Konstantynopol 1204 Sławomir Leśniewski.pdf

(897 KB) Pobierz

WSTĘP

Czwarta wyprawa krzyżowa, która śladem trzech

wcześniejszych miała dotrzeć do Ziemi Świętej, znala-

zła swój kres zaledwie w połowie drogi pomiędzy za-

chodem Europy i Jerozolimą. W dramatycznych oko-

licznościach zakończyła się zdobyciem i grabieżą Kon-

stantynopola wczesną wiosną 1204 r. Wydarzenie to

odbiło się głośnym echem w całym ówczesnym świe-

cie. Jedynie opanowanie Jerozolimy w 1099 r., równo-

znaczne z zapoczątkowaniem kolonialnej obecności eu-

ropejskiego rycerstwa na Bliskim Wschodzie, wywoła-

ło podobny rezonans. Steven Runciman, autor najbar-

dziej znanego na polskim rynku wydawniczym opra-

cowania na temat bliskowschodnich krucjat, stwierdził

z pełnym przekonaniem, iż „czwarta wyprawa krzyżo-

wa była największą w dziejach zbrodnią przeciwko

ludzkości” i „odegrała ona rolę katastrofalną”. Nieza-

leżnie od niewątpliwej przesady zawartej w powyż-

szym stwierdzeniu, upadkowi Konstantynopola należy

z pewnością nadać wyjątkową rangę. Nie tylko

w aspekcie politycznym, religijnym i kulturowym, ale

również i wojskowym. Upadek Konstantynopola i po-

wstanie na jego gruzach Cesarstwa Łacińskiego, wbrew

pozorom, nie wzmocniło Królestwa Jerozolimskiego.

Przeciwnie, odciągnęło jedynie siły Zachodu od Ziemi

Świętej i zlikwidowało jedyną realną przeszkodę na

drodze Turków do Europy. Odległą konsekwencją zdo-

bycia Konstantynopola przez krzyżowców stał się jego

ostateczny upadek w połowie XV wieku.

W świetle powyższego zaskakujące jest, iż dotych-

czas w serii „Historyczne bitwy” nie ukazała się książ-

ka poświęcona czwartej wyprawie krzyżowej, która

traktowałaby jednocześnie o wojskowości bizantyj-

skiej. Tym bardziej że na wspomniany temat w ciągu

ostatnich kilkunastu lat opublikowano wiele dzieł,

w tym przedruków z literatury obcojęzycznej. Szcze-

gólnie zasłużył się na tym polu Zenon Pentek, niestru-

dzony badacz dziejów Bizancjum w epoce Komnenów

oraz czwartej wyprawy krzyżowej, który przełożył dwa

podstawowe teksty źródłowe dotyczące zdobycia Kon-

stantynopola. Chodzi tu o kroniki Roberta de Clari

i Geoffroya de Villehardouina, uczestników krucjaty,

którzy pozostawili jej szczegółowy opis. Warto w tym

miejscu wspomnieć, iż obie kroniki są pierwszymi

utworami historycznymi napisanymi w języku staro-

francuskim. Niestety, przekładu na język polski, cho-

ciażby fragmentów, nie doczekało się obszerne dzieło

Niketasa Choniatesa, który przedstawił upadek Kon-

stantynopola widziany oczami rdzennego mieszkańca

miasta.

Kronika

Choniatesa, obejmująca lata 1118-

1206, została pomyślana jako kontynuacja słynnej

Aleksjady

autorstwa Anny Komneny. Kroniki Clariego,

Villehardouina i Choniatesa doskonale uzupełnia

Deva-

statio Constantinopolitana,

dziełko anonimowego auto-

ra. Sam Pentek jest autorem wielu artykułów oraz do-

skonałego opracowania

Cesarstwo Łacińskie 1204-

1261. Kolonialne państwo krzyżowców czy Neobizan-

cjum?

W dziele tym autor dokonał skrupulatnego prze-

glądu źródeł i ważniejszych opracowań dotyczących

dziejów czwartej krucjaty. Wśród książek w ostatnim

czasie przetłumaczonych na język polski uwagę zwraca

Czwarta krucjata

oraz

Cesarstwo Bizantyjskie 1025-

1204

M. Angolda,

Tajemnice IV wyprawy krzyżowej

i podboju Konstantynopola

M. Meschiniego,

Bizancjum

i wyprawy krzyżowe

J. Harrisa,

Upadek Konstantynopo-

D. Nicolle'a, J. Haldona i S. Turnbulla. Spośród star-

szych, ale wciąż dostępnych i zawierających cenne in-

formacje opracowań, wypada wskazać

Dzieje Bizan-

cjum

G. Ostrogorskiego oraz

Historię Bizancjum

K. Zakrzewskiego.

Wiele informacji dotyczących wojskowości bizan-

tyjskiej zawartych jest w serii anglojęzycznych książe-

czek opublikowanych w ramach znanej serii Ospreyów.

Można dla przykładu wskazać

Byzantine Armies AD

1118-1461

I. Heatha,

Byzantine Cavalryman c. 900-

1204

T. Dawsona. Wiedzę na temat wojskowości euro-

pejskiej przełomu XII i XIII wieku, choć często frag-

mentaryczną i wymagającą uzupełnienia, opierając się

na innych dziełach, zawierają liczne opracowania do-

stępne na polskim rynku wydawniczym. Warto sięgnąć

Rycerzy i rycerskość

R. Barbera czy

Wojny średnio-

wiecznego świata

B. T. Careya, J. B. Allfree'go, J. Ca-

irnsa. Bogactwo informacji na temat krzyżowców oraz

Bizancjum, choć akurat w tym przypadku wskazana

jest konfrontacja z innymi opracowaniami, zawierają

albumowo wydane książki Andrzeja Michałka.

IDEA IV KRUCJATY

W roku 1187 w zwycięskiej dla muzułmanów bi-

twie pod Hittinem wraz z armią Królestwa Jerozolim-

skiego, największą, jaką kiedykolwiek udało się zebrać

krzyżowcom, przepadła szansa na jego uratowanie

przed Saladynem. Zwycięski sułtan, który przez lata

dotrzymywał chrześcijanom pokoju i ruszył do walki

dopiero przez nich sprowokowany, zajął Święte Miasto

i w krótkiej zdobywczej kampanii opanował ich niemal

wszystkie fortece. Nie zdobył jednak dysponującej do-

skonałym morskim portem Akki. I właśnie to, jak miała

pokazać niedaleka przyszłość, okazało się jego naj-

większym błędem. Jedynie dzięki przeoczeniu Salady-

na znienawidzeni Frankowie otrzymali szansę utrzy-

mania swoich posiadłości w Palestynie. Wstrząśnięta

Europa, pomimo wewnętrznych sporów, wysłała na

Wschód zbrojną pomoc, która, korzystając z ocalonego

szczęśliwie przyczółka, zadecydowała o uratowaniu

resztek królestwa przed muzułmańską ofensywą. Trze-

cia krucjata, w którą zaangażowali się królowie Anglii

i Francji oraz potężny cesarz Fryderyk Barbarossa, pod

względem zmobilizowanych sił i środków była naj-

większym tego typu przedsięwzięciem podczas trwają-

cej niemal dwieście lat epopei wypraw krzyżowych.

I zakończyła się proporcjonalnym do niego krachem.

Doskonale zorganizowana, liczna, owiana zwycięskim

duchem armia Barbarossy bez większych trudności

i z minimalnymi stratami pokonała najtrudniejszą część

drogi, a następnie rozwiała się niczym pustynny piasek

Plik z chomika:

amadeusz33

Inne pliki z tego folderu:

Boyne 1690 Jarosław Wojtczak.pdf (2715 KB)
Detroit 1763 Aleksander Sudak.pdf (5398 KB)
Cuszima 1905 Józef Wieslaw Dyskant.pdf (3804 KB)
Żółte Wody - Korsuń 1648 Witold Biernacki.pdf (61399 KB)
Wietnam 1962-1975 Artur Dmochowski.pdf (4541 KB)

Konstantynopol 1204 Sławomir Leśniewski.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: