Wychowanie_w_rodzinie20150628-092806.pdf

(1246 KB) Pobierz
Wychowanie
w rodzinie
1
21 AKTUALNYCH TEMATÓW
2
Wstęp
Wychowanie
w rodzinie
Ponad cztery lata temu powstał pomysł przygotowania
artykułów na temat rodziny i  wychowania. Co rozumiemy
przez osobę czy rodzinę? To pojęcia podstawowe, a  więc
trudno definiowalne, ponieważ ich treść przyswajamy sobie
w  sposób spontaniczny. Wszyscy rozumiemy, czym jest
rodzina, bo przecież każdy z  nas urodził się w  konkretnej
rodzinie. Mamy też doświadczenie tego, co znaczy być osobą.
Patrząc na zachowanie innych, odnajdujemy w sobie podobne
3
reakcje. Jesteśmy wychowywani, a jednocześnie uczestniczymy
w  procesie samowychowania, ponieważ jakikolwiek rodzaj
uczenia się zakłada korzystanie z  własnej wolności. A  jednak
wokół obu tych rzeczywistości - osoby i rodziny - narosło wiele
nieporozumień.
Jak powiedział niedawno Papież Franciszek,
„rodzinę
- podobnie jak wszystkie wspólnoty oraz więzi społeczne,
dotyka głęboki kryzys kulturowy”
1
. Jego poprzednik,
Benedykt XVI również podkreślał głęboki kryzys wychowania.
W wielu sytuacjach przyzwala się, czy wręcz aprobuje postawę
niewymagających nauczycieli i mało zaangażowanych uczniów.
Nie przywiązuje się uwagi do dyscypliny i  korygowania
niewłaściwych zachowań. Poziom przekazu wiedzy i wartości
nierzadko pozostawia wiele do życzenia.
W artykułach, które tutaj publikujemy, chcemy zwrócić
uwagę na te aspekty, które wydają nam się niezbędne w lepszym
zrozumienia osoby oraz pierwszej relacji, w jaką ona wchodzi:
bycia członkiem rodziny.
„W  przypadku rodziny
- mówi Papież Franciszek -
kruchość więzi staje się szczególnie poważna, ponieważ
dotyczy (...) miejsca, gdzie człowiek uczy się współżycia
w  różnorodności i  przynależności do innych oraz gdzie
rodzice przekazują dzieciom wiarę”
2
. Każda kobieta i każdy
mężczyzna pod wieloma względami są tym kim są, dzięki
swojej rodzinie. Rozwijają się w rodzinie i z rodziną. Ten właśnie
osobowy rozwój nazywano od wieków
paideią
- wychowaniem.
Nie można tego mylić z technicznym „instruktażem”, jakkolwiek
1
2
Adhortacja apostolska
Evangelii Gaudium,
nr 66.
Ibidem.
4
byłby on wartościowy, produktywny czy skuteczny. Nie jest to
też nauczanie rozumiane jako przekaz wiedzy. Wychowanie to
coś innego; polega przede wszystkim na przekazaniu stylu życia.
Oznacza „dzielenie się” sobą - tym, co w osobie najlepsze, bez
pomijania bynajmniej aspektu kształcenia umiejętności.
Większości artykułów przyświeca taki właśnie punkt
widzenia, skupiony na klasycznym rozumieniu edukacji.
Stąd też osią rozważań jest znaczenie cnót w  wychowaniu.
Zamieszczone tutaj teksty traktujemy jako otwartą propozycję
i jednocześnie zachętę skierowaną do rodziców i wychowawców.
Warto na nowo przemyśleć wspaniałe zadanie wychowania,
w które angażuje się cała osoba. Można na nie spojrzeć jako na
dwukierunkową relację, w której ten, kto wychowuje, nigdy nie
przestaje się uczyć.
Ta książka jest więc próbą pogłębionej refleksji na
temat wychowania, stąd krótki wstęp objaśniający ideę tej
inicjatywy. Zarówno dobór tematów, jak i  autorów wskazuje
na to, że celem tej publikacji nie jest dostarczenie czytelnikom
gotowych rozwiązań, lecz zachęta do stawania się lepszą osobą,
do poszukiwania dobra i  prawdziwej realizacji siebie. Klasycy
powiedzieliby, że chodzi o  znalezienie tego, co czyni osobę
szczęśliwą.
O  osobie należy myśleć jako o  podmiocie rozwoju.
Czym zresztą jest wychowanie, jeśli nie wspieraniem innych
w rozwoju? Paradoksalnie, jest to możliwe tylko „od zewnątrz”,
w relacji osoba – inne osoby lub w relacji człowieka z drugim
człowiekiem, który jest - jak przypomniał nam Benedykt XVI -
podobny do mnie, a jednocześnie różny ode mnie. W dziedzinie
wychowania nowoczesny mit autonomii czy samorozwoju jest
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin