2002_MAJ_OKE_PR_ODP.pdf

(81 KB) Pobierz
Egzamin maturalny z jêzyka polskiego
– maj 2002
Arkusz III
1
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA ARKUSZA III
Temat 1.
Ró¿ne literackie wersje mitu o Narcyzie.
Owidiusz
Metamorfozy
(fragm.
Bañ
o Narcyzie),
Maria Pawlikowska-Jasnorzewska
Narcyz
– analiza i interpretacja porównawcza.
I.
ROZWINIÊCIE TEMATU (mo¿na przyznaæ 51 punktów)
Metamorfozy
(fragm.
Bañ o Narcyzie)
Punktacja: 0 lub 3
Mit o Narcyzie (literacki wzorzec):
1.
bohater: myliwiec z Beocji, zakochany we w³asnym odbiciu w wodzie,
3
2.
zdarzenia: Narcyz, odkrywszy cielesn¹ doskona³oæ odbicia, pragnie jego bliskoci,
3
3. idea: tragizm Narcyza:
3
3.1. w mi³oæ Narcyza wpisana jest niemo¿liwoæ jej spe³nienia (odbicie jest tylko
z³ud¹ oczu, mi³oæ jest k³amliwa),
3
3.2. mi³oæ odrywa go od fizycznej rzeczywistoci (nie zapragnie ju¿ ani jedzenia, ani snu),
3
3.3. woli cierpieæ ni¿ utraciæ mo¿liwoæ widzenia doskona³ej z³udy (skazany na cierpienie),
3
Kszta³t literacki:
4. utwór epicki,
3
5. 3-osobowa narracja (relacja),
3
6.
baniowoæ wiata przedstawionego (próba interpretacji tytu³u):
3
6.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu
3
np.:
−
poetyckoæ opisu,
−
idealizacja bohatera (opis wygl¹du),
7.
wysoki (bogaty) styl, podkrelaj¹cy idealizacjê wiata przedstawionego:
3
7.1. za wskazanie co najmniej jednej cechy stylu
3
−
emocjonalnoæ narracji i wypowiedzi bohatera (wykrzyknienia, zapytania apostrofy do
s³uchaczy),
−
hiperboliczne porównania i metafory,
−
liczne epitety,
−
wyliczenia,
−
animizacje i personifikacje,
−
paralelizm sk³adniowy,
−
zestawienia z bogami greckimi.
Narcyz
Reinterpretacja mitu:
8.
historia mityczna zaznaczona wprost w tytule (znajomoæ mitu
–
niezbêdny kontekst),
9.
sytuacja liryczna: m³odzieniec przegl¹da siê w wodzie,
10.
motyw zakochania siê w sobie (m³odzieñczoæ, zapatrzenie),
11. koloryt lokalny - sadzawka zamiast jeziora, rozmaryny,
12. idea: próba odnalezienia w sobie przyczyn odrzucenia przez innych (motyw alienacji,
osamotnienia),
13. konteksty:
13.1. mo¿liwy: teoria psychoanalizy,
13.2. inne (np. malarskie, literackie),
Kszta³t literacki:
14. utwór liryczny (liryka roli),
15. 1-osobowa
wypowied (liryka wyznania),
16. miniatura poetycka (czterowiersz),
17.
zwiêz³oæ, lapidarnoæ (jedno zdanie, oszczêdnoæ s³ów),
18.
dramatyzm uczuæ bohatera lirycznego
oddany przez:
18.1. za wskazanie co najmniej jednej cechy tekstu
−
forma wiersza - pytanie retoryczne,
−
bohater liryczny to zarazem adresat pytania,
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
2
Egzamin maturalny z jêzyka polskiego
– maj 2002
Arkusz III
kontrast miêdzy obrazem z ww. 1 i 2 (portret jakby wyodrêbniony przez naturê
– oprawa
z rolin; pogodna kolorystyka) a dramatyzowan¹ puent¹,
−
³¹czenie stylu poetyckiego i potocznego.
19.
Podsumowanie (powinno uwzglêdniaæ ró¿nice miêdzy zapisem mitu (Owidiusz)
i jego
reinterpretacj¹ (Pawlikowska
-
Jasnorzewska), a tak¿e funkcjonalne okrelenie ró¿nic w kszta³tach
literackich obu utworów. Mo¿na równie¿ odnieæ siê do obecnoci w kulturze mitu o Narcyzie.
np.: W utworze Owidiusza mit jest metaforycznym zapisem wyobra¿eñ
o ludzkiej naturze
(o zapatrzeniu cz³owieka w siebie, têsknocie za w³asn¹ doskona³oci¹). M. Pawlikowska-
Jasnorzewska zreinterpretowa³a mit, który sta³ siê pretekstem dla ukazania sugestywnego
wizerunku samotnego cz³owieka, dramatycznie prze¿ywaj¹cego
odrzucenie go przez innych.
3
19.1 za pog³êbienie wniosku
3
np. Owidiusz
Gatunkiem literackim, w naturalny sposób przystaj¹cym do metaforycznego charakteru mitu,
jest bañ. Mit ten funkcjonuje w póniejszej kulturze jako topos, jest ród³em pojêæ
okrelaj¹cych cz³owieka (narcyzm).
M. Pawlikowska –
Jasnorzewska pos³u¿y³a siê form¹ poetyckiego skrótu, nadaj¹c szczególne
znaczenie puencie, odwo³a³a siê g³ównie do emocji czytelników.
Uwaga:
istnieje mo¿liwoæ innego zinterpretowania
wiersza Pawlikowskiej Jasnorzewskiej,
np. jako ironicznej wypowiedzi o narcystycznym m³odzieñcu, tak zakochanym w sobie, ¿e a¿
zg³aszaj¹cym pretensjê do wiata (do innych, a nie do siebie) o to, ¿e wiat go nie kocha.
II.
KOMPOZYCJA (10 punktów)
−
podporz¹dkowana zamys³owi interpretacyjnemu, funkcjonalnemu wobec tematu, spójna
wewnêtrznie, przejrzysta i logiczna; pe³na konsekwencja w uk³adzie graficznym,
10
−
uporz¹dkowana wed³ug przyjêtego kryterium, spójna; graficzne wyodrêbnienie
g³ównych czêci.
5
III.
STYL (10 punktów)
−
jasny, ¿ywy, swobodny, zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi; urozmaicona leksyka,
10
−
zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi, na ogó³ jasny, wystarczaj¹ca
leksyka.
5
IV.
JÊZYK (21 punktów)
−
poprawna, urozmaicona
sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja i ortografia,
rzadko pojawiaj¹ce siê b³êdy interpunkcyjne,
21
−
poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,
sporadycznie pojawiaj¹ce siê b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne,
10
−
w wiêkszoci poprawna sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja, nieliczne usterki
leksykalne oraz nieliczne b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne.
5
V.
SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (8 punktów)
(4x2)8
−
Egzamin maturalny z jêzyka polskiego
– maj 2002
Arkusz III
3
Temat 2.
Dwie lekcje ³aciny. Porównaj sposoby ich przedstawienia we fragmentach
Ferdydurke
Witolda Gombrowicza i
Lekcji ³aciny
Zbigniewa Herberta.
I.
ROZWINIÊCIE TEMATU (mo¿na przyznaæ maksymalnie 51 punktów)
Ferdydurke
Punktacja: 0 lub 3
3
3
1. karykaturalna (groteskowa) sylwetka nauczyciela:
1.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu
−
przesadnie uwydatniaj¹ce siê charakterystyczne cechy wygl¹du i usposobienia
(siwy staruszek z purchawk¹ na nosie, przyjazny, ufny, pogodny, szczerze
zmartwiony
niewiedz¹ uczniów),
−
niemal równoczesne martwienie siê i rozpromienianie (naiwny, coraz bardziej ufny),
−
przekonanie (manifestuj¹ce siê entuzjazmem), ¿e teoretyczny problem gramatyczny
jest wa¿ny dla wszechstronnego rozwoju uczniów,
−
pewnoæ, ¿e z racji wykonywanego zawodu nale¿y mu siê pos³uszeñstwo
(jeli ja mówiê, ¿e wzbogaca, to wzbogaca),
2.
kontrast miêdzy wygl¹dem i zachowaniem nauczyciela (poczciwoæ) a reakcj¹ uczniów
(milczenie, paniczny strach),
3.
kontrast miêdzy rang¹ przywo³anego dzie³a (Cezara) a spraw¹, w której mia³o byæ
argumentem,
4.
kontrast miêdzy wiar¹ nauczyciela w sens w³asnych dzia³añ a buntem zrozpaczonego
Ga³kiewicza,
5.
ca³kowita niewiedza uczniów;
6.
groteska realizuj¹ca siê w jêzyku
6.1. za wskazanie co najmniej dwóch rodków
−
nagromadzenie zdrobnieñ (np.
cz³owieczek, go³¹bek, paciorek),
−
nagromadzenie wyrazów ³aciñskich,
−
nagromadzenie powtórzeñ w jêzyku nauczyciela (omieszenie typowego
nauczycielskiego nawyku),
−
s³ownictwo rodowiskowe (np.
postawi³ mu kica, sztyk),
−
hiperboliczne epitety (np.
nadzwyczaj przyjazny),
−
s³ownictwo w narracji dyskredytuj¹ce bohatera (np.
uroi³ sobie),
−
znacz¹ce, ¿artobliwe nazwiska uczniów,
−
ekspresyjna sk³adnia (pytania i wykrzyknienia),
−
kontrast
miêdzy uroczystym stylem nauczyciela (np.
brata z myl¹ staro¿ytn¹,
objawi³y mistycznie wszystkie bogactwa antycznego wiata)
a jêzykiem Ga³kiewicza
(np.
Tra, la, la, mama, ciocia),
−
kontrast miêdzy wysokim stylem narracji (szyk przestawny, archaizowane s³ownictwo)
a codzienn¹ (potoczn¹) sytuacj¹,
−
narracja 3-osobowa
w dystansie wobec wiata przedstawionego;
Lekcja ³aciny
7.
dostojna, pe³na powagi sylwetka nauczyciela:
7.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu
−
postêpowanie wobec uczniów (pierwsza lekcja, ró¿ne odcienie gniewu, tyrada,
dyscyplina na lekcji, dwóje),
−
zrozumienie dla ich lêków (roz³adowuje napiêcie, pozwalaj¹c
ryczeæ),
−
widzenie go przez uczniów (uosobienie mêskoci, Rzymianin w todze,
wódz – poczucie respektu);
8. stopniowanie
trudnoci i wa¿noci problemów jako zasada pedagogiczna,
9.
wymaganie uczciwoci (oszustwo hañbi),
10.
wskazywanie w staro¿ytnoci wzorów postaw i zachowañ kszta³tuj¹cych
charaktery uczniów,
11.
fascynacja uczniów jêzykiem i kultur¹ staro¿ytnego
Rzymu (nagroda: poznanie poezji
Katullusa i Horacego),
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
4
Egzamin maturalny z jêzyka polskiego
– maj 2002
Arkusz III
12. sposób mówienia o nauczycielu:
za wskazanie co najmniej jednego rodka jêzykowego maksymalnie
3
−
uroczyste s³ownictwo (np.
wkroczy³, lustrowa³, m³odzieñcy),
−
porównanie do dowódcy,
13.
refleksja ucznia po latach (uczenie siê ³aciny
- trudna, systematyczna praca,
æwicz¹ca
umys³, kszta³tuj¹ca charakter),
3
14. rozpoznanie konwencji wspomnienia:
3
14.1. za wskazanie co najmniej jednego argumentu
3
−
pamiêtam dobrze,
−
narracja personalna (1 os. l. mn.),
−
narracja w imieniu zbiorowoci (1 os. lp.),
−
czasowniki
w czasie przesz³ym,
−
styl, ³¹cz¹cy sformu³owania poetyckie (np.
p³ynêlimy w niespokojne sny szkolne,
wspania³e jak portyki, d³ugie jak bezsenne noce)
z potocznymi
(np.
ryczeæ na ca³e gard³o, dwóje sypa³y siê gêsto),
−
elementy humoru;
15. Podsumowanie
(powinno dotyczyæ ró¿nic w przedstawieniu lekcji ³aciny i wyjaniaæ powody
zró¿nicowania).
np.:
Ró¿ne sposoby mówienia i typy narracji w porównywanych tekstach pos³u¿y³y stworzeniu
krañcowo ró¿nych obrazów szko³y. Gombrowicz zdemaskowa³ j¹ jako instytucjê nie s³u¿¹c¹
rzeczywistemu kszta³ceniu uczniów, oderwan¹ od ¿ycia, sformalizowan¹; Herbert z perspektywy
czasu ukaza³ j¹ jako ostojê kultury i cywilizacji.
3
15.1. za pog³êbione wnioski
3
16. dostrze¿enie roli puenty w
Ferdydurke
(zagra¿aj¹ca powszechna niemo¿noæ)
3
17. dostrze¿enie roli puenty w
Lekcji ³aciny
(przeciwstawienie poezji ³aciñskiej i wkroczenia
barbarzyñców)
3
II.
KOMPOZYCJA (10 punktów)
−
podporz¹dkowana zamys³owi interpretacyjnemu, funkcjonalnemu wobec tematu, spójna
wewnêtrznie, przejrzysta i logiczna; pe³na konsekwencja w uk³adzie graficznym,
10
−
uporz¹dkowana wed³ug przyjêtego kryterium, spójna; graficzne wyodrêbnienie
g³ównych czêci.
5
III.
STYL (10 punktów)
−
jasny, ¿ywy, swobodny, zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi; urozmaicona leksyka,
10
−
zgodny z zastosowan¹ form¹ wypowiedzi, na ogó³ jasny, wystarczaj¹ca
leksyka.
5
IV.
JÊZYK (21 punktów)
−
poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja i ortografia,
rzadko pojawiaj¹ce siê b³êdy interpunkcyjne,
21
−
poprawna, urozmaicona sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,
sporadycznie pojawiaj¹ce siê b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne,
10
−
w wiêkszoci poprawna sk³adnia i frazeologia, zgodna z norm¹ fleksja,
nieliczne usterki
leksykalne oraz nieliczne b³êdy ortograficzne i interpunkcyjne.
5
V.
SZCZEGÓLNE WALORY PRACY (8 punktów)
(4x2)8

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin