anderson
Tony Richardson
Carl Reich
Manifesty
Manifest Zavattiniego „Neorealizm wg mnie”
„Narodziny Nowej Awangardy” 1949
„O pewnej tendencji kina francuskiego” Francoise Truffant
Brak jednolitego programu
Manifest „Baczność, baczność” Lindsaya Andersona `1956
Manifest „Deklaracja” 1957 podpisał się pod nim Lindsay Naderson, John Osbourne. Każde z zamieszczonych w deklaracji wystąpień było przede wszystkim indywidualną wypowiedzią autora [Anderson – aktualne rozważania polityczno-społeczne] Wyrażają niezadowolenie z istniejącego stanu rzeczy, tj. stagnacji społecznej itd.
Przyczyny/źródła
- II wojna światowa, przegrana
- ekspansja USA, wprowadzili swoje filmy
- bieda i ubóstwo
- niezadowolenie ze stanu cywilizacji, potrzeby stworzenia czegoś prawdziwego i trwałego,
-kinofilia
4 zwiastuny:
- odnowa w krótkim metrażu
- ciało Brighette Bardot w filmie „i bóg stworzył kobietę” [chociaż nie jest to film nowofalowy]
- uśmiech Jean Moreau w filmie „Windą na szafot”
- krytyk jako autor profesjonalista
1945 utworzenie praskiej szkoły filmowej FAMU
- Ruch Free Cinema – ruch ukazujący aktualną sytuację brytyjską, nie tylko dokumentalny
- Literatura młodych gniewnych – dała filmowego bohatera – błądzącego, niepogodzonego ze światem, poszukującego szczęścia
Założenia/cechy
- wojna jest kluczowym elementem neorealizmu; ostra reakcja na największą obrazę człowieka, jaką była wojna
- AKTUALNOŚĆ – jedno z fundamentalnych pojęć neorealizmu, odpowiada potrzebom, oczekiwaniom i historii Włoch
- tradycja kulturowa nie posiada języka do opisywania faszyzmu, jego skutków i ogromu cierpienia
- etyka estetyki – nie ma mowy na ładnie ustawiane sceny
- uczestnictwo przez obecność – człowiek który cierpi obok mnie jest mi bliższy, niż człowiek żyjący 100 lat wcześniej; reżyser nie jest twórcą demiurgiem, lecz przychodzi do świata i go odkrywa
- aktorzy niezawodowi, bohater przeciętny, pochodzący z klasy robotniczej
- dążenie od fałszu do rzeczywistości
- typowe tematy nie istnieją, każdy robi to, co uważa za słuszne, nie ma innego ograniczenia jak oderwanie od rzeczywistości
- plenery
- moralność
- postulowanie odbiorcy dojrzałego
- autorskie rozumienie reżysera,
- polityka autorska – konsekwentna obrona całej twórczości [włącznie ze słabymi filmami] ulubionych autorów, reżyser = autor
- opowiadanie, wzrasta element improwizacji w filmie, rejestrowanie strumieniu życia, nienawiść do sztucznych dialogów
- rolą kina jest komentowanie rzeczywistości
- wyjście na ulicę; zwyczajne chodniki, kawiarnie; brak statystów na ulicach, pojawiają się prawdziwi przechodnie
- naturalny obraz – rozwój techniki filmowej w latach 50, wprowadzono przenośne kamery, zmienne ogniskowe, światłoczułą taśmę, co umożliwiło swobodną rejestrację życia i rezygnację ze sztucznego oświetlenia
- ciekawe osobowości bohaterów
- unikanie jednoznacznych zakończeń
- fabuła dotycząca życia codziennego
- brak jednolitego programu
- czerpanie z literatury [proza czeska Hrabal, Kundera, Kafka]
- skłonność do formy paradokumentalnej
- autoportrety filmowe pokazują bohaterom, że nie są idealni i świat sobie bez nich poradzi
- nie ma patosu
- ironia, śmiech, dystans
- fascynacja Francuską Nową Falą
- bezkształtna fabuła, brak początku, rozwinięcia, zakończenia,
- banalność i rozwlekłość
FREE CINEMA:
- potencjalnym bohaterem może być każdy z nas
- posługiwanie się konwencją dokumentalną [Free cinema]
- wtapianie się w codzienność, obserwacja ludzi przy ich codziennych sprawach
- naturalna sceneria, wychodzenie na ulice
- brak improwizacji
NOWE KINO:
- zainteresowanie sprawami społecznymi
- penetracja niższych warstw społecznych
- reżyserzy położyli nacisk na społeczną motywację fabuły, społeczne wyznaczniki losów bohatera, społeczne przyczyny buntu,
Lindsay Anderson „Baczność, baczność”- esej o krytyce filmowej
Dzieło sztuki = styl + moralność
Kino jest sztuką!
Kulturowa i propagandowa rola kina, oddziałuje na młodzież,
Krytyk musi być „poza polityką i poza podziałami klasowymi”, ma oceniać estetyczną formę filmu
Stylistyka
- aktorzy niezawodowi
- nie ma mowy o ładnie ustawianych ujęciach
- ukazywanie rzeczywistości, nędzy
- luźna struktura filmu
- zakończenia otwarte
- naturalny obraz, rezygnacja ze sztucznego oświetlenia
- aktorzy wyglądający naturalnie
- odchodzi się od ścisłego scenariusza
- ulica zamiast studia
-
„Czarny Piotruś” Milos Forman
- fabuła nie ma pocz, rozwinięcia, zakończenia, ani nie przedstawia doniosłych wydarzeń, które wydają się nie wynikać jedne z drugich; bezkształtność i banalność
- nijakość postaci [Piotruś jest nieporadny w pracy, w spotkaniach z Paulą, gapowatość podkreślają komentarze ojca i szefa
- wrażenie dokumentalnego autentyzmu scen sklepowych osiągane jest dzięki użyciu obiektywów o długiej ogniskowej
- bezkształtność fabuły przyczynia się do charakterystycznej cechy filmu – wrażenia realności życia codziennego, zwyczajnego świata
- aktorzy niezawodowi [podkreślają wrażenie realności]
- w naturalnej scenerii
- autentyzm nie tyle miejsca, co klimatu
- twarze aktorów są dokładnym przeciwieństwem piękna gwiazdorów tradycyjnego kina, są przedstawicielami nowego aktorstwa, wtapiającego się w społeczne tło,
- surowa dokumentalna faktura
Bohaterowie / tematy
Człowiek który cierpi w mojej obecności jest mi bliższy niż ten, który cierpiał 100 lat temu. Ten człowiek ma imię i nazwisko, jest częścią społeczeństwa. Mówiąc właśnie o nim nie będę nadawać mu fikcyjnego imienia. Fikcyjne imię zawsze staje się zasłoną między mną a rzeczywistością.
Nie ma innego ograniczenia jak oderwanie od rzeczywistości
- częste filmy o młodych ludziach, ciekawe osobowości
- tematyka społeczna
„Do utraty tchu” bohater to przestępca o wrażliwości dziecka Michele, który neguje wszystko, cały porządek świata, jest spontaniczny, niezależny. Wyraża mitologię wolności, rozumianej jako autentyczność bez granic
„400 batów”
obraz samotności dziecka [rama filmu: konfrontacja pierwszego i ostatniego obrazu opowiadania: I – Antoine w pełni zsocjalizowany, otoczony rówieśnikami, II – stoi sam, odwrócony do morza]
autobiografizm [akcja miedzy 13, a 17 r życia Truffanta]
psychoanaliza i hipotezy na temat matki:
- Paryż jako „wyobrażona matka”, wypicie skradzionej butelki mleka podczas błąkania się po Paryżu.
- matka jako morderczyni – Antoine mówi do psycholożki „Chciała mnie wyskrobać” więc jego jedyną szansą jest wydobyć się spod jej opieki i odrodzić
jest to swoisty apel do rodzin o zrozumienie dla nastolatków
wśród przedstawionych osób dorosłych nie ma żadnych potworów, psychopatów, ani ludzi o wyraźnie złej woli
autotematyzm czyli manifest Nowej Fali
„Hiroszima moja miłość”
narracja z perspektywy kobiety
- wszystko jest przewidywalne
- U Formana występuje niedojrzałość bohaterów, konflikt między światem dorosłych, a światem młodych
- nijakość postaci
- Bohaterowie Menzla są sympatyczni[bo kiedy boh jest nieprzyjemny to nie utożsamiamy się z nim]
gł. Boh „Pociągów pod specjalnym nadzorem to aktor znany z sympatycznych ról
niechęć wobec agresji , ukazywanie dramatyzmu tkwiącego w życiu codziennym
„pociągi pod...” opowieść o 18 letnim chłopcu Milosu Hrmie, który odbywa praktykę jako dyżurny na stacji w Kostomlatach. Akcja podczas wojny, która zazwyczaj nie rzuca się w oczy. Film o psychicznym i fizycznym dorastaniu do męskości.
- krytyczna lub buntownicza postawa,
- Sprawy społeczne, zainteresowanie niższymi warstwami społeczeństwa
Filmy
eilena