Diagnoza i terapia
I Pojęcie trudności w uczeniu się wg M. Bogdanowicz
• specyficzne – kiedy dzieci nie osiągają efektów w nauce mimo prawidłowego poziomu intelektualnego, dojrzałości, sprzyjającego środowiska
▪ dysleksja
▪ dysgrafia
▪ dysortografia
▪ dyskalkulia
▪ trudności w nauce muzyki i ruchu
▪ trudności w nauce plastyki itp.
• niespecyficzne – trudności wynikające z różnego rodzaju upośledzeń i niepełnosprawności
II Czynniki warunkujące proces uczenia się:
• zależne od uczącego się wewnętrzne:
◦ stan zdrowia
◦ temperament
◦ układ nerwowy
◦ możliwości poznawcze
◦ inteligencja
◦ styl myślenia i nauczania
• zależne od uczącego się zewnętrzne:
◦ wrodzone preferencje ( zdrowie, temperament, styl nauczania)
◦ warsztat wykonywanej pracy (znajomość i dobór metod, form, środków, diagnoza pedagogiczna)
◦ sytuacyjne (samopoczucie w danej chwili, stosunek do ucznia, do klasy)
• zewnętrzne obiektywne:
◦ liczebność klasy
◦ oświetlenie
◦ akustyka sali
◦ temperatura
◦ warunki lokalowe
◦ stosunek do nauczyciela
III Typy trudności wychowawczych i uwarunkowania.
Trudności wychowawcze- wrodzona lub nabyta struktura zachowania jednostki przede wszystkim dzieci i młodzieży, ukształtowana pod wpływem środowiska społecznego, objawiająca się złym zachowaniem (odbiegającym od norm) zarówno w sferze psychicznej jak i społecznej jednośtki.
Uwarunkowania trudności wychowawczych
• rodzina
• środowisko
• media
• uwarunkowania biopsychiczne (ADHD)
• negatywny wpływ rówieśników
Typy trudności wychowawczych
• bierne obojętne, wycofujące (lękliwość, nieśmiałość, brak aktywności, bezsenność, osamotnienie)
• nadmierne aktywne (brak skupienia, nadpobudliwość)
Przejawy trudności wychowawczych – kłamstwo, wagary, ucieczki z domu, używki.
IV Pojęcia trudności szkolne a niepowodzenia szkolne
trudności szkolne - określa się jako stan psychiczny ucznia, w którym odbija się określona sytuacja zewnętrzna lub wewnętrzna, zatrzymujący go w realizacji zadania
niepowodzenia szkolne – braki w wymaganych przez szkołę wiadomościach i umiejętnościach ucznia, a także w jego zachowaniu. Przyczyny:
• społeczno - ekonomiczne
• biopsychiczne
• szkolne
V Aspekty diagnozy pedagogicznej
Diagnoza – rozumiana jest jako rozpoznanie, stanowi efekt procesu diagnoztycznego (stan końcowy twórczego procesu)
Aspekty diagnozy:
• identyfikacyjny (diagnoza typologiczna – określenie czym jest dane zjawisko)
• genetyczny (diagnoza genetyczna – odkrycie przyczyn dane zjawiska)
• celowości (diagnoza znaczenia – jakie znaczenie ma badany składnik)
• fazy ( diagnoza fazy – na jakim etapie jest badane zjawisko)
• rozwojowy, prognostyczny (diagnoza prognostyczna)
VI Wybrane aspekty parcjalnych zaburzeń rozwoju psychoruchowego (percepcji wzrokowej, słuchowej, mowy, motoryki i lateralizacji); metody, techniki i narzędzia diagnostyczne oraz terapia.
Mowa
Jąkanie rozwojowe – występuje w wieku przedszkolnym związany jest z tym że dzieci mówią dużo i szybko
Jąkanie właściwe patologiczne zawiązane z nieprawidłową koordynacją układu oddechowe, fonacyjnego i artykulacyjnego
Dyslalia – wady wymowy:
• jednoraka – nieprawidłowe wymawianie jednej głoski
• wieloraka – nieprawidłowe wymawianie wielu głosek
• prosta – zastępowanie głoską nie różniącą się znacząco
• złozona – zastępowanie głoską różniącą się znacząco
Afazję – zaburzenia mowy wynikające z uposledzeń
1.
Zaburzenia percepcji słuchowej - zgodnie z terminologią wprowadzoną przez H. Spionek określenie to oznacza słuchowe zaburzenia odbioru mowy. Nie jest ono uwarunkowane niedosłuchem, lecz zaburzeniami analizy i syntezy dźwięków mowy, wynikającymi z nieprawidłowego funkcjonowania odpowiednich okolic mózgu, głównie w lewej półkuli, gdzie zlokalizowany jest ośrodek korowy słuchowy.
• Trudności w kojarzeniu dźwięku ze znakiem graficznym
• mylą litery i wyrazy podobne pod względem graficznym
• przestawianie i opuszczanie liter, końcówek wyrazów, wolne tempo pisania i nasilenie błędów w pisaniu ze słuchu.
Metody badania:
• wywiad z rodzicami
• obserwacja
• testy Stambak Marii – umiejętność powtarzania rytmu słuchowego
• opisywanie słyszanych wyrazów – co na początku, na końcu w środku
Zaburzenia percepcji wzrokowej - zaburzenia analizy i syntezy wzrokowej, zaburzenia postrzegania i różnicowania kształtów, rejestracji położenia przestrzennego elementów.
• trudności w rozpoznawaniu i nazywaniu przedmiotów na ilustracjach,
• w rozumieniu treści przedstawionych graficznie,
• opisują ilustracje w sposób ubogi,
• rozpoznają małą liczbę szczegółów,
• mają problemy w rysowaniu i odwzorowywaniu kształtów z pamięci i według wzoru,
Metody badawcze
• rozmowa z rodzicami
• analiza wytworów
• wg Spionek różnego rodzaje puzzle, szlaczki, odnajdywanie różnic, odwzorowywanie elementów
•
Zaburzenia motoryki:
wg Spionek mikrozaburzenia rozwoju ruchowego;
• obniżenie pojedynczych aktów ruchowych (trzymanie ołówka)
• obniżenie precyzji ruchów\
• zaburzenia koordynacji ruchowo – wzrokowej (rower)
wg Nartowskiej zespoły zaburzeń ruchowych
• niezręczność ruchowa całego ciała
• niezręczność manualna
Objawy zaburzeń sprawności motorycznych:
• objawy niezręczności ruchowej (utrzymanie równowagi, niezręczne chodzenie po schodach, niezręczność w zabawach z piłką, jazda na rowerze
• objawy zakłócenia motoryki manualnej (brak precyzji ruchów drobnych, wiązanie butów, zapinanie spodni)
Metody badania motoryki:
• obserwacja dziecka pod czas codziennych zajęć
• analiza wytworów (rysunki, ulepiaki)
• badania testowe i eksperymenty (test Ozierskiegi, test kreskowania)
6 ćwiczeń w skali Ozierskiego:
1. sprawdza równowagę
2. sprawdza koordynacje ruchów rąk
3. sprawdza koordynację ruchów ciała
4. zdolność do wykonywania ruchów szybkich
5. zdolność do wykonywania różnych ruchów jednocześnie
6. precyzja ruchów i zdolność koncentrowania się na czynnościach zadany
Ćwiczenia usprawniające – zabawy rzute, biegi, rozluźniające napięcie mięśniowe, relaksacyjne, zabawy na lokalizację i orientację w przestrzeni.
Lateralizacja:
Stronność, funkcjonalna dominacja jednej ze stron ciała, związana jest z dominacją jednej z półkul mózgowych. Powstaje stopniowo i nasila się w miare ogólnego rozwoju ruchowego u dzieci.
Rodzaje lateralizacji:
• jednostronna – prawo lub lewostronna (lewa ręka, lewe oko, lewa noga)
• skrzyżowana – (lewa ręka, prawe oko, lewa noga)
• nieustalona (słaba oburęczność)
Objawy zaburzeń lateralizacji:
• w pisaniu
• w czytaniu
• w uczeniu się geometrii, geografii, rysowaniu
• obserwacja w różnych sytuacjach
• próby eksperymentalne
VII Socjopatia a charakteropatia jako przykład zaburzeń rozwoju osobowości:
socjopatia- nieprawidłowy stosunek do ludzi (nieufność), do rzeczy, do samego siebie, do norm
charakteropatia- wybuch złości, gniewu, impulsywność, nadpobudliwość psychoruchowa, agresja
VIII Aspekty dojrzałości szkolnej
SFERA FIZYCZNA à wzrost i ciężar ciała, sprawność motoryczna
à funkcje zmysłowe, stan zdrowia
SFERA UMYSŁOWA ...
Kaaati